Πολλά γράφτηκαν για τον Μπελογιάννη αυτές τις μέρες με αφορμή τα εγκαίνια του Μουσείου Μπελογιάννη στην Αμαλιάδα και την επίσκεψη του Πρωθυπουργού εκεί.
Δεν θα αναφερθώ στην πολιτική καπηλεία του ΣΥΡΙΖΑ και την αριστεροφροσύνη που πουλάει για να σώσει τα προσχήματα, γιατί ακόμα και παιδί Δημοτικού καταλαβαίνει τι γίνεται.
Θέλω όμως να αναφερθώ στις αντιδράσεις –κυρίως από τη ΝΔ και τους υποστηρικτές της- σχετικά με το αν ήταν ή όχι ήρωας ο Μπελογιάννης.
Ο τρόπος με τον οποίο κρίνουμε οι Έλληνες την πρόσφατη ιστορία, σύμφωνα με τα πολιτικά μας πιστεύω, δηλαδή, είναι αν μη τι άλλο το πρώτο λάθος.
Επειδή ο Μπελογιάννης ήταν κομμουνιστής δεν σημαίνει πως ήταν και κατάσκοπος, όπως κατηγορήθηκε.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Ο Άνθρωπος με το γαρύφαλλο αγωνίστηκε κατά των ναζί και ήταν άνθρωπος που έπεσε για τις ιδέες του. Θα μπορούσε αυτός και οι άλλοι τρεις σύντροφοί του να αποκηρύξουν τις ιδέες τους για να επιζήσουν. Ηρωικό θα έλεγα εγώ.
Αφελές θα έλεγαν οι επικριτές, οι οποίοι όμως κρίνουν έχοντας την πολυτέλεια να γνωρίζουν τη συνέχεια της Ιστορίας. Θα πρέπει να ταξιδέψουμε σε εκείνο το παρόν, το παρόν του Εμφυλίου για να δούμε λίγο πιο καθαρά τις συνθήκες που επικρατούσαν.
Ο Μπελογιάννης ήταν ψηλά στην Ιεραρχία του ΚΚΕ, Ζαχαριαδικός και πιστός στο δόγμα του κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού. Αυτό πάλι δεν σημαίνει ότι γνώριζε πώς σκεφτόταν η τότε ηγεσία του ΚΚΕ και τι είχε στο μυαλό του ο Στάλιν και μετέπειτα ο Ζαχαριάδης. Το 1950 ως μέλος πλέον της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, επιστρέφει στην Ελλάδα, με εντολή Ζαχαριάδη, με σκοπό να ανασυγκροτήσει και να οργανώσει τους μηχανισμούς του ΚΚΕ στην Αθήνα, το οποίο βάσει νόμου θεωρείται παράνομο, προδοτικό και ξενο-κίνητο κόμμα. Να θυμίσουμε ότι η συνθήκη των ποσοστών έχει υπογραφεί προ 5ετίας και η Ελλάδα έχει δοθεί ήδη στο Ηνωμένο Βασίλειο. Κάτι που κατά πάσα πιθανότητα, ήδη γνώριζε ο Ζαχαριάδης. Παρόλα αυτά επιμένει και στέλνει τον Μπελογιάννη πίσω, για να οργανώσει το ΚΚΕ!
Μια πολύ-φορεμένη ατάκα των τελευταίων ημερών είναι “τι θα γινόταν αν επικρατούσε ο Νίκος Μπελογιάννης και το κόμμα του;” Να το θέσουμε πιο σωστά: τι θα γινόταν αν στην χαρτοπετσέτα –κι όμως- που είχαν σημειώσει ο Τσώρτσιλ με τον Στάλιν το ’44 τα ποσοστά , έγραφε για την Ελλάδα 90% Ρωσία και 10% Αγγλία, αντί για 90% Αγγλία και 10%; Άρα η ερώτηση αυτή δεν μπορεί να απαντηθεί.
Γιατί στην ιστορία του Εμφυλίου αυτό ήταν το πιο εξοργιστικό. Μαχόταν οι Έλληνες μεταξύ τους ενώ η μοιρασιά είχε ήδη γίνει…
Μια άλλη παράμετρος που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας, για να αναλύσουμε λίγο την συμπεριφορά των κομμουνιστών, είναι το ποιοι άνθρωποι ανέλαβαν την εξουσία όταν έφυγαν οι Γερμανοί. Εξέχουσες θέσεις στην κρατική ιεραρχία πήραν ταγματασφαλίτες, κουκουλοφόροι και συνεργάτες των ναζί οι οποίοι πιο πολύ από την Ελλάδα, μισούσαν τους κομμουνιστές. Ένα παράδειγμα ντόπιο είναι ο Τολιόπουλος (αυτός που ευθύνεται για το θάνατο των 120, εδώ στο Αγρίνιο) ο οποίος μετά την απελευθέρωση του Αγρινίου, συνέχισε να σταδιοδρομεί στο Στρατό φτάνοντας στο βαθμό του Συνταγματάρχη λόγω των ανδραγαθιών του στα Δεκεμβριανά και τον Εμφύλιο Πόλεμο. Πέθανε σε στρατιωτικό νοσοκομείο, πλήρης τιμών, το 1962. Βλέποντας λοιπόν την χώρα παραδομένη στις ορέξεις των τσολιάδων, πήραν τα βουνά.
