Στις 3 Μαρτίου του 1954, στη Ναύπακτο πραγματοποιήθηκε η σύσταση Ιδρύματος υπό την επωνυμία «Παπαχαραλάμπειος Δημοτική Ελληνοαμερικανική Βιβλιοθήκη», με το υπ’ αριθμ. 7852 συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Ναυπάκτου Ανδρέα Σταύρου Αθανασίου. Η αναγκαία οικοπεδική έκταση παραχωρήθηκε δωρεάν από τον Ανδρέα Γ. Κοζώνη. Πρόκειται για τμήμα ευρύτερης έκτασης, που παρεχώρησε οι αδελφοί Κοζώνη για την ανέγερση δημοσίων κτιρίων και εγκατάσταση κοινωφελών υπηρεσιών. Κατά τις διατάξεις του συμβολαίου αυτού, ο Δημήτριος Παπαχαραλάμπους, «επιθυμών να διαθέση μέρος των οικονομιών του, τας οποίας, εις ξένην εργασθείς απέκτησε, ίνα και αυτός συμβάλη κατά δύναμιν εις τον εξωραϊσμόν της πόλεως Ναυπάκτου, εις την πνευματικήν ανάπτυξιν των κατοίκων αυτής, ως και εις έργα κοινωνικής προνοίας, απεφάσισε να ανεγείρη εντός της πόλεως… οίκημα» με ειδικότερο σκοπό: το ισόγειο διαμέρισμα να χρησιμοποιείται για συγκεντρώσεις, διαλέξεις, χορούς, κινηματογράφο, τα έσοδα των οποίων, μετά την αφαίρεση των σχετικών δαπανών, να περιέρχονται στην «Φιλόπτωχο Αδελφότητα Κυριών και Δεσποινίδων «Η Αγία Παρασκευή», για την άσκηση από αυτή κοινωνικής προνοίας υπέρ απόρων των μαθητών και άλλων, που προβλέπει το Καταστατικό της.
Εγκαίινεια Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
Στο ανώγειο διαμέρισμα να εγκατασταθεί η υπό την επωνυμία «Παπαχαραλάμπειος Δημοτική Ελληνοαμερικανική Βιβλιοθήκη», την οποία με δαπάνες του θα εφοδιάσει με επίπλωση και βιβλία – στην ελληνική, αγγλική και γαλλική γλώσσα- χρήσιμα για τους μαθητές, επιστήμονες και το λαό της Ναυπάκτου, με απώτερο σκοπό την υποκίνηση του ενδιαφέροντος και της αγάπης των κατοίκων προς το βιβλίο και τη δημιουργία τοπικής πνευματικής κίνησης. Τη σύσταση του ως άνω Ιδρύματος ακολούθησε η εγκριτική πράξη με το Διάταγμα της 11ης Ιουνίου 1954 (ΦΕΚ τεύχος Α΄, 144), στο οποίο ορίζεται η Διοικητική του Επιτροπή, αποτελούμενη από τους: εκάστοτε Μητροπολίτη Ναυπάκτου ως πρόεδρο, Ανδρέα Γ. Κοζώνη ως αντιπρόεδρο, εκάστοτε πρόεδρο του συλλόγου «Η Αγία Παρασκευή», Αντωνίου Αντωνοπούλου, Δημητρίου Σιδέρη δικηγόρου, αντιπροσώπου του Ελληνοαμερικανικού Συλλόγου, Δημάρχου, των εκάστοτε Γυμνασιάρχου και Διευθυντού του Υποκαταστήματος ΕΤΕ Ναυπάκτου και του Τάκη Γαλάνη.
Την ανέγερση του κτιρίου ανέλαβε ο πολιτικός μηχανικός Μάριος Καρδαμίτσης, νομικός δε σύμβουλος ορίσθηκε ο προαναφερόμενος δικηγόρος Δημήτριος Σιδέρης. Πρέπει να σημειωθεί, ότι για την εξυπηρέτηση των αναγνωστών κατασκευάστηκε πλησίον του κτιρίου της Βιβλιοθήκης, στον αύλιο χώρο αυτής, Αναψυκτήριο. Στην πορεία των πραγμάτων, το κτίριο διατέθηκε εξ ολοκλήρου για τη στέγαση της Βιβλιοθήκης και των υπηρεσιών της, υπήχθη στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, από το οποίο χρηματοδοτείται και ελέγχεται. Συγκεκριμένα, με επιστολή του ο αείμνηστος Δημήτριος Παπαχαραλάμπους με ημερομηνία 1η Οκτωβρίου 1956, δήλωνε, ότι μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου και επιχορηγεί με χρηματικό ποσό 800.000 δραχμών την ιδρυόμενη Δημοσία Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου για τον τεχνικό εξοπλισμό της και την αγορά βιβλίων προς εμπλουτισμό της.
