Ερευνητικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου για τη ρύθμιση του υδροδυναμικού συστήματος Λυσιμαχείας –Τριχωνίδας θα χρηματοδοτήσει η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας
Σε προγραμματική σύμβαση με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου προχώρα η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας με σκοπό την υλοποίηση ενός ερευνητικού προγράμματος για τη «διερεύνηση της υδραυλικής συμπεριφοράς και προτάσεις ρύθμισης του υδροδυναμικού συστήματος των λιμνών Λυσιμαχείας και Τριχωνίδας». Η σχετική απόφαση πέρασε πρόσφατα από την Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας, η οποία ουσιαστικά θα χρηματοδοτήσει το συγκεκριμένο ερευνητικό έργο με 190.000 ευρώ από ίδιους πόρους.
Σήμερα το υδραυλικό αυτό σύστημα δεν λειτουργεί ικανοποιητικά, με αποτέλεσμα να παραμένει αρρύθμιστο το υδροδυναμικό σύστημα των λιμνών Τριχωνίδας και Λυσιμαχείας. Σε αρκετές περιπτώσεις του πρόσφατου παρελθόντος παραλίμνιες εκτάσεις έχουν πλημμυρίσει, με την πιο πρόσφατη περίπτωση, μόλις τον προηγούμενο μήνα, όταν μάλιστα υπήρξε προληπτικά εκκένωση και του οικισμού Καραματσέϊκα της τοπικής κοινότητας Ζευγαρακίου.Ουσιαστικά η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας μέσα από το συγκεκριμένο ερευνητικό πρόγραμμα θα περιμένει τη διαμόρφωση προτάσεων και πιθανών πρακτικών λύσεων για τη ρύθμιση του υδροδυναμικού συστήματος των λιμνών Τριχωνίδας – Λυσιμαχείας.
Τα θυροφράγματα που δεν λειτουργούν και το πάρανομο bypass
Τα τελευταία χρόνια όμως είναι γνωστό ότι τα θυροφράγματα δεν λειτουργούν και έτσι δεν γίνεται σωστή διαχείριση των υδάτων στο υδραυλικό σύστημα των λιμνών Τριχωνίδας και Λυσιμαχείας, που με φυσικό τρόπο εκτονώνεται μέσω του Δίμηκου στον ποταμό Αχελώο. Αποτέλεσμα αυτού είναι ενίοτε να πλημμυρίζουν περιοχές της παρόχθιας ζώνης της Λυσιμαχείας ή ενίοτε της Τριχωνίδας και πολύ συχνά, επειδή ούτε ο Δίμηκος μπορεί να εξυπηρετήσει την εκτόνωση αυτού του συστήματος. Συχνά στο παρελθόν έχει χρησιμοποιηθεί η διώρυγα της Σταμνάς, για να υπάρξει εκτόνωση των υδάτων, δημιουργώντας όμως έτσι περιβαλλοντικό πρόβλημα στη λιμνοθάλασσα Αιτωλικού, καθώς μεταφέρονται τα γλυκά νερά στο περιβάλλον μία κλειστής λιμνοθάλασσας.
Είναι γνωστό ότι εδώ και πάρα πολλά χρόνια δεν λειτουργούν οι πόρτες του θυροφράγματος, που ελέγχει τη διώρυγα μέσω της οποίας επικοινωνεί η Τριχωνίδα με τη Λυσιμαχεία. Και πέραν τούτου έχει δημιουργηθεί και ένα παράνομο bypass, προκειμένου να διοχετεύονται τα νερά της Τριχωνίδας στη Λυσιμαχεία.
