Έξι επιστήμονες αναμένεται να παρουσιάσουν τις ανασκαφικές έρευνες που έγιναν τα τελευταία 2 χρόνια στην Αιτωλοακαρνανία.
Οι παρουσιάσεις θα λάβουν χώρα κατά την διάρκεια του 4ου αρχαιολογικού έργου Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας που διοργανώνεται από την Πέμπτη 15 Μαρτίου έως και το Σάββατο σε κτίριο του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στο Βόλο. Οι κ.κ. Γάτση, Χαβέλα, Σαράντη, Βικάτου, Τριάντη, Κουμούση και Χαμηλάκη θα δώσουν στη δημοσιότητα στοιχεία για το ανασκαφικό έργο στο συγκρότημα λουτρών στο Κρυονέρι, στο ναό του Απόλλωνα στο Άκτιο, στα ευρήματα στον άξονα της Ιόνιας Οδού και τις τελευταίες έρευνες σε Καλυδώνα, Αλίκυρνα, Πλευρώνα, Σταμνά. Αναλυτικά οι παρουσιάσεις και η περίληψή τους που αφορούν την Αιτωλοακαρνανία:
-Σταυροπούλου-Γάτση Μαρία
Το έργο της ΛΣΤ΄ ΕΠΚΑ κατά τα έτη 2009 και 2010: Ανασκαφές στο πλαίσιο των δημοσίων έργων και σε αρχαία μνημεία του Νομού Αιτωλοακαρνανίας
Περίληψη ομιλίας
Κατά τα έτη 2009 και 2010 η ΛΣΤ΄ ΕΠΚΑ Μεσολογγίου, πλην των λοιπών δραστηριοτήτων της, πραγματοποίησε ικανό αριθμό σημαντικών σωστικών ανασκαφών στο πλαίσιο των εκτελούμενων δημοσίων έργων και άλλων ερευνών σε μνημεία αρμοδιότητάς της στο Νομό Αιτωλοακαρνανίας. Η σπουδαιότητα των ερευνών αυτών έγκειται στο γεγονός ότι αφορούν γνωστές μεν αρχαίες πόλεις και θέσεις, που όμως φέρνουν στο φως νέα άγνωστα στοιχεία, φωτίζοντας τόσο την προϊστορία τους, όσο και τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους. Σε άλλες πάλι περιπτώσεις οι έρευνες αυτές συνεισφέρουν στην καλύτερη γνώση της τοπογραφίας, ενώ καλύπτοντας ένα ευρύτερο χρονολογικό φάσμα έως την ύστερη αρχαιότητα, προάγουν την έρευνα για μία περιοχή της Στερεάς Ελλάδας, που τα τελευταία χρόνια έρχεται όλο και περισσότερο στο επίκεντρο της ενδιαφέροντος της επιστημονικής κοινότητας. Από το σύνολο των ερευνών αυτών, η παρούσα ανακοίνωση εστιάζει κατά κύριο λόγο σε αυτές των πόλεων της Καλυδώνας και της Πλευρώνας, καθώς και των θέσεων στη Σταμνά, στα «Ρηγαίικα» και «Ελληνικά» Μεσολογγίου.
-Χαβέλα Κωνσταντούλα
Ανασκαφικές έρευνες στον άξονα της “Ιονίας Οδού”, τμήμα Κουβαράς – Μενίδι Ν. Αιτωλοακαρνανίας
Περίληψη ομιλίας
Κατά τη διάρκεια των εργασιών της Ιονίας Οδού στο τμήμα Κουβαράς – Μενίδι της περιφερειακής ενότητας της Αιτωλοακαρνανίας ερευνήθηκαν δύο νέες θέσεις. Στην πρώτη, δυτικά της Αμφιλοχίας, πάνω από τη λίμνη Αμβρακία, ερευνήθηκε μεγάλη οικιστική εγκατάσταση, την οποία περιέκλειε περίβολος πλάτους περίπου 2μ. Η ποικιλία της κεραμικής, αλλά και των άλλων ευρημάτων μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε τη χρήση και τη λειτουργία των περισσοτέρων χώρων (αποθηκευτικοί, τροφοπαρασκευαστικοί, χώροι ενδιαίτησης κ.ά.). Η χρήση της εγκατάστασης χρονολογείται στον 4ο αι. π.Χ., ενώ η εγκατάλειψή της, βάσει των νομισμάτων που εντοπίστηκαν στο εκτεταμένο στρώμα καταστροφής, θα πρέπει να τοποθετηθεί στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. Στη δεύτερη θέση, σε υψόμετρο 293 μ. στην ανατολική ακτή του Αμβρακικού κόλπου, νότια της πόλης του Μενιδίου, στη θέση «Παλιοκούλια – Πλακωτή» ερευνήθηκε κτίριο ορθογώνιας κάτοψης με σωζόμενες διαστάσεις 8.00 Χ 6.00 μ. Το κτήριο έχει θεμελιωθεί επάνω στο φυσικό βράχο και είναι χτισμένο σύμφωνα με το ισόδομο σύστημα τοιχοποιίας. Όπως προκύπτει από τα ευρήματα (ειδώλια, μικκύλα αγγεία) που εντοπίστηκαν τόσο στο εσωτερικό του κτηρίου όσο και στους εξωτερικούς χώρους αυτού, πρόκειται για μικρό ιερό που χρονολογείται στα πρώιμα ελληνιστικά χρόνια.
