Του Δημήτρη Παπαδάκη
Ο Τραμπ στην Αμερική, ο Φάρατζ και το Brexit στην Αγγλία, η Μαρί Λεπέν στη Γαλλία, οι ακροδεξιοί της “Εναλλακτικής για τη Γερμανία” (AfD) που ξεπέρασε το κόμμα της Μέρκελ στις τοπικές εκλογές, η άνοδος των ακροδεξιών που διεκδικούν την προεδρία της Αυστρίας, το «Κίνημα Πέντε Αστέρων» του Μπέπε Γκρίλο που έρχεται πρώτο στις δημοσκοπίσεις στην Ιταλία, το ακροδεξιό κόμμα της Ελευθερίας στην Ολλανδία, το εθνικιστικό κόμμα Jobbik στην Ουγγαρία, το εθνικιστικό κόμμα «Αληθινοί Φινλανδοί», η άνοδος του ευρωσκεπτισμού σε όλη την Ευρώπη, η είσοδος της Χρυσής Αυγής στην Ελληνική Βουλή, το ελληνικό δημοψήφισμα του 2015, η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία.
Αν κάποιοι δεν καταλάβουν και τώρα πόσο έχουν απομακρυνθεί από τον απλό λαό κι από τις ανάγκες του, τότε κάθε χώρα αργά ή γρήγορα θα δει τον δικό της Τραμπ, τους δικούς της λαϊκιστές να κατακτούν την εξουσία. Εκατομμύρια Αμερικάνοι, μιας και αυτό είναι το επίκαιρο παράδειγμα, έδειξαν ότι θέλουν καλές δουλειές και αξιοπρέπεια και η Χίλαρι τους απαντούσε «μα δεν βλέπετε ότι ο Τράμπ είναι σεξιστής;»… Έδειξαν ότι νιώθουν ξεχασμένοι και η Χίλαρι τους έλεγε ότι ο Τραμπ παρενόχλησε σεξουαλικά κάποιες γυναίκες τη δεκαετία του 1980. Το ίδιο έκαναν και τα ΜΜΕ και οι celebrities παρουσιάζοντας τον Τράμπ ως πηγή όλων των κακών. Το ίδιο έκαναν με το ΝΑΙ και το ΟΧΙ στην περίοδο του δημοψηφίσματος του 2015 και τα ΜΜΕ στην Ελλάδα. Το ίδιο έκαναν και οι Ευρωπαίοι στις Βρύξελλες, κάτι Σούλτσηδες, που κινδυνολόγουσαν για τον ερχομό του Τσίπρα στην εξουσία και αργότερα του υποδείκνυαν να συνεργαστεί με το Ποτάμι και όχι με τον ακροδεξιό Καμμένο. Ακριβώς τα ίδια έκαναν οι Βρυξέλλες στο δημοψηφίσμα στην Αγγλία, που υποδείκνυαν στους Άγγλους τι να ψηφίσουν. Επιτέλους πότε θα μάθουν πως να συμπεριφέρονται στους λαούς;
Από την άλλη υπάρχει η παγκοσμιοποίηση, που μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 στις ΗΠΑ, έχει φανεί ότι οι περιβόητες “αγορές” τείνουν να ξεπεράσουν σε δύναμη την πολιτική εξουσία και κατ΄επέκταση τη λαϊκή κυριαρχία. Γιατί, τελικά, αυτές έχουν τη δύναμη όχι μόνο να υποδεικνύουν στους λαούς τους αρεστούς τους, αλλά και να ενσωματώσουν κάποιον “αντισυστημικό” που θα τύχει να βρεθεί στην εξουσία (βλέπε Τσίπρας). Όποιος εκφράζει έναν τέτοιο προβληματισμό για την παγκοσμιοποίηση, που προφανώς έχει και τα καλά της, δεν μπορεί να χαρακτηρίζεται αυτομάτως ακροδεξιός και εθνικιστής. Επιπλέον ο Δυτικός Κόσμος γερνάει, ενώ ο υπερπληθυσμός της γης, κυρίως στην Ανατολή, καθώς επίσης και η άνοδος του βιοτικού επιπέδου στην Ανατολή, δημιουργεί σε συνδυασμό με πολεμικές συγκρούσεις και πολιτικές αναταραχές μεγάλα κύματα μετανάστευσης προς τη Δύση. Η μετανάστευση αυτή δημιουργεί μια άτυπη φαινομενικά σύγκρουση αξιών, πολιτισμών και θρησκειών. Στην Ευρώπη που έχει παραδοσιακές δομές και αξίες, η μετανάστευση είναι λογικό να εγείρει ανησυχίες, προβληματισμούς, αντιρρήσεις. Δεν είναι δυνατόν να χαρακτηρίζεται αυτόματα ρατσιστής κάποιος που εκφράζει τέτοιες σκέψεις!
Είτε μας αρέσει είτε όχι, η νίκη του Τράμπ, η άνοδος της ακροδεξιάς και του ευρωσκεπτικισμού στην Ευρώπη, γενικότερα η άνοδος του λαϊκισμού, είναι η αντίδραση των λαών στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και μια απόδειξη ότι ο κάθε λαός μπορεί πάντα να σαρώσει κάθε τι που πάει να του επιβληθεί. Οι λύσεις που επιλέγουν οι λαοί προφανώς δεν σημαίνει ότι είναι καλύτερες ή ότι τελικά θα δώσουν τις λύσεις που ευελπιστεί ο κάθε λαός στα προβλήματά του. Είναι όμως το καλύτερο καμπανάκι για το κατεστημένο, τις πολιτικές και οικονομικές ελίτ. Και η απάντησή τους θα πρέπει να είναι στα προβλήματα.