Ήταν η απόφαση αυτή δικαιολογημένη; Ναι. Ήταν όμως η σωστή; Όχι. Όχι γιατί μπήκαμε σε έναν κυκεώνα 5ετούς και βάλε εμφυλίου αφήνοντας πίσω παραπάνω νεκρούς από όσους είχαν αφήσει οι Ναζί…
Ο Μπελογιάννης λοιπόν έρχεται στην Ελλάδα, έχοντας στο μυαλό του να οργανώσει τον λαϊκό αγώνα, και να πάρει την εξουσία ο λαός. Αυτό έχει στο μυαλό του. Επαναλαμβάνω ότι δεν γνωρίζει όσα γνωρίζει ο Ζαχαριάδης ο Μπαρτζώτας ο Βλαντάς και η ηγεσία του ΚΚΕ.
Θα μπορούσε ο Μπελογιάννης να γλυτώσει; Ναι. Η εμμονική απόφαση του Ζαχαριάδη να τον στείλει πίσω, για την ανασύνταξη μόνο υποψίες εγείρει. Λίγο πριν τον Μπελογιάννη, ένα άλλο κλιμάκιο κομμουνιστών ήρθε στην Ελλάδα. Θα αναλάμβανε την κυκλοφορία του «Ριζοσπάστη». Δεν πρόλαβε. Συνελήφθησαν όλοι. Ωστόσο, δυο μήνες μετά έρχεται στην Ελλάδα, ο Νίκος Μπελογιάννης. Συλλαμβάνεται κι αυτός. Σε πρώτο χρόνο, ύστερα από την διεθνή κατακραυγή η απόφαση για θανατική καταδίκη αναστέλλεται. Έπειτα με τη βοήθεια των Αμερικανών, εντοπίστηκαν, ασύρματοι του ΚΚΕ στις περιοχές Καλλιθέας και Φαλήρου, δίνοντας στους στρατοδίκες την ευκαιρία επιστράτευσης του μεταξικού νόμου περί κατασκοπείας. Έτσι ο Μπελογιάννης και οι άλλοι κατηγορούμενοι προσήχθησαν σε νέα δίκη, στις 15 Φεβρουαρίου 1952, βάσει του νόμου 375/1936 περί κατασκοπείας. Ο Μπελογιάννης αρνήθηκε όλες τις κατηγορίες και πρόβαλε τις πατριωτικές του ενέργειες κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Παρ’ ότι η δίκη πήρε μεγάλη δημοσιότητα στην Ευρώπη, ο Μπελογιάννης και ακόμη τρεις καταδικάσθηκαν ομόφωνα σε θάνατο την 1η Μαρτίου 1952.
Στις 15 Μαρτίου 1952 ο Πλουμπίδης, με επιστολή του, που περιλάμβανε και δακτυλικό του αποτύπωμα, ανέλαβε αυτός την ευθύνη του παράνομου κομματικού μηχανισμού και υποσχόταν να παραδοθεί, αν δεν εκτελούνταν η θανατική ποινή του Μπελογιάννη. Δύο ημέρες μετά ο Ζαχαριάδης διέψευσε την επιστολή ως πλαστό κατασκεύασμα της Ασφάλειας, ισχυριζόμενος ότι ο Πλουμπίδης νοσηλεύεται στο εξωτερικό. Με την κίνησή του αυτή επέτρεψε την εκτέλεση. Το χειρότερο με τον Πλουμπίδη είναι ότι αφού έχει χαρακτηριστεί από τον Ζαχαριάδη ως «πράκτορας του εχθρού» και χαφιές, ύστερα από 2 χρόνια, έχει κι αυτός την ίδια τύχη με τον Μπελογιάννη και εκτελείται την αυγή της 14ης Αυγούστου του 1954. Όπως θα πει αργότερα η Έλλη Παππα, σύντροφος του Μπελογιάννη και μητέρα του παιδιού τους, ” ο Ζαχαριάδης εκείνη την περίοδο ήθελε, έναν ήρωα (τον Μπελογιάννη) και έναν προδότη (τον Πλουμπίδη)”.
Πραγματικά δεν μπορεί να αποδοθεί πλήρως η εικόνα και ο χαρακτήρας του Μπελογιάννη. Προσωπική μου άποψη, ήταν ότι ήταν ένας ιδεολόγος, ταγμένος στην ιδεολογία του, όπου και πέθανε για αυτήν. Πιόνι μιας εξουσίας – ηγεσίας που δεν υπολόγιζε τίποτα
Αν μη τι άλλο δεν θα μπορούσα να αποκαλέσω κατάσκοπο, έναν άνθρωπο που πριν την εκτέλεση του απολογείται στο στρατοδικείο με τα εξής συγκινητικά λόγια «Αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από τους κατηγόρους μας. Το δείξαμε όταν εκινδύνευε η ελευθερία, η ανεξαρτησία και η ακεραιότητά της και, ακριβώς, αγωνιζόμαστε για να ξημερώσουν στη χώρα μας καλύτερες μέρες χωρίς πείνα και πόλεμο. Για το σκοπό αυτό αγωνιζόμαστε και όταν χρειαστεί θυσιάζουμε και τη ζωή μας. Πιστεύω ότι δικάζοντάς μας σήμερα, δικάζετε τον αγώνα για την ειρήνη, δικάζετε την Ελλάδα».
Ίσως αυτά τα λόγια πρέπει να θυμόμαστε, όταν θυμόμαστε τον Μπελογιάννη…
ΥΓ. Η φωτογραφία είναι από το χωριό Μπελογιάννης στην Ουγγαρία. Ονομάστηκε έτσι λόγω του αγωνιστή Ν. Μπελογιάννη
Γ.Κ.
