Του Δημήτρη Παπαδάκη
Από το 2010, οπότε και χρεοκόπησε η χώρα, η συζήτηση περί οικονομίας είναι το πρώτο θέμα στη Ελλάδα. Όμως το πολιτικό σύστημα της χώρας στα οικονομικά μάλλον συνεχίζει να παίρνει κάτω από τη βάση.
«Στο δικό μας μοντέλο δεν είναι η ανάπτυξη προϋπόθεση για την αύξηση των μισθών, αλλά η αύξηση των μισθών προϋπόθεση για την ανάπτυξη» είπε στη ΔΕΘ ο Αλέξης Τσίπρας. Στον ιδιωτικό τομέα, αν μία εταιρεία διπλασιάσει τους μισθούς των εργαζομένων της, είτε θα πρέπει να γράφει ζημιές, είτε θα πρέπει να αυξήσει αντίστοιχα και τις τιμές των προϊόντων της. Αν γράψει ζημιές το λουκέτο και η απόλυση των εργαζομένων θα είναι θέμα χρόνου… Αν η εταιρεία αυξήσει τις τιμές, θα χάσει λόγω του ανταγωνισμού το μεγαλύτερο ποσοστό των μεριδίων της είτε στην εγχώρια, είτε στις διεθνείς αγορές. Αργά ή γρήγορα θα επέλθει και πάλι λουκέτο… Στο δημόσιο τομέα τα πράγματα είναι πιο απλά, αφού αν διπλασιαστούν οι μισθοί ολόκληρος ο κρατικός προϋπολογισμός δεν θα φτάνει… Και αν διπλασιάζονταν οι μισθοί, θα διπλασιάζονταν και όλες οι τιμές, άρα με τα διπλά λεφτά θα είχαμε την ίδια ακριβώς αγοραστική δύναμη που είχαμε και πριν. Περίπου, δηλαδή, ότι έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια στην Βενεζουέλα και την Αργεντινή.
Αυτό είναι το ένα παράδειγμα, μιας θεωρίας εκτός πραγματικότητας και πέρα για πέρα αναχρονιστικής. Αυτό είναι το παράδειγμα ενός μπρουτάλ κρατισμού. Το light παράδειγμα είναι αυτό που προεκλογικά έλεγε η Νέα Δημοκρατία. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο τελευταίο συνέδριο της ΝΔ είχε δεσμευθεί για αύξηση του κατώτατου μισθού διπλάσια από το ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας, με το σκεπτικό ότι και οι εργαζόμενοι πρέπει να παίρνουν να απολαμβάνουν κάτι παραπάνω όταν η οικονομία αναπτύσσεται. Βεβαίως μένει να δούμε αν όταν ανακοινωθούν τα στοιχεία για την ανάπτυξη του 2019, θα κάνει πράξη η νέα κυβέρνηση όσα λέγε προεκλογικά. Ας δούμε όμως το πράγμα στη θεωρία. Ακόμη κι αν η οικονομία αναπτύσσεται π.χ. με 4% ετησίως, αυτό δεν σημαίνει ότι όλες οι επιχειρήσεις της αυξάνουν τους τζίρους τους και τα κέρδη τους κατά 4%. Η ανάπτυξη αφορά στο σύνολο της οικονομίας και δεν διαχέεται αναλογικά σε κάθε κλάδο της οικονομίας ή σε κάθε επιχείρηση ξεχωριστά. Αν η οικονομία αναπτύσσεται με 4% είναι δυνατό να θεσπιστεί αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 8% σε επιχειρήσεις που μπορεί να έχουν μηδενική αύξηση των κερδών τους ή αύξηση κατά μόλις 1 ή 2%; Ακόμη κι αν μία επιχείρηση αυξάνει –όπως η οικονομία- τα κέρδη της επίσης με 4% και οι μισθοί θα πρέπει να αυξηθούν κατά 8%, σε πόσα χρόνια θα βάλει λουκέτο…;;;
Πρέπει να κοιτάξουμε λίγο πέρα από τη μύτη μας, για να δούμε τι πρέπει να συμβεί; Γιατί οι επενδυτές θεωρούν παράδεισο για επενδύσεις χώρες με μέσο μισθό στα 3.000 ή 4.000 ευρώ και την Ελλάδα με τους «μισθούς πείνας» δεν θέλουν ούτε να την ξέρουν; Οι μισθοί δεν είναι το πρόβλημα μιας οικονομίας. Μία οικονομία για να λειτουργήσει χρειάζεται ένα πλέγμα μέτρων, ένα μοντέλο, φιλικό προς το επιχειρείν: λιγότερη γραφειοκρατία, λιγότερη διαφθορά, αξιοκρατία, σταθερό φορολογικό σύστημα, γρήγορη δικαιοσύνη κτλ. Αν υπάρχει αυτό, η οικονομία θα λειτουργήσει, οι επιχειρήσεις θα αναπτυχθούν και θα δώσουν μεγαλύτερους μισθούς. Έτσι έγινε για παράδειγμα στη Σιγκαπούρη, που φιγουράρει τα τελευταία χρόνια στις τρεις πρώτες θέσεις του δείκτη οικονομικής ελευθερίας παγκοσμίως και οι εργαζόμενοι έχουν 5.000 δολάρια μέσο μισθό. Αυτό χρειάζεται και η Ελλάδα. Γιατί, η ανάπτυξη δεν θα «έρθει» όταν οι μισθοί αυξάνονται με… νόμους, ανάπτυξη θα «φέρουμε», όταν βοηθήσουμε την ιδιωτική οικονομία να αναπτυχθεί.
