Του Δημήτρη Παπαδάκη
Το 2019 ήταν αναμφισβήτητα μια ιδιαίτερη χρονιά σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Ήταν μια χρονιά αυτοδιοικητικών εκλογών και αυτό από μόνο του αρκεί για να σηματοδοτήσει -θεωρητικά τουλάχιστον- κάτι διαφορετικό σε επίπεδο προσδοκιών.
Από την άλλη όμως και το 2019, όπως και τα αμέσως προηγούμενα χρόνια, ήταν χρονιές φτωχών αποτελεσμάτων. Ολα σχεδόν τα προβλήματα τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης της Αιτωλοακαρνανίας και της Δυτικής Ελλάδας ευρύτερα παρέμειναν άλυτα. Με εξαίρεση την ολοκλήρωση της Ιόνιας και της Ολυμπίας Οδού το 2017, που πραγματικά άλλαξαν το χάρτη της περιοχής.
Οι αυτοδιοικητικές εκλογές έφεραν νέες αυτοδιοικητικές αρχές στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, αλλά και στους περισσότερους Δήμους της Αιτωλοακαρνανίας. Υπήρξε όμως το 2019 και κυβερνητική αλλαγή, με την επάνοδο της Νέας Δημοκρατίας στην εξουσία και μάλιστα με αυτοδυναμία. Το γεγονός δε ότι οι περισσότεροι αυτοδιοικητικοί άρχοντες της περιοχής προέρχονται απο τη Νέα Δημοκρατία σε ορισμένους έχει δημιουργήσει πρόσθετες προσδοκίες. Ομως η βάση από την οποία εκκινούν τα πράγματα είναι μάλλον χαμηλή.
Εσχάτως ακούμε για χρέη εκατομμυρίων στο δήμο Μεσολογγίου και για μια κατάσταση στο δήμο Ξηρομέρου που δεν απέχει και πολύ απο τη χρεωκοπία. Την ίδια ώρα οι τεχνικές υπηρεσίες, καθώς και οι υπηρεσίες δόμησης των περισσότερων δήμων της περιοχής παραμένουν σε μεγάλο βαθμό υποστελεχωμένες, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να προωθήσουν τα έργα ΕΣΠΑ. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με άλλες κρατικές υπηρεσίες (Αποκεντρωμένη Διοίκηση, Δασαρχεία κτλ), που εμπλέκονται στις αδειοδοτικές διαδικασίες των έργων, με χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα τα κάποια έργα της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης του Δήμου Αγρινίου (επέκταση πεζοδρόμων, ανάπλαση πάρκου). Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα η απορρόφηση του ΕΣΠΑ στο τέλος του 2019 να είναι μόλις της τάξης του 25%.
Μέσα στο 2020, αλλά και τα επόμενα δυο χρόνια η συνεργασία της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και των Δήμων θα πρέπει να αποδώσει τα μέγιστα, έτσι ώστε να καλυφθεί το χαμένο έδαφος της απορροφητικότητας. Η επικείμενη αναθεώρηση του ΕΣΠΑ τους πρώτους μήνες του 2020 θα είναι καθοριστική για την εξέλιξη των πραγμάτων. Αρκεί όμως αυτό; Η καλή ολοκλήρωση του ΕΣΠΑ είναι απλώς ένα βήμα. Σημαντικό μεν βήμα, αλλά δεν αρκεί για να απαντήσει στις μεγάλες αναπτυξιακές προκλήσεις της περιοχής. Για παράδειγμα, στον πρωτογενή τομέα είναι πια απόλυτη ανάγκη να γίνει επιτέλους ότι δεν έγινε τις προηγούμενες δεκαετίες, να γίνουν δηλαδή οι απαραίτητες επενδύσεις στα εγκαταλελειμμένα αρδευτικά δίκτυα. Ως πότε θα ακούμε τους υπουργούς να λένε ότι οι τοπικοί φορείς δεν έχουν μελέτες για αρδευτικά έργα;
Είναι λοιπόν απαραίτητο να επαναπροσδιοστούν οι προτεραιότητες από τους τοπικούς φορείς. Και φυσικά δεν αρκεί η στοχοθεσία. Χρειάζονται πόροι. Πόροι, πέραν του ΕΣΠΑ και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, το οποίο ειρήσθω εν παρόδω συχνά – πυκνά χρησιμοποιείται για έργα πολιτικάντικων σκοπιμοτήτων. Και εδώ είναι που αναδεικνύεται σε κομβικός ο ρόλος της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, γιατί χρειάζεται ένα επιπλέον χρηματοδοτικό “εργαλείο”, που να υπηρετήσει το σχέδιο, που θα καταρτιστεί. Αυτοί οι επιπλέον πόροι πρέπει να διεκδικηθούν απ’ ευθείας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μόνο έτσι θα μπορέσει η Δυτική Ελλάδα θα ξεκολλήσει από τις τελευταίες θέσεις των αναπτυξιακών και οικονομικών δεικτών.
Το 2020 λοιπόν είναι η χρονιά που θα περιμένουμε τουλάχιστον να δούμε την αλλαγή σιγά – σιγά να συμβαίνει. Διαφορετικά η περιοχή θα συνεχίζει να πορεύεται στη μετριότητα και στη μιζέρια…
