Αγαπητή κ.υπουργέ,
Έχουμε σχεδόν την ίδια ηλικία. Είμαι Αρχιτέκτονας απόφοιτος του Ε.Μ.Π, είμαι μαμά, είμαι ελεύθερος επαγγελματίας και συντονίζω ένα αρχιτεκτονικό γραφείο, είμαι δασκάλα γραμμικού και ελευθέρου σχεδίου. Σίγουρα δεν τρέχω όσο εσείς αλλά τρέχω κι εγώ αρκετά. Πολλές φορές λόγω του φόρτου τη καθημερινότητας μου ξεφεύγουν πράγματα, και πάντα χαίρομαι όταν κάποιος με βοηθά να τα
αντιληφθώ. Αυτό το ρόλο θα προσπαθήσω να έχω σε αυτή την επιστολή. Να κάνω μια επισήμανση για κάτι σημαντικό που κατά λάθος έμεινε στο περιθώριο. Με την προετοιμασία μαθητών στο γραμμικό και ελεύθερο σχέδιο ασχολούμαι σχεδόν 10 χρόνια τώρα.
Φέτος είναι η πρώτη χρονιά που τα παιδιά μου έχουν τόσο θολό μυαλό. Ήταν καταλυτική η επίδραση σε αυτές τις ηλικίες, της καραντίνας, του Covid, για παιδιά που νόσησαν, για παιδιά που νόσησαν δικοί τους άνθρωποι, για παιδιά που έχασαν δικούς τους ανθρώπους, για παιδιά που απλά έχασαν την διαύγειά του και την σαφήνεια των στόχων τους. Εδώ και πάνω από 40 χρόνια ο τρόπος εξέτασης του σχεδίου είναι σταθερός. Και αξιοκρατική η βαθμολόγηση. Βλέπουμε ξεκάθαρα τα δυνατά παιδιά πάντα πάνω από τη βάση ακόμη και με μεγάλες αστοχίες μιας ‘κακής ημέρας’ και ξεκάθαρα τα
παιδιά που αντικειμενικά δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στην εξέταση και στο αντικείμενο που στοχεύουν κάτω από την βάση του 10. Καταπληκτικοί συμφοιτητές και συνάδελφοι είχαν κάτι κοντά στη βάση σχεδίου στις εξετάσεις εισαγωγής λόγω κακής προετοιμασίας.
Η προετοιμασία θα ήταν αντικείμενο μιας άλλης επιστολής, εκτεταμένης και θυμωμένης. Ένα αντικείμενο που είναι κυριολεκτικά ανύπαρκτο πλέον στο σχολείο, δεν πιστοποιούμε ποιος το κάνει και αν το κάνει σωστά, που απαιτεί πολλές ώρες και χρήματα διδάκτρων και υλικών. Εγώ προέρχομαι από αστική τάξη, δεν χρειάστηκε να αντιμετωπίσω άγχος οικονομικό για την δυνατότητά μου να επιλέξω την αρχιτεκτονική. Είναι ανεπίτρεπτο όμως κάποιος να το αντιμετωπίζει. Και αυτό συμβαίνει πλέον πολύ συχνά. Η αρχιτεκτονική είναι κάτι μαγικό. Δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε επιλέξει σαν εκπαιδευτικό σύστημα να μην μας αφορά η αισθητική παιδεία και η καλλιέργεια, παρόλο που πάντα ο άνθρωπος και ο πολιτισμός αμέσως μετά την επιβίωση αναζητά την ομορφιά. Η καλή αρχιτεκτονική, στον δημόσιο και τον ιδιωτικό χώρο είναι τέρψη της ψυχής και δεν έχουμε δικαίωμα να το στερούμε εμείς που το έχουμε εισπράξει. Οφείλουμε να το μεταδώσουμε.
Ας επανέλθω όμως στον σκοπό αυτής της επιστολής. Ο μέσος όρος επιδόσεων στο σχέδιο είναι κοντά στο 14-15. Είναι ούτως ή άλλως ένα μάθημα για λίγους, παθιασμένους ως επί το πλείστον, που προετοιμάζονται εντατικά σε κάποια ιδιωτική δομή. Μέχρι τώρα είχαμε εξασφαλισμένο το δικαίωμα εισαγωγής με το 10. Φέτος με την ελάχιστη βάση εισαγωγής, συναρτήσει και των πολύ εύκολων θεμάτων θα μιλάμε για κάτι δραματικά διαφορετικό. 15, 16 ίσως; Δηλαδή ένας υποψήφιος με Μ.Ο. 14.9 δεν θα μπορεί να σπουδάσει αρχιτεκτονική ενώ ένας με 15.1 θα μπορεί. Σε ένα αντικείμενο που στο σχολείο δεν υπάρχει. Που φέτος έγινε κακήν κακώς με την καραντίνα. Με συντελεστές που ανακοινώθηκαν οριστικά τον Μάιο, ένα μήνα πριν τις πανελλήνιες.
