Μια αποκαλυπτική έρευνα στο πλαίσο των αποτελεσμάτων της πανελλήνιας έρευνας για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών από μαθητές πραγματοποιήθηκε από τον ΕΠΙΨΥ σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης κατά των Ναρκωτικών Ν. Αιτωλ/νίας «ΟΔΥΣΣΕΑΣ» και τον ΟΚΑΝΑ. Τα στοιχεία που παρουσιάζει η επιστημονική ομάδα του ΚΠ «Οδυσσέας» για την Αιτωλοακαρνανία είναι εντυπωσιακά και αν μη τι άλλο προβληματίζου… 1 στους 23 μαθητές ηλικίας 13-14 χρονών και 1 στους 14 μαθητές ηλικίας 15-19 χρονών έχει δοκιμάσει απαγορευμένες ουσίες ενώ 1 στους 6 μαθητές έχει καπνίσει, 1 στους 3 έχει δοκιμάσει αλκοολούχα ποτά αλλά το πιο ανησυχητικό από όλα είναι.
Δείτε αναλυτικά τα στοιχεία της έρευνας και τα αποτελέσματά της:
Χρηματοδότηση έρευνας ESPAD 2011:Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ)
Υλοποίηση: Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής με το τοπικό Κέντρο
Πρόληψης Ο.ΚΑ.ΝΑ / Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Επιστημονικά Υπεύθυνη έρευνας:
Άννα Κοκκέβη, Ομότιμη Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής
Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)
Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ)
Συνεργάτες στην υλοποίηση της έρευνας στο ΕΠΙΨΥ: Τ. Φωτίου, Ε. Καναβού, Μ. Ξανθάκη, Μ. Σταύρου
Δειγματοληψία: Clive Richardson, Καθηγητής
Οι στόχοι και η μεθοδολογία της Πανελλήνιας έρευνας για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές ESPAD 2011 παρουσιάζεται εκτενώς στην Έκθεση Αποτελεσμάτων που είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του ΕΠΙΨΥ (www.epipsi.gr).
Στο Ν. Αιτωλοακαρνανίας συμμετείχε στην έρευνα ESPAD του 2011 τυχαίο δείγμα 11 σχολικών μονάδων από όλον το νομό: 6 Γυμνάσια και 5 Λύκεια/ΕΠΑΛ. Τρία (3) σχολεία (27,3%) αρνήθηκαν τη συμμετοχή. Τα σχολεία αυτά αντικαταστάθηκαν με άλλα σχολεία του νομού τα οποία είχαν επιλεγεί με τυχαίο τρόπο κατά τη δειγματοληψία ως σχολεία γιααντικαταστάσεις.
611 μαθητές συμμετείχαν στην έρευνα (ποσοστόσυμμετοχής 91,9%): 316 αγόρια (51,7%) και 295 κορίτσια (48,3%). Ο ποιοτικός έλεγχος των συμπληρωμένων ερωτηματολογίων οδήγησε στον αποκλεισμό 20ερωτηματολογίων ως άκυρων (3,2%), εξαιτίας κυρίως του μεγάλου ποσοστού ασυμπλήρωτωνερωτήσεων και συστηματικών ασυνεπειών. Τα αποτελέσματα της έρευνας βασίστηκαν τελικά στα στοιχεία 591 ερωτηματολογίων.
Παρουσιάζονται ακολούθως τα αποτελέσματα των σταθμισμένων αναλύσεων για τη χρήση καπνού, οινοπνευματωδών και παράνομων ουσιών (ναρκωτικών) στο Ν. Αιτωλοακαρνανίας. Τα στοιχεία για το σύνολο των μαθητών του νομού παρατίθενται στο Γράφημα Β1 μαζί με τα αντίστοιχα του εθνικού δείγματος, ενώ μαζί με τα αντίστοιχα των άλλων νομών της χώρας παρουσιάζονται στον Πίνακα Β4 της Έκθεσης.
Νόμιμες Ουσίες
Κάπνισμα
Σύνολο: Ένας στους 6 μαθητές (15,4%) που συμμετείχαν στην έρευνα αναφέρει ότι καπνίζει (≥1 φορά) τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα. Συστηματικός καπνιστής (καπνίζει καθημερινά) είναι 1 στους 10 (10,4%), ενώ ένας στους 26 (3,8%) είναι βαρύς καπνιστής,καπνίζει δηλαδή τουλάχιστον μισό πακέτο τσιγάρα την ημέρα.
