Του Δημήτρη Παπαδάκη
Πριν από 75χρόνια με το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου η Ελλάδα περνούσε από το άρμα της Μεγάλης Βρετανίας στο άρμα της Αμερικής. Ο ΟυνίστονΤσώρτσιλ έχοντας από το τέλος του 1944 εξασφαλίσει με τη λεγόμενη Συμφωνία των Ποσοστών ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στη σφαίρα επιρροής του Δυτικού Κόσμου, στη συνέχεια την «παρέδωσε» στο αμερικανικό άρμα. Κάτι που επιβεβαιώθηκε και επίσημα λίγο αργότερα με το περίφημο «Δόγμα Τρούμαν».
Σήμερα αυτός που «αποσύρεται» από την περιοχή είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Πιθανότατα αυτό δεν συμβαίνει μόνο εξ’ αιτίας της αλλοπρόσαλλης πολιτικής του Τραμπ, αλλά επειδή οι ΗΠΑ ολοένα και περισσότερο στρέφουν το ενδιαφέρον τους στη διαμάχη με την Κίνα. Και αυτός που αναλαμβάνει να καλύψει –έστω προσωρινά- το «κενό» του τοποτηρητή απ’ ό,τι φαίνεται είναι η Γερμανία. Και αυτό φαίνεται να συμβαίνει με την ελληνική συναίνεση. Ωστόσο υπάρχει και άλλος επίδοξος τοποτηρητής της Ελλάδας και της Ανατολικής Μεσογείου και αυτός είναι η Γαλλία και ο Εμμανουέλ Μακρόν. Μολαταύτα η Ελλάδα στη συνεχιζόμενη κρίση με τη Τουρκία φαίνεται να προτιμά ή να αναγκάζεται να προτιμήσει λόγω των οικονομικών της προβλημάτων, τη διαμεσολάβηση της Γερμανίας.
Μια εξέλιξη ή μια επιλογή που αν μη τι άλλο προβληματίζει. Και αυτό γιατί η Γαλλία μετά και την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη της Ευρώπης, διαθέτει πυρηνικά όπλα, που η Γερμανία δεν διαθέτει, είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και ως ναυτική δύναμη έχει ζωτικότερα συμφέροντα στη Μεσόγειο από τη Γερμανία. Από τη μεριά της και η Γερμανία, ως η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη της Ευρώπης, έχει συμφέροντα στη Μεσόγειο κυρίως σε σχέση με τους εμπορικούς και ενεργειακούς δρόμους. Αλλά η Γερμανία με 2-3 εκατομμύρια Τούρκους με δικαίωμα ψήφου στο έδαφός της δεν μπορεί παρά να έχει το φιλοτουρκικό ρόλο, που είχε σε όλες της ιστορικές περιόδους. Ο… «διαιτητής» είναι «στημένος» και δεν πρόκειται να παίξει 50-50. Εξάλλου παρά τη διακοπή προμήθειας όπλων προς την Τουρκία, επειδή η Γερμανία θεωρεί ότι η στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στη Συρία παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, η Τουρκία παραμένει ο σημαντικότερος προορισμός γερμανικών όπλων, καθώς το 2019 η Γερμανία εξήγαγε όπλα αξίας 832 εκ. ευρώ, από αυτά τα 345 εκ. ευρώ αφορούσαν εξαγωγές στην Τουρκία.
Η αναδίπλωση της Τουρκίας νοτίως του Καστελόριζου και οι ξαφνικές προτροπές για διάλογο με μεσολαβητή τη Γερμανία και τη Μέρκελ δεν θα πρέπει να ξεγελάσουν, αλλά να μας προβληματίζουν γιατί την ώρα που το ένα ερευνητικό πλοίο της Τουρκίας παρέμεινε στο λιμάνι της Αττάλειας, ένα άλλο ξεκινούσε νέο σουλάτσο στη Κυπριακή ΑΟΖ. Η Ελλάδα θα κάνει μεγάλο λάθος, αν συρθεί σε ένα διάλογο με την Τουρκία με «διαιτητή» τη Γερμανία και συζητώντας οτιδήποτε πέραν της διαφοράς με την υφαλοκρηπίδα. Ήδη φαίνεται ότι είναι λάθος το γεγονός ότι διακριτικά αρνούμαστε το απλωμένο χέρι του Μαρκόν για αμυντική συμφωνία και προμήθεια φρεγατών με υποστρατηγικά όπλα. Το λάθος δεν θα πρέπει να μεγαλώσει περαιτέρω.
Αναρωτιούνται πολλοί «θέλετε να κάνουμε πόλεμο για το Καστελόριζο;» Η Μεγάλη Βρετανία πάντως έκανε πόλεμο για τα Φώκλαντ, που απέχουν πολύ περισσότερο από την απόσταση Αθήνας – Νέας Υόρκης… Και κάποιοι στην Αθήνα σήμερα είναι ικανοποιημένοι, που οι τουρκικές έρευνες στο Καστελόριζο αναβλήθηκαν και μετατέθηκαν στην κυπριακή ΑΟΖ, καθώς ως γνωστόν «κείται μακράν».
Προφανώς και πρέπει να συζητάμε με την Τουρκία και δεν είναι απαραίτητο να κάνουμε πόλεμο. Αλλά να συζητάμε όχι ό,τι θέλει η Τουρκία, αλλά ό,τι επιβάλλει το διεθνές δίκαιο. Και σε αυτό το επίπεδο η μόνη μας διαφορά είναι η υφαλοκρηπίδα. Αν θέλει η Τουρκία να ανοίξουμε την ατζέντα του διαλόγου ας το κάνουμε, αλλά βάζοντας και τη δική μας ατζέντα, όπως τις συστηματικές παραβιάσεις της Συνθήκης της Λωζάνης στους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου, το ρόλο του τουρκικού προξενείου στην Κομοτηνή και ένα σωρό άλλα θέματα. Διαφορετικά καμία ελληνική κυβέρνηση να μην προσέλθει σε διάλογο με την Τουρκία.
