Από το βάθρο του Αγρίππα στο άγαλμα του Τρούμαν
Του Δημήτρη Παπαδάκη
Σαν τσίμπλα, όπως έλεγε ο Δημήτρης Λιαντίνης, έμπροσθεν των Προπυλαίων της Ακρόπολης βρίσκεται το βάθρο του Αγρίππα. Ένα μνημείο που χτίστηκε περίπου πέντε αιώνες μετά τον Παρθενώνα, προφανώς κακόγουστο σε σχέση με την αισθητική των Προπυλαίων και του Παρθενώνα, χτίστηκε προς τιμήν και πιο πολύ προς κολακεία του Ρωμαίου στρατηγού Αγρίππα, γαμπρού του Οκταβιανού Αυγούστου και έφερε ένα χάλκινο άγαλμα, τέθριππο, ένα άρμα δηλαδή με τέσσερα άλογα που τον οδηγούσε ο μεγάλος στρατηγός. Ήταν η εποχή, που η δουλικότητα των Ελλήνων έκαναν τον Κικέρωνα και τον Γιουβενάλη, ένα κωμωδιογράφο της εποχής, να μιλήσουν για τους esurientes graeculi, τους γραικύλους ή τους γραικολιγούρηδες.
Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται έχει όμως πολλά περιστατικά με σκανδαλώδεις ομοιότητες. Το 1963 στήθηκε στο κέντρο της Αθήνας, στη συμβολή της Λεωφόρου Βασιλέως Κωνσταντίνου με την Οδό Βασιλέως Γεωργίου Β, ένας ανδριάντας του Χάρι Τρούμαν, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης του ελληνικού λαού για τον Τρούμαν, που πήρε την πρωτοβουλία για το Σχέδιο Μάρσαλ και την αποστολή στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας στην Ελλάδα μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το άγαλμα έχει βανδαλιστεί πολλές φορές από την τοποθέτησή του ως ένδειξη του αντιαμερικανισμού μερίδας των σύγχρονων Ελλήνων. Μετρά τέσσερις βομβιστικές επιθέσεις, επιθέσεις με μπογιές, έχουν πριονιστεί τα πόδια του και μια φορά τραβήχτηκε με σχοινιά μέχρι εδάφους . Μάλιστα πολλές φορές η Αστυνομία κλήθηκε να το προστατέψει από διαδηλωτές.
Τελευταίο περιστατικό, αυτό της περασμένης Παρασκευής όταν οι διαδηλωτές του ΚΚΕ στο δρόμο… για την αμερικανική Πρεσβεία πέταξαν κόκκινη μπογιά στο άγαλμα του Τρούμαν. «Το άγαλμα βάφτηκε κόκκινο, όπως οι ιμπεριαλιστές και ο μακελάρης Τρούμαν αιματοκύλισαν τους λαούς της Ελλάδας και της υφηλίου» ανέφερε σε ανακοίνωσή του ΠΑΜΕ. Μια πράξη… αντίστασης κατά των «φονιάδων των λαών», όπως λέει το σχετικό σύνθημα. Η «επανάσταση» δηλαδή, ξεκινάει με… χειρονομίες και μπογιές σε ένα άγαλμα. Προφανώς είναι πολύ χειρότερα… όσα έκανε ο Τρούμαν σε σχέση με τους σοβιετικούς ηγέτες που αιματοκύλισαν τον ίδιο τους το λαό και τους λαούς που ασπάστηκαν και που δεν ασπάστηκαν τον κομμουνισμό….
Ένα άγαλμα, όπως κάθε σύμβολο, δεν συμβολίζει αυτό που το ίδιο επιθυμεί. Συμβολίζει κυρίως αυτό που οι άλλοι προβάλουν πάνω του. Το ΚΚΕ και η Ελληνική Αριστερά δεν μισούν τον Τρούμαν για την ατομική βόμβα, αλλά για το «δόγμα Τρούμαν», την πολιτική δηλαδή των ΗΠΑ ώστε «να υποστηρίζουν τους ελεύθερους λαούς που αντιστέκονται στην προσπάθεια για την υποδούλωσή τους από ένοπλες μειονότητες ή και εξωτερικές πιέσεις» όπως είχε πει ο ίδιος ο Αμερικανός Πρόεδρος. Είναι, βεβαίως, προφανές σε ποιούς αναφέρονταν ο Τρούμαν όταν μιλούσε για «ένοπλες μειονότητες»: στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδος.
Προφανώς δεν ζητά κανείς και ούτε έχει δικαίωμα να ζητήσει από τους Έλληνες κομμουνιστές να αλλάξουν άποψη. Είναι δικαίωμα τους να «τρέφονται» ακόμη ιδεολογικά από τον Εμφύλιο. Γι’ αυτό και χρησιμοποιούν το άγαλμα του Τρούμαν για το… τελετουργικό σόου της διαμαρτυρίας τους. Δεν είναι δικαίωμα όμως κανενός να βανδαλίζει το δημόσιο χώρο (βανδαλισμοί έχουν καταγραφεί και στον περιβάλλοντα χώρο του αγάλματος). Δυστυχώς ακόμη κι αυτό δυσκολεύονται κάποιοι να το καταλάβουν… Γι’ αυτό η πρόταση του δημάρχου Αθηναίων, τη δεκαετία του 1980, Δημήτρη Μπέη, να τοποθετηθεί άγαλμα του Αβραάμ Λίνκολν στην θέση του αγάλματος του Τρούμαν παραμένει μια πολύ καλή πρόταση. Εκτός πια κι αν κάποιοι έχουν και πρόβλημα με τον άνθρωπο που κατήργησε τη δουλεία στις ΗΠΑ. Για την εναντίωση τους στην εκμετάλλευση του ανθρώπου από άνθρωπο δεν μιλούν εξάλλου; Με το άγαλμα του Λίνκολν, υποθέτουμε, πως θα αναζητήσουν αλλού ιδεολογική «τροφή»…