Φύλο: Αγόρια και κορίτσια καπνίζουν σε παρόμοια ποσοστά (15,6% και 15,1%, αντίστοιχα, για κάπνισμα ≥1 φορά τον τελευταίο μήνα) αλλά τα αγόρια καπνίζουν συστηματικά σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό συγκριτικά με τα κορίτσια (13,2% και 7,7%, αντίστοιχα).
Ηλικία: Ένας στους 11 μαθητές ηλικίας 13-14 ετών (2,2%), ένας στους 7 ηλικίας 15-16 ετών(17,1%) και ένας στους τρεις ηλικίας 17-18 ετών (21,8%) καπνίζει. Ποσοστό 0,5% των μαθητώνηλικίας 13-14 ετών καπνίζει συστηματικά ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους μεγαλύτερους μαθητές ανέρχεται στο 9,5% και 17,1% για τους μαθητές 15-16 ετών και 17-18 ετώναντίστοιχα. Ποσοστό 1,4% των 15χρονων και 16χρονων καπνίζουν βαριά ενώ το αντίστοιχοποσοστό για τους 17χρονους και 18χρονους μαθητές ανέρχεται στο 7,1% (στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των μαθητών 13-14 ετών και των μεγαλύτερων).
Οινοπνευματώδη ποτά
Σύνολο: Σχεδόν τρεις στους πέντε μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα (57,3%) καταναλώνουν κάποιο οινοπνευματώδες ποτό τουλάχιστον μία φορά το μήνα και ένας στους 11 (9,2%) τουλάχιστον 10 φορές το μήνα. Ένας στους δύο μαθητές (46,9%) άνω των 14 ετών ήπιε τουλάχιστον 5 ποτά στη σειρά τουλάχιστον μία φορά το μήνα πριν από την έρευνα, ενώ ένας στους 8 μαθητές όλων των ηλικιών (13,0%) έχει μεθύσει τουλάχιστον 3 φορές στη ζωήτου.
Φύλο: Τα αγόρια καταναλώνουν οινοπνευματώδη ποτά σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό από ό,τι τα κορίτσια, ανεξαρτήτως βαρύτητας της κατανάλωσης (για παράδειγμα, 71,5% και 64,0%, αντίστοιχα, για κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών ≥1 φορές τον τελευταίο μήνα και 56,9% και 38,4% για κατανάλωση τουλάχιστον 5 ποτών στη σειρά) ενώ διαφορές μεταξύ των δύο φύλων δεν υπάρχουν ούτε όσον αφορά τη μέθη.
Ηλικία: Ένας στους τρεις μαθητές ηλικίας 13-14 ετών (32,4%) και δύο στους τρεις ηλικίας 15-16 ετών (66,6%) και 17-18 ετών (68,0%) πίνουν κάποιο οινοπνευματώδες ποτό τουλάχιστονμία φορά το μήνα. Τα ποσοστά για κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών τουλάχιστον 10φορές το μήνα για τις 3 ηλικιακές ομάδες ανέρχονται στο 5,0%, 8,9% και 11,8%, αντίστοιχα.
Ένας στους δύο μαθητές ηλικίας 15-16 ετών (48,0%) και ηλικίας 17-18 ετών (44,1%) πίνειτουλάχιστον 5 ποτά στη σειρά. Ποσοστό 4,3% των μαθητών ηλικίας 13-14 ετών, 14,2% τωνμαθητών ηλικίας 15-16 ετών και 17,4% των μαθητών ηλικίας 17-18 ετών έχουν μεθύσει τουλάχιστον 3 φορές στη ζωή τους (στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των μαθητών 13-14 ετών και των μεγαλύτερων).
Παράνομες Ουσίες
Οποιαδήποτε παράνομη ουσία
Μαθητές 13-14 ετών: Ένας στους 23 μαθητές (4,3%) ηλικίας 13-14 ετών έχει κάνει χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας (κάνναβης ή/και έκσταση) τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του, χωρίς να υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο φύλων.
Μαθητές 15-19 ετών: Ένας στους 14 μαθητές (7,1%) ηλικίας 15-16 ετών και ένας στους έντεκα(9,3%) ηλικίας 17-18 ετών έχει κάνει χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας (κάνναβη,ηρωίνη, κοκαΐνη, κρακ, αμφεταμίνες, έκσταση, LSD, μαγικά μανιτάρια, GHB) με τα ποσοστάτων αγοριών να είναι σημαντικά υψηλότερα από εκείνα των κοριτσιών (16,8% και 2,8%,αντίστοιχα).