-Σαράντη Φωτεινή
Ευρήματα στον άξονα της Ιόνιας Οδού: Τμήμα Αντίρριο – Χάλκεια
Περίληψη ομιλίας
Οι εργασίες κατασκευής της Ιονίας Οδού οι οποίες ξεκίνησαν στην Αιτωλοακαρνανία το 2009 έχουν έως σήμερα αποκαλύψει πολλά ενδιαφέροντα νέα στοιχεία για γνωστές και άγνωστες αρχαίες εγκαταστάσεις. Στο νοτιότερο τμήμα του έργου τα σημαντικότερα από αυτά επικεντρώνονται βόρεια του Αντιρρίου και ειδικότερα στην περιοχή Μολυκρείου – Μακύνειας, όπου έχουν εντοπιστεί αποσπασματικά τμήματα ενός τουλάχιστον άγνωστου προϊστορικού οικισμού. Επίσης ερευνάται ένα μεγάλο και ιδιαίτερα χαρακτηριστικό τμήμα οικισμού κλασικών – ελληνιστικών χρόνων που πιθανότατα ανήκε στην αρχαία πόλη Μακύνεια και έχουν ανασκαφεί αγροικίες ρωμαϊκών – παλαιοχριστιανικών χρόνων στην περιφέρειά της. Στην περιοχή της κοιλάδας της Γαβρολίμνης βορειότερα και στις νότιες – νοτιοδυτικές παρυφές της, έχουν μέχρι τώρα ερευνηθεί νέα μεγάλα συγκροτήματα του ήδη γνωστού οικισμού των ΜΕ – ΥΕ χρόνων, τα οποία συμπληρώνουν σημαντικά την εικόνα του, καθώς και μεμονωμένα κτίρια των ύστερων κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, ενώ από κλιβάνους διαφόρων εποχών τεκμηριώνεται η λειτουργία κεραμικών εργαστηρίων.
-Βικάτου Ολυμπία
Καλυδώνα-Αλίκυρνα-Πλευρώνα-Σταμνά: Οι τελευταίες έρευνες στο πλαίσιο κατασκευής της Ιόνιας και της Παραϊόνιας οδού
Περίληψη ομιλίας
Με αφορμή την κατασκευή τα τελευταία έτη στην περιφερειακή ενότητα Αιτωλοακαρνανίας δύο μεγάλων έργων οδοποιίας, της Ιονίας και της Παραϊονίας οδού, έχουν έρθει στο φως σημαντικά αρχαιολογικά κατάλοιπα. Στον άξονα της Ιονίας οδού βρίσκονται τρεις από τις αρχαιότερες αιτωλικές πόλεις, η Καλυδώνα, η Αλίκυρνα και η Πλευρώνα, το ιστορικό παρελθόν των οποίων αποκαλύπτεται μέσα από τις τελευταίες έρευνες. Στην Καλυδώνα πυκνά οικιστικά κατάλοιπα υστερορωμαϊκών χρόνων μαρτυρούν τη συνέχιση της ζωής στην πόλη και μετά την ακμή της κατά τους ελληνιστικούς χρόνους. Σημαντικά νέα στοιχεία έχουν αποκαλυφθεί στην Αλίκυρνα (Αγ. Θωμάς Μεσολογγίου), όπου εντοπίστηκε αποθέτης άγνωστου μέχρι σήμερα ιερού, που περιείχε χιλιάδες πήλινα ειδώλια ελληνιστικών χρόνων. Σε μία από τις δύο αυτές πόλεις θα πρέπει να ανήκε και το εκτεταμένο νεκροταφείο ελληνιστικών χρόνων που ερευνάται στη θέση «Ρηγαίικα» Μεσολογγίου, στο μέσον περίπου της απόστασης που τις χωρίζει. Στην περιοχή της Πλευρώνας οι έρευνες έχουν επικεντρωθεί στην οχύρωση του λιμανιού της πόλης στη θέση «Τρεις Εκκλησιές». Τέλος, στο πλαίσιο κατασκευής της Παραϊονίας οδού συνεχίζεται η ανασκαφή του γνωστού νεκροταφείου πρωτογεωμετρικών και γεωμετρικών χρόνων στην περιοχή του μυχού του κόλπου του Αιτωλικού, εμπλουτίζοντας το αρχαιολογικό υλικό καθώς και τον αρχαιολογικό χάρτη της περιοχής κατά τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους.
