Του Δημήτρη Παπαδάκη
«Η δημιουργία της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας συνιστά σημαντικότατη καινοτομία. Θωρακίζει θεσμικά την αντιμετώπιση της διαφθοράς και δημιουργεί τις βάσεις για μια τεχνογνωσία, η οποία θα μπορέσει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με αποτελεσματικότητα και μακριά από οποιαδήποτε κομματική παρέμβαση» τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας σε ημερίδα με θέμα «Τεχνολογία και Διαφάνεια», με αφορμή τη σημερινή παγκόσμια ημέρα κατά της διαφθοράς. Ο Κ. Μητσοτάκης στάθηκε στη «θλιβερή κληρονομιά της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ» αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι από το 2015 έως το 2018 η Ελλάδα έπεσε κατά εννέα θέσεις στη κατάταξη της Διεθνούς Διαφάνειας. Ο Κ. Μητσοτάκης σημείωσε ότι η «πληγή» της διαφθοράς «πάντα τρεφόταν απ΄ τις ίδιες αδυναμίες: Από την μεσολάβηση του ανθρώπινου παράγοντα σε διαδικασίες που θα μπορούσαν να είχαν τυποποιηθεί, από την απουσία καθαρών κανόνων και αρχών που θα ελέγχουν με ανεξαρτησία την τήρησή τους. Και, τέλος, από την αδυναμία δημόσιας παρακολούθησης των όσων αποφασίζει και πράττει η Διοίκηση».
Μπορεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης να έχει δίκιο, όταν λέει ότι η διαφθορά ουσιαστικά αποτελεί μια εθνική απειλή, όμως κάνει μεγάλο λάθος όταν πιστεύει πως η διαφθορά, η οποία είναι πλέον συστημική, μπορεί να παταχθεί από ευχολόγια ή μια Εθνική Αρχή. Για να παταχθεί ή για να είμαστε περισσότερο ρεαλιστές, για να περιοριστεί η διαφθορά χρειάζεται πρώτα από όλα μια πραγματικά ανεξάρτητη Δικαιοσύνη. Κάτι που στην Ελλάδα δεν υπάρχει. Και με αφορμή την πρόσφατη Συνταγματική Αναθεώρηση, ούτε ο ίδιος, ούτε οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί έδειξαν διατεθειμένοι να απαρνηθούν ένα από τα σημαντικότερα προνόμια του πολιτικού συστήματος. Η ηγεσία της Δικαιοσύνης διορίζεται από την Κυβέρνηση και αυτό προβλέπεται στο Σύνταγμα. Κι όταν η ηγεσία της Δικαιοσύνης διορίζεται από την Κυβέρνηση δεν μπορεί να είναι ανεξάρτητη. Ο εκάστοτε Πρωθυπουργός, ας μην ξεχνάμε, ότι ελέγχει το κόμμα του, την κυβέρνηση, τη βουλή και διορίζει την ηγεσία της Δικαιοσύνης, χωρίς να ελέγχεται από κανέναν.
Για να περιοριστεί η διαφθορά στην Ελλάδα χρειάζεται πρώτα από όλα αταλάντευτη πολιτική βούληση και σιδηρά θέληση για την πάταξή της και αυτή να διαρκέσει περισσότερο από μια τετραετία. Δηλαδή χρειάζεται αυτό να γίνει σταθερό χαρακτηριστικό του πολιτικού συστήματος. Μέχρι στιγμής όμως διαπιστώνεται το ακριβώς αντίθετο: Μία από τις απαιτήσεις του πρώτου μνημονίου ήταν ο ετήσιος έλεγχος 200 «πόθεν έσχες» εφοριακών, με κλήρωση. Δηλαδή δειγματοληπτικά και τυχαία μέσω κλήρωσης θα επιλέγονταν 200 εφοριακοί, των οποίων θα συγκρινόταν η περιουσιακή τους κατάσταση με τις αμοιβές τους και σε περίπτωση ασυμβατότητας, θα ανοιγόντουσαν οι λογαριασμοί τους. Αυτή η μνημονιακή υποχρέωση δεν έγινε ποτέ πράξη και από καμία κυβέρνηση… Γιατί ο τυχαίος και δειγματοληπτικός έλεγχος θα λειτουργούσε και προληπτικά: αν ξέρεις ότι κάθε χρόνο θα μπαίνει το όνομά σου στην κληρωτίδα και μπορούν να σε «τσιμπήσουν», θα το σκεφτείς πολλές φορές μέχρι να βάλεις το χέρι στο «μέλι».
Όμως η διαφθορά γεννιέται και από τις πολιτικές… Σε ποια χώρα της Ευρώπης αυξάνονται τα τέλη κυκλοφορίας των αυτοκινήτων και η φορολογία στην βενζίνη, αντί να παταχθεί το λαθρεμπόριο καυσίμων; Το βασικότερο μέτρο για την πάταξη του λαθρεμπορίου, το σύστημα εισροών-εκροών, θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 2009. Όμως δεν έχει λειτουργήσει ακόμη και το Δημόσιο συνεχίζει να έχει σε ετήσια βάση απώλεια εσόδων περί τα 300 εκατ. ευρώ…
