Του Δημήτρη Παπαδάκη
Η φετινή έναρξη της σχολικής χρονιάς συνοδεύτηκε με προβλήματα, εκκρεμότητες, αλλά και με κάποια θετικά στοιχεία σε σχέση τουλάχιστον με τα πρώτα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Το μείζον πρόβλημα όμως της εκπαίδευσης στην Ελλάδα παραμένει το γεγονός ότι το σύστημα διδάσκει και τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς στη λογική της ήσσονος προσπάθειας.
Κι όμως μετά από ένα μικρό διάλλειμα, όπου η αριστεία ήταν ρετσινιά, στην ελληνική κοινωνία, καταγράφεται μια μεταρρυθμιστική στροφή στα θέματα παιδείας. Πλέον η πλειοψηφία δεν φοβάται τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, η πλειοψηφία θέλει το δημόσιο πανεπιστήμιο χώρων παραγωγής ιδεών και γνώσης και όχι χώρο εμπορίου ναρκωτικών, θέλει αξιολόγηση στους πάντες…
Το γιατί το εκπαιδευτικό σύστημα έχει πίσω σε σχέση με τα θέλω της κοινωνίας είναι προφανές. Το εκπαιδευτικό σύστημα έχει κι αυτό ενσωματώσει τις ελληνικές παθογένειες (συντεχνιακά συμφέροντα, πελατειακές σχέσεις, έλλειψη συναίνεσης κτλ). Αποτέλεσμα αυτού είναι να μην υπάρχει αξιολόγηση στην παιδεία και η όποια μεταρρύθμιση να συνοδεύεται από μια αντιμεταρρύθμιση, σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη κι όταν αλλάζει απλώς ο υπουργός και όχι η κυβέρνηση.
Πρέπει όμως να δούμε και λίγο παρά πέρα… Όπως ανέφερε ο διακεκριμένος καθηγητής Δημήτρης Νανόπουλος στο πρόσφατο συνέδριο του Economist, με θέμα “The New Jobs – The New Skills”, «τα πράγματα δεν μπορούν να παραμείνουν τα ίδια, ενώ όλα έχουν αλλάξει»… Η ανθρωπότητα βρίσκεται στο κατώφλι μιας νέας βιομηχανικής επανάστασης, της 4ης, που χαρακτηρίζεται από την επιστήμη των Δεδομένων και την Τεχνητή Νοημοσύνη. Εκτιμάται ότι η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης στις μηχανές και η «είσοδος» των ρομπότ στην αγορά εργασίας θα οδηγήσει σε απώλεια 800 εκατ. θέσεων εργασίας μέχρι το 2030, που αντιστοιχεί στο 20% του παγκόσμιου εργατικού σήμερα.
Χρειαζόμαστε επομένως την ανάπτυξη των γνωστικών, ψηφιακών και υψηλής κλίμακας δεξιοτήτων των μαθητών, φοιτητών και εργαζομένων και ενσωμάτωση του ψηφιακού σχολείου στην εκπαιδευτική πρακτική. Ας ελπίσουμε ότι αυτή τη φορά δεν θα είμαστε ουραγοί, αλλά θα αναπτύξουμε τα αντανακλαστικά, ώστε να προλάβουμε το τρένο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.
