Του Δημήτρη Παπαδάκη
Πριν από μερικές εβδομάδες ο Πρωθυπουργός έκανε μια τηλεδιάσκεψη με Έλληνες του εξωτερικού, προκειμένου να «διαφημίσει» το μέτρο της έκπτωσης κατά 50% της φυσικής φορολογίας για επτά χρόνια, αλλά και να ακούσει από τους ίδιους τι άλλο θα βοηθούσε, προκειμένου να επιστρέψουν και να στηρίξουν την προσπάθεια ανασύνταξης και ανάπτυξης της χώρας.
Η πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού ήταν καλή, προκειμένου να ακούσει τι θέλει κάποιος για να επιστρέψει. Η αρχική όμως προσέγγιση της κυβέρνησης είναι λάθος γιατί είναι στενά οικονομική και δημιουργεί δύο μεγάλα ζητήματα. Το πρώτο είναι το ηθικό : δεν είναι άδικη αυτή η έκπτωση στη φορολογία όσων επιστρέψουν απέναντι σε αυτούς που έμειναν εδώ, που πάλεψαν και παλεύουν απέναντι στα όποια προβλήματα; Και υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θα μπορούσαν να φύγουν στο εξωτερικό και δεν το έκαναν για διάφορους λόγους είτε προσωπικούς – οικογενειακούς, είτε για άλλους λόγους. Δεν είναι άδικο να έχουν διπλάσια φορολογία αυτοί;
Το πρακτικό πρόβλημα είναι πως αυτή η έκπτωση της φορολογίας, αυτά τα δύο μέτρα και σταθμά, δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη ακόμη και σε αυτούς που θέλουμε να προσελκύσουμε. Για τον απλούστατο λόγο ότι ακόμη και ο τωρινός ωφελημένος αυτής της διάκρισης καταλαβαίνει ότι ανά πάσα στιγμή στο μέλλον σε κάποιο άλλο θέμα μπορεί να βρεθεί στο απέναντι ζύγι…
Ας μην γελιόμαστε όμως, άνθρωποι, που είναι ακόμη σε αναπαραγωγική ηλικία και έχουν παιδιά, δεν θα πάρουν εύκολα την απόφαση να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Έχουν χτίσει μια ζωή εκεί που βρίσκονται και δεν θα την άλλαζαν εύκολα για μια φοροαπαλλαγή, διακινδυνεύοντας ταυτόχρονα ένα σωρό άλλα για τις δουλειές τους, για την ανέλιξή τους σε μια Ελλάδα, που ακόμη και ο ιδιωτικός τομέας λειτουργεί σε κάποιο βαθμό αναξιοκρατικά, για τα παιδιά τους και το μέλλον τους.
Αυτό που πρέπει να κάνει η ελληνική Κυβέρνηση είναι να άρει τα αίτια που έδιωξαν αυτούς τους ανθρώπους στο εξωτερικό. Και για να το πετύχουμε αυτό χρειαζόμαστε εκ βάθρων αλλαγές σε πολλούς τομείς. Το βασικότερο πρόβλημα που αγγίζει και την οικονομία και τη δημόσια διοίκηση και το εκπαιδευτικό σύστημα και πολλά άλλα είναι η απουσία κάθε είδους και έννοιας αξιολόγησης και ανταμοιβής. Αυτό το πλαίσιο προφανώς δεν ευνοεί την παραμονή των νέων επιστημόνων και των ταλαντούχων επιχειρηματικών μυαλών.
Οι Έλληνες, που στο εξωτερικό τα καταφέρνουν καλά, το κάνουν επειδή εκεί βρίσκουν το κατάλληλο «έδαφος» να δημιουργήσουν. Και πάνω από όλα ένα σταθερό έδαφος. Στην Ελλάδα όμως αυτό το «έδαφος» δεν υπάρχει, γιατί έχει διαβρωθεί από τη βαριά φορολογία, την αναξιοκρατία, τη γραφειοκρατία, τις πελατειακές σχέσεις. Και φυσικά στην Ελλάδα δεν υπάρχει καμία σταθερότητα, αφού η επόμενη κυβέρνηση μπορεί να αλλάξει τα πάντα, χωρίς να ενδιαφέρεται για το γεγονός ότι άνθρωποι και επιχειρήσεις έχουν κάνει τον προγραμματισμό τους. Θα τον ανατρέψουν χωρίς… ενοχές.
Όλες αυτές οι στρεβλώσεις δεν είναι δυνατόν να παρακαμφθούν από μια… καλή στρέβλωση, αν θεωρήσουμε τέτοια τη μείωση της φορολογίας για όσους επιστρέψουν από το εξωτερικό. Οι στρεβλώσεις, είτε κακές, είτε καλές, είναι στρεβλώσεις. Για να λυθούν δομικά προβλήματα χρειάζεται ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο σκέψης. Και αυτό μέχρι στιγμή δεν υπάρχει.
