Γράφει ο Νίκος Σ. Κωστακόπουλος
Εκπαιδευτικός – Δημοτικός Σύμβουλος Θέρμου
Τα ποτάμια που ρέουν στις ορεινές περιοχές της Ελλάδας έχουν άλλη χάρη. Κι αυτό γιατί τα νερά τους στο πολύχρονο διάβα τους για χρονικό διάστημα εκατομμυρίων ετών από την ορεινή γη έχουν σμιλέψει με περίτεχνο τρόπο τα πετρώματα που με πολλή μεθοδικότητα κατάφεραν να ξεσκεπάζουν λίγο λίγο από τα σπλάχνα της γης, αναδεικνύοντας έτσι με έναν μοναδικό τρόπο την ποικιλομορφία των γεωλογικών σχηματισμών.
Η ποικιλία της αυτοφυούς βλάστησης από την άλλη, που έχει καταφέρει να εισχωρήσει και στα πιο απρόσιτα μέρη, έρχεται να δέσει αρμονικά με τη γεωλογία χαρίζοντας ακόμα και στα πιο άγρια τοπία ημεράδα ζωής. Μια ημεράδα που παίρνει άλλο χρώμα από τα πολλαπλά αποτυπώματα της πανταχού παρούσας ανθρώπινης παρουσίας, η οποία υπήρξε έντονη ακόμη και στο πρόσφατο παρελθόν σε ολόκληρη τη στεριανή ενδοχώρα.
Τα ποτάμια στο ορεινό Θέρμο δεν θα μπορούσαν ν’ αποτελέσουν εξαίρεση απ’ αυτόν τον κανόνα. Με δεδομένο, μάλιστα, το έντονο ανάγλυφο της περιοχής, το στοιχείο της ποικιλίας των εικόνων φυσικού κάλλους που συναντάται σ’ αυτά προβάλλει εδώ ακόμη πιο έντονο σε σχέση με πολλά άλλα ποτάμια στη χώρα χαρίζοντας εικόνες εξαίρετου φυσικού κάλλους και μοναδικές εμπειρίες σε όσους έλκονται από τα θέλγητρα της φύσης.
Το αντικείμενο της αναφοράς αυτής έχει να κάνει με ένα μόνο τμήμα από τα ποτάμια του ορεινού Θέρμου και συγκεκριμένα με τον κάτω ρου του Γιδομανδρίτη. Το τμήμα αυτό είναι εκείνο που βρίσκεται ανάμεσα στο πέτρινο γεφύρι της Διποταμιάς (όπου η συμβολή του ποταμού με το Κοσινόρεμα) και στη συμβολή του ποταμού με τον Εύηνο.
Η ροή του ποταμού, που όσο πλησιάζει προς τις πηγές έχει όλο και πιο μεγάλη ορμή, εδώ γίνεται σταδιακά όλο και πιο ομαλή. Η κοίτη του επίσης πλαταίνει σταδιακά καθώς πλησιάζει προς τον Εύηνο, εκτός από τα Στενά Γιδομανδρίτη, ένα στενό πέρασμα του ποταμού κοντά στη Διποταμιά, όπου εντυπωσιάζουν οι γκρεμώδεις και παράλληλα κατάφυτες πλαγιές εκατέρωθεν του ποταμού. Η βλάστηση σε ολόκληρο το εν λόγω τμήμα του ποταμού αποτελείται από πλατάνια και ιτιές στις παρόχθιες περιοχές και κυρίως από πουρνάρια και αριές στις πλαγιές εκατέρωθεν του ποταμού.