Πρέπει δηλαδή να συμπεριφερθούμε σε αυτά τα 1000-1200 παιδιά φέτος ως πειραματόζωα και να αναγκάσουμε αρκετά από αυτά να ξαναδώσουν, ή να αφήσουν το στόχο τους γιατί δεν θα έχουν οικονομική δυνατότητα να ξαναδώσουν. Είμαι η πρώτη υπέρμαχος της μείωσης των θέσεων και της ανόδου των βάσεων στις σχολές που απαιτούν σχέδιο. Είναι πλέον, λόγω όλων των παραπάνω, πολύ μικρός ο αριθμός υποψηφίων σε σχέση με τις προσφερόμενες θέσεις στις σχολές. Υποβαθμίζεται το αντικείμενο και το επίπεδο των σπουδών. Έχουν υπερφορτωθεί όλες οι περιφερειακές σχολές αρχιτεκτονικής με 120 εισακτέους ενώ είναι δομημένες για 60. Η μείωση του αριθμού εισακτέων θα ήταν μια πολύ πιο δίκαιη αύξηση των βάσεων. Όχι με αυτόν τον τρόπο όμως. Θα αφήσουμε καταπληκτικούς υποψήφιους εκτός.
Και του χρόνου; Θα έχουμε ακόμη λιγότερα παιδιά και καλύτερα προετοιμασμένα.
Για να πάμε την ελάχιστη βάση εισαγωγής στο 17; Στο 18; Προσπαθώ να σας μεταφέρω το παράλογο αυτής της πραγματικότητας. Η ελάχιστη βάση εισαγωγής με αυτή την μορφή δεν έχει καμία θέση στο γραμμικό και ελεύθερο σχέδιο. Τεράστια συμβολή σε αυτή την πραγματικότητα έχουν και οι συντελεστές που δόθηκαν από τις σχολές που δεν ξέρω αν αντιλήφθηκαν τι θα προκαλέσει το 1.00 ή το 1.10 επί του Μ.Ο. ήδη υψηλών επιδόσεων. Ακόμη και τελευταία στιγμή, πρέπει με πρωτοβουλία των σχολών ή του υπουργείου να αλλάξει σε 0.70 ή να επανέλθει στο 10. Δεν βλέπω ειδήσεις, δεν διαβάζω παραφιλολογίες, με ενοχλούν οι φωνασκούσες μη δημοσιογραφικές συζητήσεις. Με ενοχλεί φοβερά η επιτηδευμένη υποβάθμιση της κουλτούρας του λαού μέσω της ιδιωτικής τηλεόρασης. Σε όλα τα επίπεδα. Δεν επηρεάζομαι εύκολα. Ενημερώνομαι για τα πολιτικά από τις εφημερίδες της κυβέρνησης. Δεν έχω και δεν θέλω ποτέ να αποκτήσω πολιτικό χρώμα. Εγώ αγαπώ το γκρι. Δεν υπάρχει άσπρο μαύρο για μένα αλλά η αλήθεια η δική μου και η αλήθεια του άλλου. Προσπαθώ πάντα να μπαίνω στη θέση του άλλου. Και κάνοντας αυτές τις σκέψεις πραγματικά μπαίνω στην δική σας θέση και διακρίνω πολλές από τις καλές προθέσεις αυτού του νέου τρόπου κατανομής των υποψηφίων. Για το σχέδιο όμως όχι.
Είναι λογικό να μην έχετε γνώση των καταστάσεων αλλά οφείλετε να ενημερωθείτε. Πνίγομαι από την ημέρα ανακοίνωσης των συντελεστών. Καταθέτω με αυτή την επιστολή μια δική μου θεώρηση των πραγμάτων, σαν φωνή αυτών των χιλίων παιδιών και των γονιών τους που δεν έχουν τρόπο να το κάνουν.
Σας δηλώνω ευθέως και επώνυμα πως αν δεν τροποποιηθεί ο συντελεστής, από την επόμενη χρονιά, πανελλαδικά, για κάθε παιδί που θα προετοιμάζεται για σχέδιο θα έχουμε έναν συμμαθητή του κλώνο που θα το δηλώνει προς εξέταση χωρίς να τον ενδιαφέρει σχολή με σχέδιο. Ο μαθητής κλώνος θα δίνει λευκή κόλλα για να εξισορροπεί τον Μ.Ο. Και θα προσπαθήσω με όλες μου τις δυνάμεις να ξεκινήσω στο Σ.Τ.Ε. διαδικασίες για τα παιδιά της φετινής χρονιάς. Σας παρακαλώ να το εξετάσετε πριν την οριστικοποίηση των εισακτέων. Παραμένω στην διάθεσή σας για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή ανάλυση. Βάλτε τον πολιτισμό στα σχολεία. Η αρχιτεκτονική και η αισθητική δεν είναι για την ελίτ, είναι ευτυχία για κάθε άνθρωπο. Χτίστε το πλοίο*, μην το διαλύετε και άλλο.
Άννα Κ. Κωστοπούλου
Αρχιτέκτων Μηχανικός Ε.Μ.Π.
* Οι πολιτισμοί χωρίς πλοία είναι όπως τα παιδιά που οι γονείς τους δεν έχουν ένα μεγάλο κρεβάτι που πάνω του να παίξουν. Τότε τα όνειρά τους στερεύουν, η κατασκοπεία αντικαθιστά την περιπέτεια και η τερατώδης ασχήμια της αστυνομίας την ηλιόλουστη ομορφιά των κουρσάρων. Michel Foucault, Les Heterotopies, 1966
αναπαραγωγή από Konteiner τεύχος 3, Ιανουάριος 2010
‘Η ηλιόλουστη ομορφιά των κουρσάρων’_Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, Καθηγητής, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχναικών Ε.Μ.Π.
