Της Αντιγόνης Κατσαδήμα
Γιατί οι άνθρωποι επιθυμούν τον εγκλεισμό ως αν επρόκειτο για το βυθό των ξεχασμένων αισθήσεων και καταβολών του κόσμου; Είναι ένα ερώτημα, με το οποίο φλερτάρει η παράσταση «Zyklon ή το πεπρωμένο» με θέμα το Ολοκαύτωμα του Θανάση Τριαρίδη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Παρασκευόπουλου, στο θέατρο Αλκμήνη. Ενώ πλάθεται μια σχέση από μακριά, στο σκοτάδι, εκείνου –Κωνσταντίνου Γαβαλά- και εκείνης –Ιωάννας Παγιατάκη-. Αυτή η τηλεγραφική σχέση λειτουργεί ως ο βασικός άξονας για να ειπωθούν αναστοχαστικά τα βάρη που στοιχειώνουν την ανθρώπινη ψυχή, όταν ο χρόνος εκπνέει και οι δυο χαρακτήρες εκπέμπουν στη συχνότητα του Ζυκλόν, του αερίου που σκότωσε τους Εβραίους. Πλέον, το όνομα-ερείπιο και στίγμα-, φέρει την ταυτότητα ενός παιχνιδιού-επίπλαστου καταφύγιου.
Σε αυτόν τον κόσμο του ανελεύθερου καθεστώτος, οι μισοί συμμετέχοντες είναι, στην ουσία, παρατηρητές: αναπτύσσουν δορυφορική σχέση με τον παίκτη που έχουν αναλάβει. Ώστε, η ιστορία διαμορφώνεται και αγκυροβολεί στη σχέση διαφοράς, ανάμεσα σε αυτόν που ξέρει και σε αυτήν που δεν ξέρει αυτό, το οποίο μπορεί να εικάζει. Και οι δύο ξέρουν πως δεν μπορούν να συναντηθούν. Στον παλμό της ατέρμονης εικασίας, σε ένα φόντο μπλε, με μουσικό σταθμό Τη δύναμη του πεπρωμένου του Βέρντι και σε μουσική Μάνου Μυλωνάκη, οι δυο φιγούρες του παιχνιδιού ακροβατούν και συνδέονται μέσα στον αγώνα της επιβίωσης-δυνατής συνάντησης, ενώ χρειάζονται το άλλο πρόσωπο και τον έναν καθρέφτη του: τη φωνή του. Όπως η τελευταία ξεδιπλώνεται στη διάρκεια του έργου, ως μια λευκή κορδέλα που συνενώνει όλα τα κομμάτια φόβου ή ελπίδας, άρνησης ή αποθέωσης, δείχνει το δρόμο προς το φως και την απελευθέρωση.
Στο σύνολο μιας παράστασης που τηρεί αποστάσεις από τον εικονικό κόσμο, δυο καλές ερμηνείες κρατούν το κείμενο και το βλέμμα του θεατή μέσα στη σιωπή των πραγμάτων και τη σπορά της γλώσσας. Ενδεχομένως και μια πιο λιτή ενδυματολογική επιλογή να πρόσθετε αφαιρετικά ένα πιο δυνατό ύφος στο τελικό αισθητικό αποτέλεσμα, στην κινησιολογική συνθήκη στα όρια. Στην διάσχισή τους, βέβαια, το κείμενο του Zyklon αποβαίνει καλός αρωγός περιεκτικής ουσίας. Καθώς «δύσκολο δεν είναι να βρίσκεις, αλλά να ενσωματώνεις αυτό που βρίσκεις», -τάδε έφη Πωλ Βαλερύ-, στο θεατρικό φάσμα αυτής της πράξης της ενσωμάτωσης, το «Zyklon ή το πεπρωμένο» του Τριαρίδη είναι ένας διττός τρόπος ανάγνωσης του εγκλεισμού: ως καταγωγική συνθήκη φρίκης και φόβου, επιβολή στο παρελθόν από τον δυνάστη, και παράδοξη διαθήκη επιθυμίας, επιλογή του υφισταμένου της για την αναβολή του χρόνου στο σήμερα, στην ουσία, προκειμένου να αποφευχθεί το αναπόδραστο∙ η ροή μας στον κόσμο και η συνακόλουθη σχέση ευθύνης κι ελευθερίας μας σε αυτόν, η συνάντησή μας με το άλλο πρόσωπο. Κι όμως, το στοίχημα με την αγάπη δεν αναβάλλεται μήτε εξαϋλώνεται, ενόσω η έκπληξη ενέχει ρόλο τοποτηρητή στην πίστη και στο αίτημα για την ποθητή συνάντηση, όπου δυο φυσικές παρουσίες συγκροτούν την εποπτεία τους∙ το μαζί στο χρόνο.
Θέατρο Αλκμήνη, Αλκμήνης 8, 210-3428650
Σκηνοθεσία: Γιάννης Παρασκευόπουλος
Σκηνογραφία: Σοφία Παπαδοπούλου
Μουσική: Μάνου Μυλωνάκη
Παίζουν: Κωνσταντίνος Γαβαλάς, Ιωάννα Παγιατάκη
Ως 3/5, Τετάρτη-Κυριακή στις 21.15
