Γράφει ο Κώστας Κούστας
Περιφερειακός σύμβουλος Δυτ. Ελλάδας
Μετά την κατάθεση και έγκριση τον Δεκέμβρη του 2015 του εθνικού σχεδίου διαχείρισης απορριμμάτων (ΕΣΔΑ) και με την ευκαιρία της συζήτησης και γνωμοδότησής μας στο Περιφ. συμβούλιο τοu σχεδίου (ΠΕΣΔΑ) καταθέτω τις απόψεις μου θεωρώντας ότι συμβάλλω στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας της Π.Δ.Ε.
Το νέο εθνικό σχέδιο διαχείρισης των αποβλήτων (ΕΣΔΑ), που διαμορφώθηκε προ μνημονίου συνάντησε τεράστιες αντιδράσεις από τα επιχειρηματικά λόμπυ όσων θέλουν να ελέγξουν και να εκμεταλλευτούν τον τομέα της διαχείρισής τους.
Αιτία είναι η αλλαγή κατεύθυνσης που επιχειρεί το ΕΣΔΑ και πιο συγκεκριμένα η ανατροπή του μοντέλου της των σύμμεικτων απορριμμάτων και της διαχείρισής τους εγκαταστάσεις συγκέντρωσης όπως, τα εργοστάσια διαχωρισμού και παραγωγής δευτερογενών καυσίμων και οι μεγάλοι χώροι υγειονομικής ταφής ΧΥΤΑ.
Εδώ και τουλάχιστο μια δεκαετία γνωρίζουμε και διεκδικούμε το αυτονόητο που οφείλει να πράξει η Ελληνική πολιτεία όσο αφορά το ΕΣΔΑ αλλά και η αυτοδιοίκηση με το ΠΕΣΔΑ και τα τοπικά σχέδια.
Το νέο εθνικό σχέδιο δίνει κατεύθυνση είναι συγκεκριμένο κινείται στην λογική των μικρών τοπικών σχεδίων όπου την πρωτοβουλία έχουν οι δήμοι με τις κοινωνίες των πολιτών.
Οι βασικοί άξονες -Προτεραιότητες είναι
Η ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή,
Η μικρής κλίμακας αποκεντρωμένων εγκαταστάσεων δαχείρισης
Η εμπλοκή των δήμων και των πολιτών στην εξοικονόμηση πόρων
Η φιλο περιβαλλοντική δημόσια διαχείριση.
Προβλέπει επίσης ότι το 50% του συνόλου των αστικών απορριμμάτων, θα πρέπει να ανακτώνται με προδιαλογή, μέχρι το 2020, σύμφωνα με το νέο εθνικό σχέδιο.
Προφανώς δεν πρέπει να ονειρευόμαστε ένα αντίστοιχο σχέδιο υπερσυγκέντρωσης όπως μας δείχνει η Δυτική Αττική με το παράδειγμα της φυλής. Η φυλή είναι το ποιο μελανό σημείο της χώρας . Είναι το αδηφάγο τέρας της ποιότητας ζωής στη Αττική, φαντάζομαι ότι κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει την μη δυνατότητα επανάληψης αντίστοιχου φαινομένου υπερσυγκέντρωσης στην Αχαϊα – Πάτρα ή σε άλλη αστική περιοχή της Δ.Ε. εάν δεν επιλέξουμε διαχείριση στην λογική της αποκέντρωσης.
Στηριγμένη στην ανάθεση, την ευκολία και πολλές φορές στη σκόπιμη αδιαφορία, όλων των πολιτών και την συνενοχή αυτοδιοικητικών που το σύστημα διαπλοκής ευνόησε τις προηγούμενες δεκαετίες, η πλειοψηφία των κοινωνιών μας θεωρεί ακόμη και σήμερα ότι η διαχείριση των απορριμμάτων είναι υπόθεση που αρχίζει και τελειώνει στον καθαρό δρόμο ή στους πλυμένους φροντισμένους κάδους, που αδειάζουν στην ώρα τους, στα καθαρά απορριμματοφόρα.
Πλημμελής ή εσκεμμένα κακή ενημέρωση; Νομίζω και τα δύο
Έχουμε αρκετούς Δημάρχους που υπηρέτησαν όλους τους βαθμούς τα προηγούμενα χρόνια χωρίς να προσπαθήσουν να ενημερώσουν και να ευαισθητοποιήσουν τους δημότες τους.
Φέρουν επίσης μεγάλη ευθύνη οι αυτοδιοικητικοί που θεώρησαν ότι μπορεί να υπεκφύγουν ή να κρύψουν το πρόβλημα κάτω από το χαλί, υποβαθμίζοντας το περιβάλλον θεωρώντας ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις που κάποιοι άλλοι θα δώσουν στο μέλλον ή «υποχώρησαν» στις πιέσεις των δήθεν αντισταθμιστικών και τον καιροσκοπισμό εκείνου του τμήματος της τοπικής κοινωνίας, που φρόντισε να επωφεληθεί ατομικά από αυτό το πάρτι των εκατομμυρίων που εισέρρευσαν τα προηγούμενα χρόνια.
