Tης Αντιγόνης Κατσαδήμα
Στο θέατρο Τέχνης Κάρολου Κουν-Υπόγειο, η παράσταση Όταν ξυπνήσουμε εμείς οι νεκροί, σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Καραντζά, πλησιάζει την σκηνική διαφάνεια ώστε το συναισθηματικό περιεχόμενο του έργου να μας γίνεται κατανοητό περισσότερο αισθητηριακά και δευτερευόντως λογικά∙ καθώς από το θέρετρο μεταφερόμαστε στο οροπέδιο για να καταλήξουμε στην παντοδυναμία της φύσης.
Το παράλληλο σύμπαν των σχέσεων, αφετηρία των οποίων είναι η κρίση ιδωμένη ως ενεργή φύση, έχει γερά θεμέλια. Και τούτο διότι, η εσωτερικότητα των προσώπων είναι η δύναμή τους. Τόσο για το ζευγάρι, τον Ρούμπεκ-Περικλή Μουστάκη- και την Μάγια-Μαρία Κεχαγιόγλου-που ζει το παρόν, όσο και για την προηγούμενη ζωή του Ρούμπεκ με την Ιρένε-Ρένη Πιττακή-, μάς αποκαλύπτονται σταδιακά στοιχεία που συντελούν στην έκφραση του εσωτερικού κόσμου δίχως να αποσυνθέσουν την μαγεία του.
Η περιδιάβαση, λοιπόν, συμβαίνει δίχως να πατηθούν τα φθινοπωρινά φύλλα. Αν και είναι δεδομένο το βάρος του κειμένου, η τολμηρή προσέγγιση της στατικότητας, χάρη στις δουλεμένες ερμηνείες βάσει ρόλου πάντα, πείθει για το γεγονός πως τα οπτικά και ακουστικά μορφότυπα προσφέρουν ένα κλικ ακόμη στην ιδέα μας για τον Ίψεν και το έργο του. Εν προκειμένω, και οι φωτισμοί-του Αλέκου Αναστασίου- αναδεικνύουν τις κειμενικές σιωπές, ιδίως της διττότητας της συμβολικής μορφής-Αλεξίας Καλτσίκη και Μιχάλη Σαράντη- που εκφράζουν αντιστικτικά τον θάνατο και τη ζωή.
Ανατρέχοντας στον Τζέημς Τζόις, αρκεί να θυμηθούμε τις σκέψεις του, ότι το συγκεκριμένο έργο του Ίψεν αποτίει έναν ιδιαίτερο φόρο τιμής στην ίδια την μητρότητα. Amor Matri, όπως Amor Fati. Εντυπωσιάζει, στο κείμενο, ο τρόπος με τον οποίο η Ιρένε ταυτίζει το γλυπτό με παιδί και αναφέρεται σε αυτό σαν να ήταν το χαμένο της αγγελούδι, το αντικείμενο του πόθου.
Η ερμηνεία της Ρένης Πιττακή ως Ιρένε όχι μόνο εξυψώνει την ιδέα της μεταφυσικότητας ως ίδιον της μοντέρνας τέχνης αλλά και χτίζει το ρόλο της μέσα από μια αποστασιοποιημένη αγωνία. Είναι εκεί και κατοικείται από την αγωνία του αλλότριου αισθήματος, έχοντας υπάρξει συνοδοιπόρος του Ρούμπεκ. Από την άλλη πλευρά, η Μάγια- Μαρία Κεχαγιόγλου- δίνει τη δυναμική φωνή αυτής της εξέγερσης, από ιδέα την κάνει πράξη. Και έτσι, για μια ακόμη φορά, ο Ίψεν φροντίζει να περάσει τα μηνύματά του, ενώ δίνεται η δυνατότητα στην Μαρία Κεχαγιόγλου να ξεδιπλώσει το ταλέντο της με μέτρο και συνέπεια στη σταθερότητα.
Η παρουσία, από την άλλη, του Ρούμπεκ-Περικλή Μουστάκη-στο σταυροδρόμι παρελθόντος και παρόντος, είναι ενδεικτική για το μαρτύριο και την τιμωρία του. Ο Ίψεν τον φέρνει εμπρός στα μάτια μας ως έναν ταλαίπωρο άνθρωπο, η πορεία του οποίου υπηρετεί την τέχνη ως αποκάλυψη της αλήθειας. Και ποια είναι αυτή; Όταν το θέμα είναι ο Ίψεν, η ανάδειξη και αξιολόγησή της προσφεύγει στο κράμα μιας υπόγειας πίστης, φωνής, σε συνδυασμό με την έμπνευση και το ασυνείδητο. Ο τρόπος που ο Περικλής Μουστάκης συνδέθηκε με την ιστορία του Ρούμπεκ παγιδεύει την προσοχή μας σε ένα έντονο παιχνίδι με τον εγωισμό και την παραδοχή, με την επιμονή αλλά και την απεικόνιση του πόνου. Αν με μία λέξη έπρεπε να περιγράψω αυτήν την πρόταση, αυτή δεν θα ήταν άλλη από την « ο ξ υ δ έ ρ κ ε ι α».
Μετάφραση: Έρι Κύργια
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς
Κίνηση: Ζωή Χατζηαντωνίου
Ηχητική Δραματουργία: Δημήτρης Καμαρωτός
Σκηνικά: Πουλχερία Τζόβα
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Φωτογραφίες: Μυρτώ Αποστολίδου
Ερμηνεύουν: Αλεξία Καλτσίκη, Μαρία Κεχαγιόγλου, Περικλής Μουστάκης, Ρένη Πιττακή, Μιχάλης Σαράντης, Μενέλαος Χαζαράκης
Τετάρτη 20.00 & Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή στις 21.15
