Toυ Δημήτρη Παπαδάκη
Το προσφυγικό/μεταναστευτικό πρόβλημα είναι τελικά το πρόβλημα των επόμενων δεκαετίων. Ζούμε σε μια εποχή ανάλογη με αυτή των μεγάλων μεταναστεύσεων της περιόδου από τον 3ο έως τον 5ο αι. μ.Χ., γιατί δεν είναι ο πόλεμος στη Συρία το μοναδικό πρόβλημα. Υπάρχουν μια σειρά από συνθήκες σε μια σειρά από χώρες της Ασίας και της Αφρικής που ενισχύουν το μεταναστευτικό ρεύμα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ως συνήθως είναι ανίκανη να πάρει γρήγορα τις σωστές αποφάσεις για την αντιμετώπιση του ζητήματος. Η Ελλάδα βρίσκεται εκ των πραγμάτων σε πάρα πολύ δύσκολη θέση, όχι μόνο οικονομική και θα ήταν αδιανόητο να έχει μια στρατηγική αντιμετώπισης ενός τόσο πολυσύνθετου προβλήματος. Το τελευταίο διάστημα και όσο η Κεντρική Ευρώπη αναπτύσσει σχεδόν ξενοφοβικές τάσεις, γίνεται ένας συσχετισμός του προσφυγικού με το οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας. Στο βαθμό που ισχύει αυτό που εντοπίζουν όλο και περισσότερα διεθνή tabloids, ότι δηλαδή, θα μπορούσε να εξετάζονται μαζί το ελληνικό πρόγραμμα και την προσφυγική κρίση, με αντάλλαγμα η Ελλάδα να διασφαλίσει τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, τότε έχουμε να κάνουμε μπροστά μας με ένα πολύ επικίνδυνο σχέδιο. Δεν είναι τυχαίο ότι Μέρκελ και Σόιμπλε κάνουν συνεχώς δηλώσεις αλληλεγγύης για την Ελλάδα όσον αφορά το προσφυγικό…
Ο κίνδυνος είναι πολύ συγκεκριμένος, επειδή τα θαλάσσια σύνορα δεν φυλάσσονται -και ιδίως όταν η απόσταση των νησιών με τα τουρκικά παράλια είναι τόσο μικρή- επειδή δεν είναι δυνατόν να τους πνίξουμε ή να τους αφήσουμε να πνίγονται στο Αιγαίο, αναγκαστικά μιλάμε για εγκλωβισμό των προσφύγων/μεταναστών στην Ελλάδα. Αυτό σημαίνει η “διαφύλαξη των εξωτερικών συνόρων”. Και αντάλλαγμα σε αυτό θα είναι μια χαλάρωση του προγράμματος και ίσως μια μικρή απομείωσή του – γιατί αυτό που λένε για “συζήτηση περί χρέους” περιλαμβάνει αρχικά μείωση επιτοκίων και επιμήκυνση της αποπληρωμής και όχι κούρεμα. Το πολιτικό σύστημα της χώρας είναι τόσο ανίκανο να καταστήσει τη χώρα μια σύγχρονη Ευρωπαϊκή χώρα, που το προσφυγικό έγινε η χρυσή του ευκαιρία για να παρουσιάσει επιτέλους μετά από έξι χρόνια μια “επιτυχία” στην οικονομία. Το πρόβλημα όμως είναι ότι η Ελλάδα, η ξεζουμισμένη οικονομία μετά από τρία Μνημόνια, δεν αντέχει, όπως δεν αντέχει και η κοινωνία, όχι από ρατσισμό και ξενοφοβία, αλλά γιατί ξέρει ότι το κράτος είναι ανίκανο να εφαρμόσει πολιτικές ένταξης των προσφύγων. Εξάλλου είμαστε μια χώρα που δεν ξέρουμε πόσοι μετανάστες εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα τα τελευταία 15 χρόνια για παράδειγμα. Ήδη για τα πληθυσμιακά μας δεδομένα η χώρα δεν αντέχει άλλο βάρος. Εξάλλου οι πρόσφυγες δεν έχουν προορισμό την Ελλάδα και ο εγκλωβισμός του εδώ θα επιδεινώσει τις όποιες ικανότητες προσαρμογής τους. Η διαχείριση του προσφυγικού δεν λύνεται ούτε καν με μια παχυλή ανθρωπιστική βοήθεια των 5, 10 ή και 15 δισεκατομμυρίων.
Ο κίνδυνος η χώρα να μετατρεπεί σε “φυλακή” για τους Έλληνες και τους εγκλωβισμένους πρόσφυγες είναι ορατός. Αλλά το πολιτικό σύστημα μοιάζει διατεθειμένο να πανηγυρίσει μια χαλάρωση του προγράμματος… Όχι, αυτά τα δύο συνδέονται! Άλλο το οικονομικό, άλλο το προσφυγικό πρόβλημα. Είναι αυταπάτη να πιστεύουμε ότι θα δούμε καλύτερες μέρες με μια μικρή μείωση του χρέους, χαλάρωση του προγράμματος, αλλά και τη διαχείριση ενός εκατομμυρίου επιπλέον ανθρώπων.
