Ὦ Μεσολόγγι, ἱερὲ βωμέ, αἱματοβαμμένε,
μεγάλου βάρδου ἡ δόξα καὶ ἡ θανή,
τοῦ Χρήστου τοῦ Καψάλη ἐσύ, πυρσὲ ἀνάμενε,
καὶ τῆς ἐξόδου ἡ νύχτα, ὦ οὐρανοί!
Μιλτιάδης Μαλακάσης
Γράφει ο καθηγητής Χρήστος Γερ. Σιάσος
Την Πέμπτη 23 Μαρτίου 2017 δημοσίευσα το άρθρο μου με τίτλο: «Το Μονοπάτι των Εξοδιτών: Μύθος ή πραγματικότητα;». Τότε γιορτάζαμε την 191η επέτειο από την Έξοδο των Ελεύθερων Πολιορκημένων – 10 Απριλίου 1826 – και φέτος μετά από δύο χρόνια γιορτάζουμε την 193η επέτειο. Στο άρθρο εκείνο ανταποκρίθηκαν πολλοί συμπολίτες μας γράφοντας τις δικές τους σκέψεις σχετικά με τη χάραξη – διαμόρφωση του ιστορικού μονοπατιού των Εξοδιτών του Μεσολογγίου.
Πάντα επίκαιρο το θέμα αυτό ειδικότερα παραμονές των Εορτών Εξόδου και θα παραμένει επίκαιρο όσο οι υπεύθυνοι Φορείς, Δήμοι, Περιφέρεια, Πολιτεία, δεν υλοποιούν το αίτημα των εκατοντάδων χιλιάδων συμπολιτών μας καθώς και δεκάδων Συλλόγων.
Σε μια αποστροφή του άρθρου μου γράφω: «…Καθ’ όλη την κορυφογραμμή του Αρακύνθου, χθες και σήμερα, δεσπόζει η αόρατη παρουσία των «νεκρών» Εξοδιτών. Οι Εξοδίτες μας άφησαν κληρονομιά την περπατησιά τους στον δασωμένο Αράκυνθο, ελάχιστοι είναι αυτοί που το γνωρίζουν και ακόμη λιγότεροι αυτοί που το έχουν περπατήσει…»
Ο εθελοντισμός των συμπολιτών μας αλλά και ξένων περιηγητών για το συγκεκριμένο θέμα δεν έχει προηγούμενο, δεν έχει σταματημό, ξεκίνησε δε πολλά χρόνια πριν, με άρθρα, με βιβλία, με μελέτες, με χάρτες ντόπιων και ξένων, δαπανήθηκαν χρήματα για Εκδηλώσεις, για Συνέδρια, για τη χάραξή του και ουδείς ακόμα Κρατικός Φορέας, Δήμος, Περιφέρεια, δεν ενδιαφέρθηκε να προβάλει αυτό το ιστορικό μονοπάτι των Εξοδιτών που ίσως ακόμη και σήμερα μετά από 193 χρόνια περπατώντας το, να βρούμε «ίχνη» των προγόνων μας, να βρούμε το Μονοπάτι που θα μας οδηγήσει προς το Δρόμο της Ελευθερίας. Θα πρέπει να αφυπνίσει τους Κυβερνόντες αυτόν τον τόπο για να τους θυμίσει, «το βράδυ εκείνο του χαλασμού, Σάββατο Λαζάρου προς Κυριακή των Βαΐων, 10 Απριλίου 1826» ότι, το Μεσολόγγι «έπεσε», σκελετωμένα και μπαρουτοκαπνισμένα «λείψανα» της Φρουράς του Μεσολογγίου, που ήρθαν αγκαλιά με το θάνατο, πήραν το δρόμο για τον δασωμένο Αράκυνθο. Περπατώντας όλη τη νύχτα, σε κακή κατάσταση από τις ταλαιπωρίες, παλεύοντας με την πείνα και τις κακουχίες, τις αρρώστιες, τα ξημερώματα έφθασαν στη Δερβέκιστα, στο Πλάτανο, στο «ξέφωτο της Ελευθερίας».
Ο Νικόλαος Κασομούλης γράφει: «… Αναπαύθημεν, και την αυγήν μας έδωσαν την είδησιν ότι θα τραβήξωμεν δια τον Πλάτανον, χωρίον των Κραβάρων, όπου ήτον ασθενής και ο Καραϊσκάκης… Διαβάντες την γέφυραν – της Βαρνάκοβας – και αναβαίνοντας τα Καγκέλια να φθάσωμεν τον Πλάτανον, άρχισεν ένας βουβουνισμός, ένας άνεμος σφορδός και μία βροχή έπειτα ραγδαία και χάλαζα ώστε, αγανακτησμένοι και κουρασμένοι, αφέθημεν πλέον εις τον δρόμον…». Σε άλλες σελίδες του βιβλίου διαβάζουμε ότι οι Εξοδίτες για να φθάσουν στο Πλάτανο πέρασαν από τη γέφυρα στο χάνι του Πυλαρινού, στο ίσωμα, στο εικόνισμα, τους Αγίους Αποστόλους του Πλατάνου…
Το Μονοπάτι των Εξοδιτών του Μεσολογγίου είναι η Ιστορία μας, είναι το Σύμβολο της Ελευθερίας, είναι οι κραυγές των Εξοδιτών που αντιλαλούν από το Βασιλάδι, περνούν την Κλείσοβα, περνούν από την Αγία Παρασκευούλα, τον Αϊ-Συμιό, περνούν τον δασωμένο Αράκυνθο, για να φθάσουν στη Δερβέκιστα και να «χαθούν» στα βουνά της Ρούμελης!!! Ο Βίκτωρ Ουγκώ γράφει τον Ιούνιο του 1826: «… Το Μεσολόγγι δεν υπάρχει πια! Με τον αποφασιστικό θάνατό του ξέφυγε το φοβερό σαράκι της πείνας. Όλα για σας είναι τιμή, χαρά και πανηγύρια. Ηττηθήκατε πάνω στη γη, μα θα νικήσετε μέσα στην ιστορία…»
Σ’ αυτούς τους νεομάρτυρες Εξοδίτες που νίκησαν με τη θυσία τους τον εχθρό κατακτητή υπέρ της Πατρίδας οφείλουμε να αποδώσουμε τον ίστατο φόρο τιμής. Αυτή είναι η αλήθεια και η αλήθεια δεν κουράζεται αλλά πορεύεται πάντα σταθερά και ανοίγει το δρόμο της τιμής και της αρετής και όπως οι πολιορκημένοι τη νύχτα της Εξόδου άνοιξαν δρόμο μέσα από το θάνατο για την αθανασία έτσι και εμείς σήμερα θα πρέπει να «ανοίξουμε» το Μονοπάτι τους και να το αναδείξουμε ως Παγκόσμιο Σύμβολο Ελευθερίας. Αυτό μπορεί να γίνει, αφού πρώτα ξεπεράσουν τα προβλήματα της γραφειοκρατίας, από κοινού οι Δήμοι Μεσολογγίου, Αγρινίου, Θέρμου και Ναυπακτίας και με τη συνδρομή της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος. Έτσι θα ολοκληρώσουμε, ως πατριώτες το χρέος μας προς τους Απογόνους μας Εξοδίτες.
