Της Αντιγόνης Κατσαδήμα
Θα μπορούσε να έχει τίτλο «Η Οδύσσεια ενός πρόσφυγα». Πρωταγωνιστής της ταινίας «10η μέρα» του Βασίλη Μαζωμένου είναι ο Αλί, ο πρόσφυγας που έχει μόνο το όνομά του κι έμεινε χωρίς χρήματα, φίλους και πατρίδα. Ταξίδεψε από το Αφγανιστάν στην Περσία, για να γλιτώσει από τους ταλιμπάν, από εκεί πέρασε στην Τουρκία και, από τη Σμύρνη διά θαλάσσης, κατέληξε στην Αθήνα, με τον επιθυμητό στόχο να μεταβιβαστεί στην Ευρώπη. Τελική διαπίστωση ήταν ότι η Ευρώπη δεν είναι παρά ένα ακόμη όνομα, για κάποιον που είναι και παραμένει ξένος, που σημαίνει ότι δεν έχει πρόσβαση ούτε βοήθεια από την πολιτεία, στον τρόπο ζωής που θα ήθελε και θα έπρεπε να έχει, σύμφωνα με τις ανθρώπινες αξίες και τα δικαιώματα της ελευθερίας και της ελεύθερης βούλησης.
Σε ένα σύντομο οδοιπορικό, ο σκυμμένος-κρυμμένος άνθρωπος με το καροτσάκι στέλνει το άγρυπνο βλέμμα του στην πόλη της Αθήνας στα γόνατα, των τουριστών και των απασχολημένων. Θυμάμαι και τις σελίδες της λογοτεχνίας και του Ορχάν Παμούκ, ο οποίος στο «Χιόνι» (εκδόσεις Ωκεανίδα) καταθέτει: «Τις πιο πολλές φορές δεν είναι ο Ευρωπαίος που μας περιφρονεί. Κοιτάζοντας εμείς αυτόν, περιφρονούμε τον εαυτό μας». Βέβαια, εκ πρώτης όψης, η ιστορία του Αλί δείχνει πόσο οι άλλοι, οι πολιτισμένοι Ευρωπαίοι τον έχουν εκμεταλλευτεί και περιφρονήσει. Ωστόσο, μπροστά στην έκθεση απέναντι στους άλλους και στο βλέμμα τους πάνω του, ανέγνωρος υπό σκιά μεταξύ ανέγνωρων στο πλούσιο φως, φαίνεται πως και ο ίδιος, εκ νέου, περιφρονεί τον εαυτό του. Επιπρόσθετα, μέσα από την πίστη του στο θεολογικό δίκαιο, του ισλάμ, ο Αλί έχει εκπαιδεύσει το σώμα του να υπομένει το μαστίγωμα και να θυσιάζεται για να εξιλεωθεί, στο όνομα της θρησκευτικής παράδοσης, στη βάση της οποίας ξεκλειδώνεται και ο τίτλος της ταινίας ως αποιεροποιημένο σύμβολο.
Έχοντας ήδη τιμηθεί με βραβεία καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας και φωτογραφίας στο London Greek Film Festival, με ειδικό βραβείο επιτροπής στο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου και με το Cypress Veteran’s Award στο 8ο διεθνές φεστιβάλ της Κύπρου, η ενδιαφέρουσα και συνεκτική ανθρωποκεντρική ματιά του Μαζωμένου στο ζήτημα της προσφυγιάς και της μετανάστευσης, θίγει τη σχέση με το σήμερα και τους αμέτρητους άλλους-ανώνυμους που συναντούμε στο διάβα μας, χωρίς να μας απασχόλησε η ιστορία τους.
Από τις 7/11 αποκλειστικά στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος
Ιερά Οδός 48, Αθήνα
Με την υποστήριξη Ε. Κ. Κ & Ε. Ρ. Τ
*Είδηση:
Ενδιαφέρουσα εκδήλωση απόψε, 4/11 στις 19.00, Σκουφά και Γριβαίων, για την ταινία και τα θέματα ξενοφοβίας και ρατσισμού, με το σκηνοθέτη Βασίλη Μαζωμένο και τους: Γρηγόρη Βαλλιανάτο, Γιάννη Ανδρουλιδάκη, Στέλιο Ελληνιάδη, Θανάση Κούρκουλα, Βασίλη Σωτηρόπουλο και Νίκο Τσιμπίδα.
