Το περιβάλλον αβεβαιότητας και κρίσης, στο οποίο καλείται να λειτουργήσει το επόμενο διάστημα η Αυτοδιοίκηση, αναδείχθηκε γλαφυρά στη σημερινή συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Δυτικής Ελλάδας, με αφορμή την απόφαση του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματικές τις ρυθμίσεις Θεοδωρικάκου για την ενίσχυση της κυβερνησιμότητας των Δήμων και των Περιφερειών μετά την εφαρμογή της απλής αναλογικής το 2019. Υπενθυμίζεται ότι με τις ρυθμίσεις αυτές μεταφέρθηκαν αρμοδιότητες από τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια στις οικονομικές επιτροπές και τις επιτροπές ποιότητας ζωής, καθώς επίσης μεταβλήθηκε η συγκρότηση των επιτροπών αυτών.
Μέχρι στιγμής θα πρέπει να σημειωθεί ότι το αρμόδιο Υπουργείο Εσωτερικών δεν έχει πάρει κάποια νομοθετική πρωτοβουλία, προκειμένου να συμμορφωθεί με την απόφαση του ΣτΕ, με αποτέλεσμα, από τη στιγμή μάλιστα που η απόφαση του ΣτΕ έχει ισχύ για όλες τις αποφάσεις που ελήφθησαν από 1/12/2022, να υπάρχει ένα θεσμικό αδιέξοδο στη λειτουργία των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Κυβερνητικές διαρροές λένε πως πιθανό την επόμενη εβδομάδα το ΥΠΕΣ να καταθέσει σχετική ρύθμιση στη Βουλή.
Το θέμα ήρθε στο Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Ελλάδας μετά από σχετική πρόταση των παρατάξεων του Γ. Λύτρα και του Κ. Σπηλιόπουλου. Η πρόταση που κατέθεσαν από την πλευρά τους οι δύο μεγαλύτερες παρατάξεις της αντιπολίτευσης ήταν να αποφασίσει το Περιφερειακό Συμβούλιο να μεταφέρει τις αρμοδιότητες της Οικονομικής Επιτροπής στο ίδιο και για τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί τον τελευταίο ενάμισι μήνα περίπου, να έρθουν για επικύρωση στο Περιφερειακό Συμβούλιο, με το σκεπτικό ότι έτσι θα διασφαλιστούν τα δικαιώματα της Περιφέρειας, που απορρέουν από τις αποφάσεις αυτές, όταν π.χ. αφορούν συμβάσεις κτλ.
Από την πλευρά της νομικής υπηρεσίας της Περιφέρειας που έδωσε καίριες απαντήσεις στα ερωτήματα που προκύπτουν, αξίζει να σημειωθεί ότι διευκρινίστηκε πως η απόφαση του ΣτΕ δεν ακυρώνει το νόμο, ούτε επαναφέρει αυτόματα τον προηγούμενο νόμο για την Αυτοδιοίκηση. Ο νόμος παραμένει σε ισχύ μέχρι η νομοθετική εξουσία να συμμορφωθεί με την απόφαση του ΣτΕ, ειπώθηκε χαρακτηριστικά. Τούτου δοθέντος ούτε το Περιφερειακό Συμβούλιο, μπορεί να υποκαταστήσει τη νομοθετική εξουσία, όπως προτάθηκε και να μεταφέρει στο Περιφερειακό Συμβούλιο τις αρμοδιότητες της Οικονομικής Επιτροπής, που της δόθηκαν από το νόμο, έστω κι αν αυτός μετέπειτα κρίθηκε αντισυνταγματικός.
Παράλληλα, σύμφωνα με την εκτίμηση της νομικής υπηρεσίας και η πρόταση για επικύρωση των τελευταίων αποφάσεων της Οικονομικής Επιτροπής από το Περιφερειακό Συμβούλιο εμπεριέχει επίσης το ρίσκο, αν δεν επικυρωθούν από το Περιφερειακό Συμβούλιο, να εγείρουν δικαιώματα και απαιτήσεις τρίτων σε βάρος της Περιφέρειας, αφού πέραν των άλλων από τη στιγμή που έχουν κριθεί αντισυνταγματικές και οι ρυθμίσεις για τη συγκρότηση των Επιτροπών, η παραπομπή των ειλημμένων αποφάσεων από την Οικονομική Επιτροπή στο Περιφερειακό Συμβούλιο θα μπορούσε εύκολα να προσβληθεί. Επιπλέον από την απόφαση του ΣτΕ δεν προκύπτει ότι οι αποφάσεις των Επιτροπών έχουν κριθεί άκυρες, έχουν νομίμως ληφθεί, αλλά από τη στιγμή που ο νόμος για τη λειτουργία των Επιτροπών κρίθηκε αντισυνταγματικός, οι αποφάσεις είναι ακυρώσιμες εφ’ όσον προσβληθούν.
Φαρμάκης : «Δεν μπορούμε να διορθώσουμε τα λάθη με άλλα δικά μας λάθη»
Ο Περιφερειάρχης Νεκτάριος Φαρμάκης χαρακτήρισε την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί ως μια διοικητική και θεσμική κρίση συνολικά για την Αυτοδιοίκηση. «Σήμερα βρισκόμαστε σε ένα νομικό αδιέξοδο και μια θεσμική τραγωδία» είπε χαρακτηριστικά και εκτίμησε ότι όπως ήταν λάθος η εφαρμογή της απλής αναλογικής αφού δεν έλαβε υπόψη την άποψη της Αυτοδιοίκησης, έτσι ήταν λάθος και οι ρυθμίσεις Θεοδωρικάκου. «Ένα λάθος «διορθώθηκε» με ένα άλλο λάθος και δεν μπορούμε να διορθώσουμε τα λάθη με άλλα δικά μας λάθη» είπε ακόμη σχολιάζοντας την πρόταση που κατατέθηκε από την πλευρά των παρατάξεων της αντιπολίτευσης. Όπως εξήγησε ο Νεκτ. Φαρμάκης το Περιφερειακό Συμβούλιο δεν μπορεί και δεν πρέπει να υποκαταστήσει άλλο φορέα εξουσίας, όπως η Βουλή. Εκτίμησε μάλιστα πως αν το Περιφερειακό Συμβούλιο υιοθετήσει την πρόταση την αντιπολίτευσης αυτή θα καταπέσει στον ελεγκτή νομιμότητας, αφού θα υπερβαίνει τις αρμοδιότητές του. Η πρόταση του Νεκτάριου Φαρμάκη ήταν ουσιαστικά η Οικονομική Επιτροπή να αναστείλει τη λειτουργία της και μέχρι το Υπουργείο Εσωτερικών να διευθετήσει το θέμα που έχει δημιουργηθεί, να συνεδριάσει εφ’ όσον απαιτηθεί μόνο για θέματα απολύτως λειτουργικά και όχι για θέματα με σημαντικό οικονομικό αντικείμενο.
Eν τέλει από τη συζήτηση πρoέκυψε μια συνθετική πρόταση που υπερψηφίστηκε από τις τρεις μεγαλύτερες παρατάξεις, η οποία αφορά την αναστολή λειτουργίας της Οικονομικής Επιτροπής για τα θέματα που αφορούν τις αρμοδιότητες που απέκτησε με τους αντισυνταγματικούς νόμους Θεοδωρικάκου και την παραπομπή των ειλημμένων αποφάσεων της Επιτροπής στο Περιφερειακό Συμβούλιο, αν και εφ’όσον κριθεί από την Περιφερειακή Αρχή ότι συντρέχουν λόγοι ακυρότητας.