Κάνναβη
Σύνολο: Ποσοστό 5,9% των μαθητών που συμμετείχαν στην έρευνα έχουν κάνει χρήσηκάνναβης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Ποσοστό 3,1% αναφέρουν χρήση περισσότερες από 3 φορές στη ζωή τους.
Φύλο: Σημαντικά υψηλότερο ποσοστό αγοριών από ό,τι κοριτσιών (10,1% και 1,8%,αντίστοιχα) αναφέρουν χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.
Ηλικία: Οι μαθητές ηλικίας 13-14 ετών αναφέρουν χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους σε ποσοστό 2,7% και χρήση τουλάχιστον 3 φορές σε ποσοστό 1,6%. Οι μαθητές ηλικίας 15-16 ετών αναφέρουν χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους σε ποσοστό 4,8% και χρήση τουλάχιστον 3 φορές σε ποσοστό 1,9% ενώ εκείνοι ηλικίας 17-18 ετών αναφέρουν χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους σε ποσοστό 4,8% καιχρήση τουλάχιστον 3 φορές σε ποσοστό 4,9%.
Πρόσφατη χρήση (μαθητές 15-19 ετών): Τουλάχιστον 1 φορά τον τελευταίο χρόνο, έκαναν χρήση κάνναβης το 3,5% των μαθητών ηλικίας 15-16 ετών και το 6,6% εκείνων ηλικίας 17-18 ετών. Για χρήση κάνναβης τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα, τα αντίστοιχα ποσοστάείναι 2,0% και 2,2%. Τα αγόρια αναφέρουν σε υψηλότερο ποσοστό συγκριτικά με τα κορίτσιαπρόσφατη χρήση κάνναβης (10,4% και 1,6%, αντίστοιχα, για χρήση τον τελευταίο χρόνο πριναπό την έρευνα).
Έκσταση
Ποσοστό 1,9% των μαθητών όλων των ηλικιών έχουν κάνει χρήση της ουσίας έκσταση, αγόριακαι κορίτσια σε παρόμοια ποσοστά και χωρίς να παρατηρούνται σημαντικές διαφορές μεταξύτων τριών ηλικιακών ομάδων.
Άλλες ουσίες
Εισπνεόμενες ουσίες
Ένας στους 13 μαθητές όλων των ηλικιών (7,4%) έχει κάνει χρήση εισπνεόμενων ουσιών (π.χ.κόλλα, βενζίνη) τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του, χωρίς να παρατηρούνται σημαντικές διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών (9,3% και 5,5%, αντίστοιχα). Οι μαθητές 13-14ετών αναφέρουν χρήση εισπνεόμενων ουσιών σε ποσοστό 4,3%, εκείνοι ηλικίας 15-16 ετών σεποσοστό 11,0% και εκείνοι ηλικίας 17-18 ετών σε ποσοστό 5,9%.
Ηρεμιστικά/Υπνωτικά:
Ποσοστό 7,6% των μαθητών έχουν κάνει χρήση ηρεμιστικών ή υπνωτικών χωρίς τη σύστασηγιατρού (το 2,2% ηλικίας 13-14 ετών, το 10,1% ηλικίας 15-16 ετών και το 9,9% ηλικίας 17-18ετών). Δεν υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο φύλων στη χρήση ηρεμιστικών/ υπνωτικών.
Σύγκριση του Αιτωλοακαρνανίας με την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας καιμε το εθνικό δείγμα
Συγκριτικά με τους υπόλοιπους νομούς της Δυτικής Ελλάδας τα ποσοστά του Ν.Αιτωλοακαρνανίας για τη χρήση όλων των εξαρτησιογόνων ουσιών δεν διαφέρουν σημαντικά.
Συγκριτικά με το σύνολο της χώρας, οι μαθητές στο Ν. Αιτωλοακαρνανίας αναφέρουν ότι καπνίζουν και ότι έχουν κάνει χρήση κάνναβης (τόσο σε ολόκληρη τη ζωή τους όσο και πρόσφατη χρήση) και εισπνεόμενων ουσιών σε χαμηλότερο ποσοστό συγκριτικά με τους μαθητές στο σύνολο της χώρας (Γράφημα Β1). Όσον αφορά τα οινοπνευματώδη ποτά, την ουσία έκσταση και τα ηρεμιστικά/υπνωτικά χωρίς συνταγή γιατρού, τα ποσοστά χρήσης των εφήβων στο Ν. Αιτωλοακαρνανίας είναι παρόμοια με εκείνα των εφήβων στο σύνολο τηςχώρας.
