Του Δημήτρη Παπαδάκη
Λίγο – πολύ σχεδόν κάθε συζήτηση που αφορά κάποιο κοινωνικό ή οικονομικό πρόβλημα, από τα αναρίθμητα της χώρας, έχει μία πτυχή του ακούει στο “brain drain”. Kαι κάθε φορά που η συζήτηση καταλήγει στο “brain drain” λίγο – πολύ όλους μας πλημμυρίζει στενοχώρια. Είναι βέβαια τουλάχιστον στενάχωρο ένας νέος μορφωμένος άνθρωπος με ταλέντα, δεξιότητες και όρεξη για δουλειά να αναγκάζεται να ξενιτευτεί, επειδή στην πατρίδα του δεν βρίσκει δουλειά.
Όμως δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες. Μέσα στο κύμα της μετανάστευσης δεν υπάρχουν μόνο φωτεινά μυαλά, νέοι δηλαδή με πολλά πτυχία και μεταπτυχιακά, υπάρχουν και άνθρωποι που μετανάστευσαν και το επίπεδο μόρφωσής τους είναι ένα μέσο επίπεδο μόρφωσης για μια χώρα δυτικού -στη θεωρία έστω- τύπου. Νέοι δηλαδή που προτίμησαν να φύγουν για το εξωτερικό, αντί να περιμένουν τρία και τέσσερα χρόνια στην ανεργία για μπουν κάποια στιγμή σε κάποιο πρόγραμμα κοινοφελούς εργασίας. Το “brain drain” δεν πρέπει να μας λυπεί τόσο, φωτεινά μυαλά εξάλλου δεν υπάρχουν μόνο στην Ελλάδα. Φωτεινά μυαλά θα συναντήσουμε και στα παιδιά των Ινδών και των Αιγυπτίων και των Σύριων κλπ. Ούτε σημαίνει κάτι το “brain drain” για το μέλλον και την ισχύ της χώρας. Οι Εβραίοι είναι ο λαός που έχει διασκορπιστεί περισσότερο στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα αλλά κυβερνούν τον κόσμος και το Κράτος του Ισραήλ είναι πανίσχυρο.
Το “brain drain” πρέπει να μας λυπεί για ένα και μόνο λόγο. Για το γεγονός ότι δεν αλλάζει τίποτα στη χώρα. Για το γεγονός ότι ένα πραγματικά φωτεινό μυαλό θα δυσκολευτεί πολύ περισσότερο να διαπρέψει στην Ελλάδα και ίσως να μην το πετύχει ποτέ και να μείνει στην αφάνεια. Το πραγματικό πρόβλημα πίσω από το “brain drain” είναι το γεγονός ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει αξιοκρατία και δεν υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της υγιούς επιχειρηματικότητας, αλλά μόνο για την κρατικοδίαιτη. Και όσο τα πράγματα δεν αλλάζουν τόσο τα “φωτεινά μυαλά” που εξάγει η Ελλάδα θα είναι ολοένα και χαμηλότερου επιπέδου.