Η πολιτική ανευθυνότητα δημάρχων οδήγησε σε μετάθεση του προβλήματος στο μέλλον με αποτέλεσμα να γεμίσει η χώρα από ΧΑΔΑ που παραπλανητικά ονομάστηκαν ΧΥΤΑ καθώς σήμερα κάποιοι αμετανόητοι βιάζονται να τους μετονομάσουν σε ΧΥΤΥ χωρίς καν να υπάρχει η ελάχιστη διαχείριση.
Αποτέλεσμα! Το πρόβλημα της άμεσης ολοκληρωμένης διαχείρισης ζητά επιτακτικά λύση.
Οι πρόσφατες εικόνες σε Πύργο και Ολυμπία είναι ενδεικτικές. Εάν δεν δοθούν άμεσα ολοκληρωμένες λύσεις πλησιάζει να αγγίξει σοβαρά την Αχαϊα, όμως αναμένεται τα επόμενα χρόνια να γίνει επώδυνο και για όλη την Δυτ. Ελλάδα.
Οφείλουμε να πούμε όμως ότι το πρόβλημα της μη ως τώρα ολοκληρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων, πάτησε και γιγαντώθηκε κάτω από τις πιέσεις οικονομικών κύκλων και συμφερόντων, που για πολλά χρόνια λειτουργούσαν παρελκυστικά μεταφέροντας το πρόβλημα στο μέλλον αφού διατηρούσαν από τα εκάστοτε πολιτικά κόμματα προσδοκίες ή και διαβεβαιώσεις για διαχειριστικό σχέδιο στην κατεύθυνση των μεγάλων εργοστασιακών μονάδων που οδηγεί στο εύκολο και ανεξέλεγκτο κέρδος.
Ελπίζουν βάσιμα και σήμερα οι μεγαλοεργολάβοι-καρχαρίες ότι θα ευοδωθούν οι προσδοκίες τους για άλλη μια φορά από τις πολιτικές της συγκυβέρνησης στην λογική να εξυπηρετεί τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, να συντηρεί το συγκεντρωτικό μοντέλο, να ευνοεί την υπερκατανάλωση και να αδιαφορεί για τις πρακτικές της πρόληψης, της διαλογής στην πηγή, της ανακύκλωσης και της ανάκτησης υλικών.
Σήμερα αυτό είναι φανερό ότι επιβεβαιώνεται με την ενδοτικότητα της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Αντιλαμβάνονται οι μεγαλοεργολάβοι καρχαρίες ότι έχει πολύ ψωμί η διαχείρισή τους κι έτσι το σύστημα διαπλοκής με χείρα βοήθειας της Ε.Ε και του ΕΣΠΑ – που βλέπει μόνο ΣΔΙΤ για να χρηματοδοτεί πιέζει την κυβέρνηση να υπαναχωρήσει από διακηρυγμένες θέσεις της .
Είναι γεγονός ότι τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, οι συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις και το κατεστημένο της αυτοδιοίκησης πυροβολούν καθημερινά το νέο εθνικό σχέδιο. Θεωρώ ότι είναι ένα καλό σχέδιο, αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας αλλά των αγώνων του λαού.
Ο χρόνος και τα περιθώρια αναβολών μας έχουν τελειώσει. Χθες οφείλαμε να προχωρήσουμε στην υλοποίηση του νέου εθνικού σχεδιασμού.
Διαμορφώνονται, για πρώτη φορά με όλες τις αδυναμίες και τις ανεπάρκειες τοπικά σχέδια των δήμων που μπορεί στην πορεία να βελτιωθούν απ΄ τους ίδιους.
Γνωρίζουμε όλοι την πραγματική διάσταση του προβλήματος. Ξέρουμε ποιό είναι το μοντέλο της διαχείρισης που θέλουμε και είναι σε όφελος της κοινωνίας (περιβαλλοντικά και οικονομικά). Είναι η αποκεντρωμένη διαχείριση, με έμφαση στην πρόληψη, στην προδιαλογή και στην ανάκτηση των υλικών με επίκεντρο όμως τις νέες δημοτικές υποδομές, που θα κάνουν το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς.
Πιστεύω και εξακολουθούμε να πιστεύουμε ως ΄΄Αντίσταση Πολιτών Δυτικής Ελλάδας΄΄ ότι είναι η πλέον κατάλληλη ώρα για να αλλάξει ριζικά ο τρόπος της διαχείρισης των σκουπιδιών.
Ελπίζω να το αντιληφθούν αυτό όλοι οι περιφερειακοί σύμβουλοι να στηρίξουν το Εθνικό σχέδιο της αποκεντρωμένης διαχείρισης, να απορρίψουν τις λογικές των εργοστασίων σύμμεικτων που ευνοεί τα επιχειρηματικά σχέδια των μεγαλοεργολάβων και που θα εκτινάξουν τα δημοτικά τέλη στα ύψη αφού θα οδηγήσουν στην ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης.
