Του Δημήτρη Παπαδάκη
Σαν σήμερα, πριν από ακριβώς 30 χρόνια, η τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη» δολοφόνησε τον Παύλο Μπακογιάννη. Η επιλογή του προσώπου προκάλεσε έκπληξη. Δολοφονίες βασανιστών της Χούντας, συνεργατών των Αμερικανών ή μεγαλοεπιχειρηματιών ήταν συνηθισμένες. Ο Μπακογιάννης όμως ήταν μία απ’ τις πιο γνωστές «φωνές» του αντι-δικτατορικού αγώνα και είχε προσπαθήσει για την Εθνική Συμφιλίωση, και την επούλωση των πληγών του Εμφυλίου και του Διχασμού. Ακόμα χειρότερο θεωρήθηκε πως η 17 Νοέμβρη χρησιμοποίησε ως αιτιολογία τη δήθεν ενοχή του Μπακογιάννη για το σκάνδαλο Κοσκωτά. Τη στιγμή που καθημερινά υπήρχαν αποκαλύψεις για τον Παπανδρέου, τον Κουτσόγιωργα, τον Πέτσο και άλλα στελέχη του ΠΑΣΟΚ για τη «17 Νοέμβρη», όπως και για την «Αυριανή», ένοχος ήταν ο Μπακογιάννης. Και βέβαια το timing της δολοφονίας δεν ήταν τυχαίο, αφού εκείνες τις μέρες ξεκινούσε στη Βουλή η διαδικασία για την παραπομπή στο Ειδικό Δικαστήριο των πολιτικών του σκανδάλου Κοσκωτά…
Η «17 Νοέμβρη» όμως εκείνη τη μέρα σκότωνε στο πρόσωπο του Παύλο Μπακογιάννη την προσπάθεια για υπέρβαση των διαχωριστικών γραμμών μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων, γιατί αντιλαμβανόταν την Πολιτική ως μια διαδικασία που κυρίως είχε σκοπό της την πρόοδο του τόπου. Ο Παύλος Μπακογιάννης είχε βαθιά πίστη στη Δημοκρατία, το διάλογο και την συναίνεση. Ήταν από τους πρώτους που μίλησαν για την ανάγκη να υπάρχει συναίνεση ακόμη κι όταν υπάρχει αυτοδυναμία. «Είναι ένα πράγμα το ποσοστό που παίρνει ένα κόμμα για να σχηματίσει κυβέρνηση και είναι ένα άλλο πράγμα το ποσοστό της συναίνεσης που πρέπει να έχει στο λαό για να εφαρμόσει την πολιτική του» είχε κάποτε σε μια συνέντευξή του.
Τρεις δεκαετίες μετά το θάνατο του, η πολιτική κληρονομιά του Παύλου Μπακογιάννη μοιάζει, κάπως αναπάντεχα, πιο επίκαιρη από ποτέ. Σήμερα, η πολιτική κληρονομιά της συμφιλίωσης, της εθνικής ενότητας και της συναίνεσης του Παύλου Μπακογιάννη μοιάζει να είναι η ιδανική αφετηρία οικοδόμησης μιας μεταμνημονιακής Ελλάδας που θα πάει ένα βήμα παραπέρα. Θα συνεχίσει ίσως να τρώγεται με τα ρούχα της, αλλά τουλάχιστον ας το κάνει για το μέλλον και όχι για το παρελθόν. Σήμερα περισσότερο από ποτέ έχουμε ανάγκη στην Ελλάδα να κοιτάξουμε το αύριο, με όρους τους αύριο! Σήμερα στον κόσμο συμβαίνουν τεκτονικές αλλαγές, η 4η Βιομηχανική Επανάσταση είναι προ των πυλών, οι περισσότερες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες μας έχουν ξεπεράσει -σε επίπεδο όχι μόνο οικονομικό- και εμείς εδώ προσκολλημένοι σε αναχρονιστικές απόψεις και ιδεοληψίες, προκειμένου να υπάρξει η «αναγκαία» συσπείρωση του κόμματος, τσακωνόμαστε ακόμη για το αν το μνημόνιο έφερε την κρίση ή η κρίση του μνημόνιο.
Σήμερα οι ιδεολογικές διαφορές παγκοσμίως, ανάμεσα στην Αριστερά και τη Δεξιά, στους συντηρητικούς και τους σοσιαλδημοκράτες, τους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικάνους αν προτιμάτε, γίνονται ολοένα και περισσότερο δυσδιάκριτες. Γιατί, αυτού του είδους οι διαφορές ολοένα και περισσότερο ξεπερνιούνται από την εποχή και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Σήμερα ο Παύλος Μπακογιάννης μοιάζει δικαιωμένος περισσότερο από ποτέ για όσα πρέσβευε. Σήμερα απαιτείται ενότητα, διάλογος και συναίνεση, αν θέλουμε να ξεπεράσουμε την εποχή μας… Σε διαφορετική περίπτωση θα συνεχίσουμε να είμαστε το παρακολούθημά της.
Και κάτι τελευταίο: Ο Παύλος Μπακογιάννης είχε τεράστια αγάπη για τον τόπο του, την Ευρυτανία. Αν και μόλις τρεις μήνες βουλευτής του νομού πρόλαβε να καταθέσει ένα ολοκληρωμένο αναπτυξιακό πρόγραμμα , το οποίο αποτέλεσε τη βάση για να βγει η Ευρυτανία από το 19ο αιώνα, στον οποίο έμοιαζε «κολλημένη». Την ημέρα που δολοφονήθηκε συνέπεσε να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση η χρηματοδότηση του προγράμματος αυτού… Ας θυμόμαστε κι αυτό από τον Παύλο Μπακογιάννη, ένεκα που όλοι πλέον θέλουν και δεύτερη, τρίτη θητεία και 20 χρόνια στη Βουλή για να δείξουν έργο.
