Του Δημήτρη Παπαδάκη
Ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννης Βρούτσης, το περασμένο Σάββατο μιλώντας στο ΣΚΑΙ έκανε τις εξής δηλώσεις: «Πρώτον οι επικουρικές συντάξεις θα αυξηθούν. Δεύτερον θα αυξηθούν και οι κύριες. Όχι όλες. Εκείνες που έχουν μικρό βαθμό ανταποδοτικότητας και τρίτον τα εφάπαξ διατηρούνται. Δεν κινδυνεύει τίποτα». Η συγκεφαλαίωση όλως αυτών επίσης από τα υπουργικά χείλη: «Κανείς να μην έχει αγωνία για το ασφαλιστικό».
Ωραία δεν ακούγονται όλα αυτά; Πάρα πολύ ωραία, μόνο που οι δηλώσεις του Υπουργού όλως τυχαίως… δεν εμπεριέχουν ούτε ένα αριθμό. Τι λένε όμως οι αριθμοί; Η αναλογία 1,5 εργαζόμενος προς 1 συνταξιούχο δίνει ένα ασφαλιστικό σύστημα μη βιώσιμο. Οι αρνητικοί δημογραφικοί δείκτες της χώρας επιτείνουν το πρόβλημα. Στην Ελλάδα η συνταξιοδοτική δαπάνη είναι η υψηλότερη στην Ε.Ε. και φτάνει περίπου στο 17% του ΑΕΠ. Η συμμετοχή του κρατικού προϋπολογισμού, γιατί τα έσοδα των ταμείων δεν επαρκούν, είναι επίσης η υψηλότερη στη Ευρώπη και φτάνει το 10% όταν ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι στο 2,5%. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ ο μέσος μισθός στη μερική απασχόληση είναι στα 404,50 ευρώ και η μερική απασχόληση έχει υπερκεράσει στον ιδιωτικό τομέα την πλήρη. Έχουμε αναδιανεμητικό ασφαλιστικό σύστημα, άρα τι ασφαλιστικό σύστημα μπορεί να υπάρξει στο μέλλον όταν οι περισσότεροι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα είναι στα 404 ευρώ;
Μολαταύτα ο Γ. Βρούτσης λέει πως δεν πρέπει να αγωνιούμε για το ασφαλιστικό. Αν εννοεί ότι έχει δρομολογηθεί ο θάνατος του ασφαλιστικού συστήματος και πως κάποια στιγμή αναπόφευκτα κανείς δεν θα παίρνει σύνταξη, τότε σωστά μιλά. Είναι τρομακτική η άνεση με την οποία αρνείται το πολιτικό σύστημα να δει το πρόβλημα. Είναι βέβαια η ίδια άνεση, με την οποία η πλειονότητα των συνταξιούχων έχει πειστεί πως αδικείται από τις συντάξεις που λαμβάνει. Κι ας δείχνουν όλες οι μελέτες πως οι εισφορές που έχουν δώσει τις τελευταίες δεκαετίες, ιδίως οι συνταξιούχοι του δημοσίου και των ΔΕΚΟ, ήταν κατά πολύ μικρότερες ακόμη και από τις κουτσουρεμένες συντάξεις που λαμβάνουν σήμερα.
Το ασφαλιστικό δεν είναι απλά μία πυρηνική βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας. Είναι μία από τις βασικότερες αιτίες της χρεοκοπίας του 2010, μία από τις βασικότερες αιτίες που η χώρα χρειάστηκε εννέα χρόνια για να βγει από τα μνημόνια και μία από τις βασικότερες αιτίες που η οικονομία και η κοινωνία δυσκολεύεται να ανακάμψει από την κρίση.
Η Ελλάδα χρεοκόπησε κυρίως γιατί τη δεκαετία του 2000 το δημόσιο μόνο κατέβαλε πάνω από 200 δισ. ευρώ σε συντάξεις. Συντάξεις και θηριώδη εφάπαξ σε 45άρηδες, 50άρηδες και 55άρηδες. Με το ξέσπασμα της κρίσης το 2010 το πρόβλημα έγινε χειρότερο, αφού στρατιές εργαζομένων στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, αφού τους δόθηκε η δυνατότητα, βγήκαν σε πρόωρη σύνταξη και άρχισαν να συμπληρώνουν το εισόδημά τους στην παραοικονομία. Μέχρι πρόσφατα (προ δύο – τριών ετών) συναντούσε κανείς στον Τύπο δημοσιεύματα με τίτλους του τύπου «Ανοίγει η πόρτα στη σύνταξη για 150.000 50άρηδες»…
Σε μία χώρα που συμβαίνουν όλα αυτά και ταυτόχρονα γερνάει και αργά ή γρήγορα θα απειληθεί με μείωση του πληθυσμού της, είναι δυνατόν να μην αγωνιά κάποιος για το ασφαλιστικό σύστημα; Ο Υπουργός πάντως δεν αγωνιά… Κι ας λένε όλες οι εκτιμήσεις ότι στο καλύτερο σενάριο θα υπάρχουν 10 εκατομμύρια Έλληνες το 2050 και το χειρότερο για οκτώ εκατομμύρια…. H γήρανση και η επερχόμενη μείωση του πληθυσμού σημαίνει υπό τις παρούσες συνθήκες κάτι πολύ απλό και εξόφθαλμο: κάθε γενιά θα παίρνει χαμηλότερες συντάξεις ή θα βγαίνει αργότερα στη σύνταξη ή και τα δύο. Αλλά όπως λέει όμως κι Υπουργός, ας μην αγωνιούμε… Εξάλλου, θα προσθέσουμε εμείς, ποιος ζει, ποιος πεθαίνει μέχρι το 2050…