Η αδυναμία ρύθμισης επηρεάζει τη στάθμης των δύο λιμνών
Η μη ελεγχόμενη παροχέτευση υδάτων από την Τριχωνίδα προς τη Λυσιμαχεία έχει ως αποτέλεσμα η παροχή να παραμένει αρρύθμιστη μεταξύ των δύο λιμνών, με επιπτώσεις τόσο κατά τη χειμερινή περίοδο, όπου παρατηρούνται πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή, όσο και κατά τη θερινή – αρδευτική περίοδο. Υπό αυτές τις συνθήκες διαφαίνεται ότι δεν μπορεί να καθοριστεί με σαφήνεια η λειτουργία του υδραυλικού συστήματος και να εκτιμηθεί η παροχή που ανταλλάσσεται μεταξύ των λιμνών, με αποτέλεσμα να παραμένει αρρύθμιστο το υδροδυναμικό σύστημα Τριχωνίδας – Λυσιμαχείας και ενωτικής τάφρου. Η αδυναμία ρύθμισης του συστήματος επιδρά καθοριστικά και στη διαμόρφωση της μέσης στάθμης των δύο λιμνών. Το φαινόμενο αναμένεται να οξύνεται περισσότερο κατά τη θερινή περίοδο με την αύξηση των αρδευτικών αναγκών και τη σημαντική μείωση των εισροών. Η υδραυλική λειτουργία, η οποία απομακρύνεται ουσιωδώς από τον αρχικό σχεδιασμό, ο οποίος αποσκοπούσε αφενός την εξασφάλιση των αρδευτικών αναγκών των παρακείμενων περιοχών και αφετέρου στην ανάσχεση της υπερχείλισης των λιμνών κατά τους χειμερινούς μήνες με περιορισμό των πλημμυρικών φαινομένων στις παραλίμνιες εκτάσεις, προκαλεί σημαντικά προβλήματα στην ορθή διαχείριση του συστήματος των λιμνών.
Ως γνωστόν οι δύο λίμνες, Τριχωνίδα και Λυσιμαχεία συνδέονται μέσω ενωτικής τάφρου που περιλαμβάνει θυροφράγματα και δίδει τη δυνατότητα ρύθμισης της παροχής μεταξύ των δύο λιμνών. Έτσι πραγματοποιείται ελεγχόμενη τροφοδοσία νερού από την Τριχωνίδα προς τη Λυσιμαχεία. Βασικό εργαλείο διαχείρισης του νερού αποτελεί η ενωτική τάφρος, η οποία κατασκευάστηκε προκειμένου να εξυπηρετήσει δύο βασικούς σκοπούς: πρώτον να καλυφθούν οι αρδευτικές ανάγκες στις πεδιάδες Μεσολογγίου – Αιτωλικού και δεύτερον να εκφορτίζεται η περίσσεια νερού, που προκύπτει κατά τους χειμερινούς μήνες προς το υδρολογικό σύστημα του ποταμού Αχελώου, περιορίζοντας τα πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή της Τριχωνίδας. Αναφορικά με το σύστημα ελέγχου ροής για τη ρύθμιση της παροχής από την Τριχωνίδα προς τη Λυσιμαχεία κατασκευάστηκαν επί της ενωτικής τάφρου θυροφράγματα. Η λειτουργία τους καθοριζόταν από τις ανάγκες ρύθμισης της παροχής, ενώ ταυτόχρονα ελέγχονταν τεχνητά και η στάθμη του νερού στην λίμνη Τριχωνίδα. Η κατασκευή της ενωτικής τάφρου οδήγησε σταδιακά στην πτώση της στάθμης της Τριχωνίδας, ωστόσο διατηρείτο ικανοποιητική διαφορά στάθμης μεταξύ των λιμνών εξασφαλίζοντας καθορισμένη κατεύθυνση της παροχής. Επιπρόσθετα λόγω της περιορισμένης αναρρυθμιστικής της ικανότητας η λίμνη Λυσιμαχεία συνδέεται υδραυλικά μέσω του Δίμηκου με τον ποταμό Αχελώο, με σκοπό να αποχετεύονται τα πλεονάζοντα ύδατα της Λυσιμαχείας στον ποταμό.
