Του Δημήτρη Παπαδάκη
Το μεταναστευτικό – προσφυγικό και πάλι σε έκρυθμη κατάσταση. Το θέμα έχει βέβαια πολλές διαστάσεις (δημογραφικές, οικονομικές, κοινωνικές, γεωπολιτικές) και για την Ελλάδα και για την Ευρωπαϊκή Ένωση και για την Τουρκία. Σε ό,τι μας αφορά όμως τα βασικά αίτια του προβλήματος είναι η πολιτική των «ανοιχτών συνόρων» ή των… καθόλου συνόρων που εφάρμοσε ο ΣΥΡΙΖΑ από το 2015 και μετά. Είναι επίσης η γραφειοκρατία στη διαδικασία ασύλου στην οποία «παρκαρίστηκαν» 75.000 αιτήσεις. Και είναι βέβαια η συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας που απαγορεύει την επαναπροώθηση για όσους μετακινηθούν στην ελληνική ενδοχώρα από τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, όπως επίσης η άρνηση ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών να δεχθούν την ποσόστωση που τους αναλογεί.
Το πρόβλημα βέβαια είναι κυρίως μεταναστευτικό και όχι προσφυγικό. Αλλά είναι αστείο να συζητάμε πως θα το βαφτίσουμε ή να συζητάμε πως αν το πούμε «μεταναστευτικό» γινόμαστε ένα με το Σαλβίνι και τον Όρμπαν. Είναι παντελώς αχρείαστη μια τέτοια συζήτηση μπροστά στις διαστάσεις του προβλήματος, που καταπατά την αξιοπρέπεια πρωτίστως όσων στοιβάζονται στις Μόριες ανά την Ελλάδα, πλήττει όμως και τις τοπικές κοινωνίες γύρω από κάθε Μόρια.
Οι μετανάστες εξ’ ορισμού δεν είναι απειλή. Ας μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα στους δύο αιώνες που προηγήθηκαν έδωσε και πήρε εκατομμύρια μεταναστών για να φτάσει να είναι αυτή που είναι σήμερα. Όμως έχουν επικρατήσει οι διεθνιστικές απόψεις, που αμέσως θα κολλήσουν την ταμπέλα του ρατσιστή ή του φασίστα σε όποιον πει πως η μετανάστευση πρέπει να γίνεται με συγκεκριμένες προϋποθέσεις και συνθήκες. Έτσι λοιπόν η λέξη «λαθρομετανάστης» απαγορεύεται από όσους κατ’ επάγγελμα υπερασπίζονται της γης τους κολασμένους… Όμως οι κατ’ επάγγελμα υπερασπιστές των κολασμένων της γης δεν σκέφτηκαν ποτέ πως πρέπει να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο πλαίσιο νόμιμης μετανάστευσης, ώστε οι άνθρωποι αυτοί να μην γίνονται θύματα των δουλεμπόρων, να μην θαλασσοπνίγονται. Σήμερα οι διαδικασίες νόμιμης μετανάστευσης είναι ασαφείς και διοικητικά απαγορευτικές, δημιουργώντας ένα ανεφάρμοστο πλαίσιο, στο οποίο οι νομικά προβλεπόμενες κυρώσεις, αν εφαρμόζονταν στην πράξη, θα οδηγούσαν το σύστημα των φυλακών σε ακαριαία κατάρρευση και θα είχαν κολοσσιαίο οικονομικό και κοινωνικό κόστος.
Αντί λοιπόν ο μετανάστης να εισέρχεται παράνομα στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, αν πράγματι θέλει να ξεκινήσει ομαλά τη σχέση με τον τόπο που θα τον υποδεχθεί και θα του δώσει την δυνατότητα για ένα πολύ καλύτερο μέλλον, θα μπορούσε να παρουσιαστεί στις νόμιμες πύλες εισόδου ή στα προξενεία και τις πρεσβείες και να πει «είμαι αυτός, αυτά είναι τα χαρτιά μου ή καταστράφηκαν τα χαρτιά μου στον πόλεμο και ζητώ να μπω επίσημα στη χώρα σας ή ζητώ να κάνω αίτηση ασύλου». Χωρίς να παραβιάσει τα σύνορα, χωρίς να θαλασσοπνιγεί στο Αιγαίο, χωρίς να πληρώσει μια περιουσία στους δουλεμπόρους. Εξάλλου θα του έρθει πολύ φθηνότερα το αεροπορικό εισιτήριο… Και η Ευρώπη, η Ελλάδα, η κάθε χώρα υποδοχής να αποφασίσει πόσους και ποιους θέλει. Τόσο απλά. Βέβαια δεν πρόκειται να συμβεί κάτι τέτοιο για πολλούς και διάφορους λόγους.
Η κατάσταση θα συνεχιστεί, μπορεί όμως να αμβλυνθεί. Η Ελλάδα βάσει των διεθνών συνθηκών είναι υποχρεωμένη να κάνει τα εξής δύο: α) να δέχεται και να χορηγεί πολιτικό άσυλο σε άτομα που προέρχονται από εμπόλεμες περιοχές, β) να αποδέχεται την επιστροφή των αιτούντων άσυλο μεταναστών που μπήκαν αρχικά στην Ελλάδα, προωθήθηκαν σε άλλη χώρα της Ε.Ε. και συνελήφθησαν εκεί. Αυτή τη δεύτερη απαράδεκτη συνθήκη υπήρξαν Έλληνες κυβερνητικοί «υπεύθυνοι» που δυστυχώς την υπέγραψαν. Αυτή είναι και η μόνη που μπορεί -θεωρητικά τουλάχιστον- να αλλάξει. Ή αυτό ή να δεχθούν οι χώρες που αρνούνται την ποσόστωση. Διαφορετικά η χώρα θα συνεχίσει να είναι αποθήκη ψυχών.