-Τσώνος Άκης
Σχέσεις της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας με τα Βαλκάνια κατά την Εποχή του Χαλκού
Περίληψη ομιλίας
Οι αυξανόμενες κατά τα τελευταία χρόνια ανασκαφές στον δυτικό κορμό της Στερεάς Ελλάδας έχουν αποδώσει σημαντικά ευρήματα που συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση του χαρακτήρα της συγκεκριμένης περιοχής κατά την Εποχή του Χαλκού και ιδιαίτερα κατά την ύστερη μυκηναϊκή φάση της, οπότε και αναδεικνύεται ο σημαντικός περιφερειακός ρόλος της περιοχής με την ανάπτυξη μείζονων και ελάσσονων κέντρων. Στόχος της παρούσας ανακοίνωσης είναι η ανάδειξη των πολιτιστικών στοιχείων που συνδέουν την περιοχή όχι με τις πολιτισμικές εξελίξεις στο Αιγαίο, αλλά με τους σύγχρονους βαλκανικούς πολιτιστικούς ορίζοντες, έτσι όπως αυτά διαγράφονται μέσα από τα ήδη δημοσιευμένα ευρήματα του υλικού πολιτισμού (ταφικά έθιμα, ομάδες κεραμικής, μεταλλοτεχνία κτλ.). Επιπλέον, τα αρχαιολογικά στοιχεία/δεδομένα ερμηνεύονται πάντοτε σε συνάρτηση με τη γεωμορφολογία και τη σημαίνουσα γεωγραφική θέση της περιοχής, η οποία αποτελεί όχι μόνο κομβικό τμήμα ενός ευρύτερου θαλάσσιου δικτύου στον άξονα Βορά–Νότου και Ανατολής–Δύσης, αλλά ταυτόχρονα εξυπηρετεί και ένα διευρυμένο δίκτυο χερσαίας επικοινωνίας, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την ανταλλαγή ιδεών και προϊόντων μεταξύ του Αιγαίου και των Δυτικών Βαλκανίων μέσω του Ιονίου Πελάγους, καθορίζοντας την πολιτιστική φυσιογνωμία της Δυτικής Στερεάς ως μίας περιοχής με σαφείς πολιτισμικές επαφές τόσο από το Αιγαίο όσο και με τις σύγχρονες βαλκανικές εξελίξεις.
-Τριάντη Αλίκη-Ισμήνη
Ο ναός του Απόλλωνα στο Άκτιο Αιτωλοακαρνανίας
Περίληψη ομιλίας
Στο Άκτιο ανασκάπτεται από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων ο ναός του Απόλλωνα, ο οποίος λειτούργησε από τα αρχαϊκά χρόνια ως θρησκευτικό κέντρο της περιοχής. Το μνημείο που σώζεται σήμερα ως ύψος σχεδόν 2μ. Είναι ο ρωμαϊκός ναός που ανακατασκεύασε ο Αύγουστος μετά τη ναυμαχία του Ακτίου το 31 π.Χ. Δύο κολοσσικά κεφάλια και κομμάτια από τα λατρευτικά αγάλματα βρέθηκαν στο βάθος του σηκού. Οι παλιότερες φάσεις του μνημείου, η αρχαϊκή και η ελληνιστική, οι οποίες μαρτυρούνται από τις πηγές, επιβεβαιώνονται με κτιριακά λείψανα και ευρήματα.
