Του Δημήτρη Παπαδάκη
Σε κανέναν άλλον νομό της Ελλάδας -όπως στην Αιτωλοακαρνανία- δεν υπάρχουν πέντε αρχαία θέατρα σε τόσο κοντινή απόσταση μεταξύ τους. Σε κανένα άλλο νομό πέντε τόσο σημαντικά μνημεία δεν «οριοθετούν» ένα χώρο με πολλούς και σημαντικούς οικοτόπους. Δυστυχώς μέχρι σήμερα αυτός ο πλούτος δεν έχει αξιοποιηθεί, όπως θα έπρεπε. Παρ’ όλα αυτά τα πέντε αρχαία θέατρα της Αιτωλοακαρνανίας και οι περιοχές Natura όπως η λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου – Αιτωλικού, η λίμνη Τριχωνίδα κ.α αποτελούν την αναγκαία «υποδομή» για την ανάπτυξη του τουρισμού της Αιτωλοακαρνανίας.
Το Δεκέμβριο του 2014 το Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ» και ο «Φορέας Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου» παρουσίασαν στο Αγρίνιο τη «Διαδρομή Φύσης και Πολιτισμού της Αιτωλοακαρνανίας», προτείνοντας τη «συνένωση» των διάσπαρτων αρχαιολογικών χώρων και διαδρομών της Αιτωλοακαρνανίας, με την αξιοποίηση του φυσικού περιβάλλοντος, σε μια ενιαία διαδρομή. Η πρόταση περιλαμβάνει τα αρχαία θέατρα Μακύνειας, Καλυδώνας, Νέας Πλευρώνας, Οινιαδών και Στράτου. Το εγχείρημα θα αφορά τη δημιουργία σύγχρονων υποδομών, οι οποίες θα έχουν ως στόχο τη βελτίωση της προσβασιμότητας των χώρων, την υλοποίηση εργασιών αποκατάστασης των μνημείων, καθώς και τη σύνδεση των μνημείων με την τοπική κοινωνία και παραγωγή όσο επίσης και με το αξιόλογο φυσικό περιβάλλον της περιοχής.
Εκείνη την περίοδο, δεν είχε αρχίσει ακόμη η περίοδος του τρέχοντος ΕΣΠΑ, στην Ήπειρο όμως η Περιφέρεια προετοίμαζε ένα ανάλογο project. Τo ενέταξε στο ΕΣΠΑ και ήδη προχωρά. Στην Αιτωλοακαρνανία ήδη έτρεχαν οι διαδικασίες για την εκπόνηση των μελετών αναστήλωσης των αρχαίων θεάτρων. Αυτές ολοκληρώθηκαν το 2017, με εξαίρεση την περίπτωση του θεάτρου της Στράτου, που ολοκληρώθηκε πρόσφατα. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας ποτέ δεν έδειξε να συγκινείται. Τώρα με τον Νεκτάριο Φαρμάκη στο τιμόνι της Περιφέρειας καταγράφεται ενδιαφέρον και η Περιφέρεια είναι διατεθειμένη να εντάξει, ει δυνατόν σε αυτό το ΕΣΠΑ, την αναστήλωση του αρχαίου θεάτρου της Στράτου. Ευχάριστη οπωσδήποτε η εξέλιξη αυτή, αλλά δεν αρκεί για να προσδώσει στην περιοχή αυτό που χρειάζεται. Και αυτό που χρειάζεται η περιοχή είναι μια ολιστική προσέγγιση. Και κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει, αν προχωρήσει η πρόταση για τη σύνδεση των μνημείων με το φυσικό κάλλος της περιοχής και συνεπακόλουθα με τους άλλους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως τα τοπικά προϊόντα, η γαστρονομία της περιοχής κτλ.
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στην πρόσφατη επίσκεψή της ερωτήθηκε σχετικά από το υπογράφοντα και μας πέταξε το.. γάντι. «Το Υπουργείο Πολιτισμού και οι αρχαιολογικές υπηρεσίες έχουν την απόλυτη και αποκλειστική ευθύνη για τους αρχαιολογικούς χώρους. Από κει και πέρα τοπικοί φορείς, ιδιώτες, η κοινωνία των πολιτών είναι αυτοί, οι οποίοι σε συνεργασία με το «Διάζωμα», τυχόν αναπτυξιακή εταιρεία, με την τουριστική βιομηχανία, θα δημιουργήσει τις Πολιτιστικές Διαδρομές, οι οποίες θα αξιοποιήσουν το έργο, το οποίο θα έχει παραχθεί εντός των αρχαιολογικών χώρων από το Υπουργείο Πολιτισμού» είπε χαρακτηριστικά.
Που είναι λοιπόν οι φορείς; Που είναι οι επαγγελματίες του τουρισμού; Που είναι η κοινωνία των πολιτών; Δυστυχώς οι περισσότεροι βολεύονται με ένα «one night stand» με τα μνημεία, βγάζοντας μία selfie σε κάποια παράσταση που παιχτεί το καλοκαίρι υπό το φως της πανσελήνου… Όπως και οι περισσότεροι αυτοδιοικητικοί φορείς θα αρκεστούν να διεκδικήσουν από το ΕΣΠΑ αναπλάσεις οδών, αναβαθμίσεις κόμβων και πεζοδρομήσεις, έργα που έχουν και αυτά τη σημασία τους, αλλά δεν δίνουν την προστιθέμενη αξία στην περιοχή, που απαιτεί η εποχή μας. Βέβαια δεν είναι όλα μαύρα και άραχνα… Υπάρχει για παράδειγμα η Κίνηση Πολιτών «Δρω», που το «παλεύει» όσο μπορεί να προωθήσει την ιδέα της πολιτιστικής διαδρομής. Αλλά η μεγάλη εικόνα, δυστυχώς, είναι ακόμη αυτής της αδιαφορίας.
