73 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την Μεγάλη Παρασκευή του 1944, όταν οι Γερμανοί εκτέλεσαν στο Αγρίνιο 120 πατριώτες ως αντίποινα για το σαμποτάζ των ανταρτών του ΕΛΑΣ στο τρένο που μετέφερε τρόφιμα και πολεμοφόδια στις Γερμανικές δυνάμεις στο Αγρίνιο.
Φέτος η “μαύρη” επέτειος της Γερμανικής θηριωδίας αλλά και η ημέρα μνήμης της ηρωικής αντίστασης των Ελλήνων συμπίπτει με την Μεγάλη Παρασκευή 14 Απριλίου του 1944 και με το κινητό εορτολόγιο.
Την ιδαίτερη εφετινή ημέρα μνήμης ο Θανάσης Βαλαώρας τιμά με μια εικαστική παρουσία για τους 120 εκτελεσθέντες της Μεγάλης Παρασκευής του 1944 υπό τον τίτλο “Ζωή εν Τάφω” που παρουσιάζεται από χθες στον αύλειο χώρο τον καπναποθηκών Παπαστράτου.
Πρόκειται ουσιαστικά για ένα εικαστικό δρώμενο που επιχερεί να ταιριάξει τα έργα του Θανάση Βαλαώρα πάνω στο ξύλο με την ιδαιτερότητα του αίθριου χώρου των καπναποθηκών Παπαστράτου και να υποβάλλει το θεατή σε μια συγκινητική και συνάμα αναστοχαστική αναβίωση του ιστορικού γεγονότος. Η όλη σύνθεση των έργων και του χώρου δημιουργούν μια ατμόσφαιρα στην οποία συνδιαλέγονται το θρησκευτικό συναίσθημα της Μεγάλης Παρασκευής με τη φρίκη της σφαγής των 120 και την οδύνη για το θάνατο των Ελλήνων πατριωτών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι όπως εξηγήσε ο ίδιος ο καλλιτέχνης η συγκεκριμένη έκθεση προέκυψε μετά από προφορικές μαρτυρίες και διηγήσεις ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα του 1944, αλλά και οικογενειών των θυμάτων που μοιράστηκαν μαζί του τα όσα βίωσαν από τη μαρτυρική σφαγή των “σταυρωτήδων”, όπως αποκαλούσαν ορισμένοι από αυτούς τους εκτελεσθέντες.
Η περίπτωση των 120 εκτελεσθέντων του Αγρινίου είναι μάλλον ιδιάζουσα είναι στην ιστορία της Κατοχής και της Αντίστασης, αφού οι Γερμανοί ήταν οι εμπνευστές της θηριωδίας, ενώ το εκτελεστικό απόσπασμα που σκότωσε 117 σε ένα σιταροχώραφο στην περιοχή της Αγίας Τριάδας και απαγχόνισε τους Αναστασιάδη, Σαλάκο και Σούλο από τους φανοστάτες της πλατείας του Αγρινίου, αποτελείτο από Έλληνες συνεργάτες των Γερμανών, ταγματασφαλίτες. Οι εκτελεσθέντες παρέμειναν άταφοι για μιάμιση μέρα περίπου, αφού τόσο έκριναν οι εκτελεστές ότι έπρεπε να μείνουν κρεμασμένα στους φανοστάτες της πλατείας τα κορμιά των τριών απαγχονισθέντων “προς παραδειγματισμό”. Ανάμεσα στους εκτελεσθέντες μια γυναίκα, δύο Ιταλοί και 23 πατριώτες από την Κρυοπηγή Πρεβέζης που είχαν μεταφερθεί στις φυλακές του Αγρινίου ένα μήνα περίπου πριν και εκτελέστηκαν μαζί με τους Αγρινιώτες. Ο Θανάσης Βαλαώρας στην εκθεσή του καταφέρνει να αποτυπώσει με συναισθηματικό τρόπο πολλές λεπτομέρειες της ιστορικής μνήμης της σφαγής των 120.
Η έκθεση του θα παρουσιαστεί στον στεγασμένο αίθριο χώρο των καπναποθηκών Παπαστράτου έως και τις 23 Απριλίου με ωράριο 9-12 μ.μ.
Φωτογραφική αφήγηση
Μια φωτογραφική αφήγηση του Λεωνίδα Φραγκούλη πάνω στην εικαστική παρουσία «ζωή εν τάφω» του Θανάση Βαλαώρα στο Αγρίνιο.(στο μοιρολόι με γυρίσματα ο Πετρολούκας Χαλκιάς).