Τα ανθρωπογενή δημιουργήματα, άλλα ικανοποιητικά διατηρημένα κι άλλα ερειπωμένα, (όπως μικροοικισμοί, σπίτια, καλύβες, τεχνητές αναβαθμίδες του εδάφους, γεφύρια, αυλάκια, νερόμυλοι), δεν θα μπορούσαν να λείπουν κι από εδώ. Ο ποταμός στο τμήμα αυτό προσφέρεται ιδιαίτερα για ποταμοπορεία κατά μήκος της κοίτης του κατά τους θερινούς μήνες, ενώ κάποιες φορές χρησιμοποιείται και για κατάβαση με καγιάκ στο τελευταίο τμήμα του τη χειμερινή περίοδο.
Οι πληθωρικές εικόνες που προσφέρει το εν λόγω τμήμα του Γιδομανδρίτη είναι ορατές οι περισσότερες από τον δρόμο που οδηγεί από το Θέρμο στην Κοκκινόβρυση και σε μήκος διαδρομής 6 χμ., από τη γέφυρα στα Τριανταφυλλέικα, (την οποία τη συναντάμε στην πορεία από Θέρμο προς Κοκκινόβρυση λίγο πριν τη διασταύρωση του δρόμου για Κόνισκα), ως τη θέση Διποταμιά λίγο πριν τα Αμπέλια. Αντίστοιχες εικόνες, βέβαια, προσφέρονται και στο υπόλοιπο τμήμα του ποταμού σε μήκος διαδρομής περί τα 5 χμ., από τη Διποταμιά ως τον Άγιο Θεόδωρο κοντά στις πηγές του ποταμού.
Είναι αξιοσημείωτο ότι στην περιοχή του κάτω ρου του Γιδομανδρίτη συναντιούνταν κεντρικοί μονοπατόδρομοι (μουλαρόδρομοι) που ένωναν πολλά χωριά της ορεινής αυτής περιοχής (Κόνισκα, Διπλάτανο, Κοκκινόβρυση), όπως και χωριά της νοτιοανατολικής Ευρυτανίας (Μεσοκώμη, Δομνίστα, Πρόδρομο, Ροσκά κ.α.) με το Θέρμο.
Οι δύο κεντρικοί μονοπατόδρομοι, ο ένας που ερχόταν από Κόνισκα και ο άλλος από την Κοκκινόβρυση, στους οποίους κατέληγαν πιο πάνω άλλοι μονοπατόδρομοι που ένωναν επιμέρους περιοχές, συναντιούνταν στο μέσον περίπου της προαναφερόμενης σημερινής διαδρομής παραπλεύρως του κάτω ρου του Γιδομανδρίτη (αυτή που οδηγεί στην Κοκκινόβρυση) και συγκεκριμένα στο σημείο που είναι η διασταύρωση του δασικού δρόμου που οδηγεί από τα Γιδομάνδρια στην Κόνισκα.
Στη συνέχεια ο μονοπατόδρομος ακολουθούσε για λίγο την ίδια πορεία που ακολουθεί και σήμερα ο εν λόγω δρόμος προς Κοκκινόβρυση και μετά το πέρασμα στη δυτική όχθη του ποταμού μέσω του κατεστραμμένου σήμερα γεφυριού της Λογγάς, συνέχιζε προς το Θέρμο εκτός της πορείας που ακολουθεί σήμερα ο δρόμος στο μεγαλύτερο μέρος του.
Στο τμήμα αυτό διερχόταν από δύο επιπλέον πέτρινα γεφύρια, ένα από τα οποία βρίσκεται, πολύ καλά διατηρημένο και σήμερα, στο Κοσκινόρεμα δίπλα στον συνοικισμό Καμαρούλα Μελίγκοβας, και ένα στον ποταμό Φιδάκια που έχει καταστραφεί. Στο τμήμα αυτό μάλιστα ο μονοπατόδρομος διερχόταν και από τον Δεντριά, το υπέροχο δρυοδάσος της Αετόπετρας, ενώ ενδιαμέσως στο τμήμα αυτό συναντούσε και δύο χάνια για την εξυπηρέτηση των περαστικών.
