Του Δημήτρη Παπαδάκη
Το κράτος λάφυρο! Αυτή είναι η αντίληψη των κομμάτων για το κράτος από τότε που εμφανίστηκαν τα πολιτικά κόμματα στη νεότερη Ελληνική ιστορία. Την ιστορία της Πλατείας “Κλαυθμώνος” υποθέτω πως την ξέρουμε όλοι. Εκεί μαζεύονταν οι απολυμένοι δημόσιοι υπάλληλοι μετά από κάθε εκλογική αναμέτρηση για να διαμαρτυρηθούν για την απόλυσή τους, δεδομένου ότι τότε δεν υπήρχε μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων και η κάθε νέα κυβέρνηση απέλυε τους υπαλλήλους που είχε προσλάβει η προηγούμενη κυβέρνηση και προσλάμβανε τους δικούς της ψηφοφόρους. Η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων μπορεί να θεσμοθετήθηκε, όμως η πολιτική τάξη της χώρας διατήρησε προς όφελός της το “θεσμό” των μετακλητών υπαλλήλων. Και ο θεσμός αυτός διευρύνθηκε έφτασε στους διοικητές των νοσοκομείων, διαφόρων οργανισμών του δημοσίου και στους γενικούς γραμματείς των υπουργείων. Μάλιστα δημιουργήθηκε και κάτι ανάλογο, δηλαδή η κάλυψη θέσεων ευθύνης (π.χ περιφερειακοί διευθυντές διαφόρων οργανισμών και υπηρεσιών) από τους ημετέρους δημοσίους υπαλλήλους.
Στην Μεταπολίτευση, με το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, αυτή η ιστορία ανήχθη σε επιστήμη. Έτσι φτάνουμε και στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, δύο κομμάτων από τα σπλάχνα της Μεταπολίτευσης, που διορίζει τα ξαδέλφια του Πρωθυπουργού, τους συζύγους των βουλευτών, τα ανήψια των υπουργών κτλ. “Τραγικό” πρόσωπο σήμερα ο Πρωθυπουργός να καταγγέλλει για κομματοκρατία το νέο πρόεδρο της ΝΔ, την ημέρα που έγινε γνωστός ο διορισμός της ξαφέλφης του. Υποκριτικά βέβαια η αντιπολίτευση καταγγέλλει τους διορισμούς του ΣΥΡΙΖΑ, ξεχνώντας το παρελθόν της. Γιατί αυτή η συζήτηση όμως ανάγεται σε μείζον θέμα; Γιατί η χώρα μας έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας στον κόσμο και χιλιάδες καταρτισμένοι νέοι εγκαταλείπουν τη χώρα. Αλλά και γιατί η εν γένει κομματικοποίηση της δημόσιας διοίκησης και ο “θεσμός” των μετακλητών, που ο ΣΥΡΙΖΑ φρόντισε με το νέο μισθολόγιο να του δώσει το κάτι παραπάνω, έχει αφήσει ανεξίτηλα σημάδια στη αναποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης.
Το οξύμωρο εδώ είναι ούτε τα δήθεν μεταρρυθμιστικά κόμματα δεν έχουν ψηλά στην ατζέντα τους την κατάργηση αυτού του προνομίου της εκάστοτε κυβέρνησης, να δημιουργεί δηλαδή ένα κομματικό στρατό με χρήματα του δημοσίου. Είναι ανάγκη όχι μόνο να υπάρξει η αποκομματικοποίηση της διοίκησης, όπως ζητά η Τρόικα, αλλά και να περιοριστεί ο αριθμός. Σε συνθήκες χρεοκοπίας, ένας μετακλητός είναι υπεραρκετός για κάθε βουλευτή και όχι πέντε που δικαιούνται σήμερα. Δυο – τρεις μετακλητοί για κάθε υπουργό είναι επίσης υπεραρκετοί και αυτό μόνο και μόνο για να μην υπάρχει το άλλοθι της εμπιστευτικότητας. Από εκεί και πέρα ούτε οι γενικοί γραμματείς, ούτε οι διοικητές των νοσοκομείων, ούτε οι περιφερειακοί διευθυντές εκπαίδευσης, ούτε οι σύμβουλοι των υπουργών πρέπει να είναι κομματικοί. Δεν έχει έμπειρα στελέχη το Υπουργείο Εξωτερικών που να μπορούν να συμβουλέψουν τον εκάστοτε Υπουργό; Θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερος γενικός γραμματέας στο οποιοδήποτε υπουργείο από ένα υπάλληλο καταρτισμένο που ανέβηκε τις όλες βαθμίδες και έχει μια πολυετή εμπειρία, πολύ μεγαλύτερη από τον ένα περίπου χρόνο που κάθεται κατά μέσο όρο ο ίδιος πισινός στην υπουργική καρέκλα; Ή θα πάμε σε μια τέτοια ριζική αλλαγή ή ο μηχανολόγος μηχανικός ξάδελφος του κάθε Τσίπρα θα είναι γενικός γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων… Το δυστύχημα είναι ότι δεν υπάρχει κανείς διαθέσιμος να εφαρμόσει μια τέτοια αλλαγή, γιατί το σύστημα είναι έτσι δομημένο που χωρίς κομματικό στρατό δεν υπάρχει επιβίωση στην καρέκλα της εξουσίας. Είναι το σύστημα της κομματοκρατίας, ενός σύγχρονο κοτζαμπασισμού, που ιδιοποιείται το δημόσιο χώρο εξωθώντας το 45% στην αποχή και ένα ακόμη μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας στη σύγχυση και τον καναπέ…