Στις 2 Νοεμβρίου του ιδίου χρόνου, η διοικούσα το Παπαχαραλάμπειο Ίδρυμα Επιτροπή αναλάμβανε, με την υπ’ αριθμ. 56 απόφασή της, την υποχρέωση, να μεταβιβάσει την κυριότητα, νομή και κατοχή του κτιρίου της Ελληνοαμερικανικής Βιβλιοθήκης στην ιδρυόμενη Δημοσία Βιβλιοθήκη.Με βάση τις δηλώσεις αυτές καταρτίστηκε η υπ’ αριθμ. 133492/2168/22-11-1956 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και Οικονομικών που δημοσιεύθηκε στο Φ.Ε.Κ. 90 τ. Β΄ από 23 Μαρτίου 1957, με την οποία ιδρύθηκε στην πόλη μας η Δημοσία Βιβλιοθήκη υπό την επωνυμία «Παπαχαραλάμπειος Δημοσία Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου» στην οποία συγχωνεύθηκε η ανήκουσα στο Παπαχαραλάμπειο Ίδρυμα Ναυπάκτου Ελληνοαμερικανική Βιβλιοθήκη. Η Παπαχαραλάμπειος Βιβλιοθήκη είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και διέπεται από τις διατάξεις αρχικά του Α.Ν. 1362)1949 «Περί ιδρύσεως, ανασυγκροτήσεως και ενιαίας Οργανώσεως των ανά το Κράτος Βιβλιοθηκών» και σήμερα από το Ν 3149/2003 «Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας, Δημόσιες Κεντρικές Βιβλιοθήκες και άλλες διατάξεις». Έτσι φθάσαμε στη σημερινή Παπαχαραλάμπειο Δημοσία Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου με την ευρύτητα της αποστολής της και τη δικαίωση του αειμνήστου Δημητρίου Παπαχαραλάμπους από το επιτελούμενο έργο της.
Από την πρώτη στιγμή λειτουργίας της, το 1960, η Βιβλιοθήκη αγκαλιάστηκε από την τοπική κοινωνία και κύρια από τη σπουδάζουσα νεολαία, η οποία βοηθήθηκε τα μέγιστα την εποχή εκείνη που δεν είχε ακόμη καθιερωθεί η δωρεάν παιδεία. Το πρώτο χρόνο της λειτουργίας της Βιβλιοθήκης ο Δημήτριος Παπαχαραλάμπους ευτύχησε να είναι τακτικός επισκέπτης της Βιβλιοθήκης, όπου του δινόταν η ευκαιρία να καμαρώσει τη νεολαία της πόλης που προσέτρεχε στη Βιβλιοθήκη για μελέτη. Σήμερα, με βάση το πνευματικό δυναμικό της η Παπαχαραλάμπειος Βιβλιοθήκη ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των κατοίκων και κύρια των μαθητών και φοιτητών της ευρύτερης περιοχής που την επισκέπτονται για να αντλήσουν πληροφορίες για τις εργασίες τους και να δανεισθούν βιβλία, περιοδικά, CD-ROM κ.ά.
Αξιολογώντας η Πολιτεία την προσφορά της Βιβλιοθήκης, το 1981, την όρισε Κεντρική Βιβλιοθήκη και αφού την εξόπλισε με ένα Βιβλιοαυτοκίνητο τής ανέθεσε να επισκέπτεται και να δανείζει βιβλία σε σχολεία, δημοτικές Βιβλιοθήκες και σε πολιτιστικούς συλλόγους σε κωμοπόλεις και χωριά του νομού Αιτωλοακαρνανίας και την επαρχία Δωρίδας του νομού Φωκίδας. Η συλλογή της Βιβλιοθήκης σήμερα περιλαμβάνει περί τους 60.000 τόμους, καταλογραφημένους με το Δεκαδικό ταξινομικό σύστημα Dewey, με αλφαβητικούς καταλόγους συγγραφέων και θεμάτων σε ψηφιακή μορφή, αρχείο τοπικού Τύπου και περιοδικά με φιλολογικό, κοινωνικό, ιστορικό και εκπαιδευτικό περιεχόμενο. Το αναγνωστήριο απλώνεται άνετο και πολιτισμένο περιβάλλον, το οποίο συμπληρώνει η προθυμία του προσωπικού της Βιβλιοθήκης.
Από το 2003 λειτουργεί στο ισόγειο της Βιβλιοθήκης Δημόσιο Κέντρο Πληροφόρησης με προωθημένες υποδομές τεχνολογίας. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα χώρο με δέκα θέσεις Ηλεκτρονικών Υπολογιστών στον οποίο μπορούν όλοι οι κάτοικοι και επισκέπτες της ευρύτερης περιοχής να έχουν δωρεάν πρόσβαση στο διαδίκτυο και να λαμβάνουν όσες πληροφορίες αναζητούν. Επίσης, η Βιβλιοθήκη συχνά διοργανώνει ή συνδιοργανώνει με άλλους φορείς της πόλης πνευματικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, εκθέσεις τοπικού βιβλίου και Τύπου και προβαίνει σε εκδόσεις εργασιών με τοπικό περιεχόμενο και γενικά προβαίνει αρωγός σε κάθε πολιτιστική εκδήλωση της περιοχής.
Τη λειτουργία της Βιβλιοθήκης εποπτεύει πενταμελές Εφορευτικό Συμβούλιο, με τριετή θητεία, το οποίο ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Οι Ναυπάκτιοι υπερηφανεύονται για την Βιβλιοθήκη αυτή και ευγνωμονούν τον Μεγάλο Ευεργέτη της πόλης τους, Δημήτριο Παπαχαραλάμπους.
Πηγή: vivl-nafpakt.ait.sch.gr