Οι μονοπατόδρομοι αυτοί σήμερα είναι μη λειτουργικοί στο μεγαλύτερο μέρος τους, ενώ σε άλλα τμήματά τους έχουν αντικατασταθεί από δρόμους για διέλευση αυτοκινήτων, οι οποίοι είναι χωμάτινοι στο σύνολό τους.
Το ξαναζωντάνεμα και η επανάχρηση κάποιων από αυτούς τους μονοπατόδρομους, προσαρμοσμένων βέβαια στις σύγχρονες ανάγκες, δηλαδή η χρήση τους ως πεζοπορικές διαδρομές για υγεία και ευεξία, είναι κάτι που συνάδει απόλυτα με τα χαρακτηριστικά της περιοχής.
Γι’ αυτό, η συντήρηση, βελτίωση, σήμανση και προβολή κάποιων πεζοπορικών διαδρομών που οδηγούν από την ευρύτερη περιοχή νότια του Καρπενησίου, όπως και από την αντίστοιχη ευρύτερη περιοχή της Δομνίστας, στο Θέρμο, με χρήση της διαδρομής που ακολουθούσε ο μονοπατόδρομος που διερχόταν παραπλεύρως του Γιδομανδρίτη και συνέχιζε μέσω του Δεντριά, αποτελεί μια σημαντική αναπτυξιακή παρέμβαση για την περιοχή. Μια παρέμβαση που πρέπει να ενταχθεί στις αναπτυξιακές διεκδικήσεις της ευρύτερης περιοχής του Θέρμου και της Ευρυτανίας.
Όπως και να ΄χει πάντως, και ωσότου ανασυσταθούν αυτές οι πεζοπορικές διαδρομές, η ποταμοπορεία μέσω του κάτω ρου του Γιδομανδρίτη κατά τη θερινή περίοδο, ή έστω ένα πέρασμα με όχημα από τον δρόμο παραπλεύρως αυτού που οδηγεί από το Θέρμο στην Κοκκινόβρυση, (που μπορεί κάλλιστα να γίνει οποιαδήποτε εποχή του χρόνου), είναι κάτι που αποζημιώνει πολλαπλά τον επισκέπτη με εικόνες άφατης ομορφιάς όπως οι προβαλλόμενες εδώ.
Εικόνες που δεν συναντάς μόνο στον κάτω ρου του Γιδομανδρίτη αλλά και στον άνω ρου του ποταμού, αυτόν κατά μήκος της Κοιλάδας των Νεράιδων από τη Διποταμιά ως τον Άγιο Θεόδωρο, και στο Κοσινόρεμα, από τη Διποταμιά επίσης ως την Κοσίνα και το Αργυρό Πηγάδι, ή, πιο κοντά, ως την Αμβρακιά. Κάτι, εξάλλου, που ισχύει κατ’ αναλογία και για ολόκληρο το ορεινό τοπίο που ξεδιπλώνεται στην κοιλάδα του ποταμού και των παραρεμάτων του, ως τα ψηλότερα μέρη, στην ελατοσκεπή και στην υποαλπική ζώνη της.
Κι αυτό, γιατί οι εναλλαγές του τοπίου, η ποικιλία της βλάστησης και τα πλούσια ίχνη της πρόσφατης πανταχού ανθρώπινης παρουσίας στην περιοχή αυτή είναι τα στοιχεία εκείνα που συνταιριασμένα δημιουργούν μια διαφορετική αίσθηση κάθε εποχή του χρόνου στην πορεία διά μέσω του κάτω ρου του Γιδομανδρίτη ή ακόμα και παραπλεύρως αυτού επί της διαδρομής από το Θέρμο προς την Κοκκινόβρυση.
Μια αίσθηση που δημιουργεί μια αξέχαστη εμπειρία!
Μια εμπειρία που αξίζει κάποιος να την αποκτήσει!!
Κι όχι μόνο μία φορά ούτε με έναν μόνο τρόπο!!!
