Η (μονίμως) απροετοίμαστη Ελλάδα

ΜΑΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ / statesmen.gr
Μια βιαστική ανάκληση ιστορικών στιγμών της σύγχρονης Ελλάδας, δεν αφήνει πολλά περιθώρια παρερμηνείας ή δεύτερων αναγνώσεων, για την… εθνική ταμπακιέρα, που εν πολλοίς ευθύνεται για το κατάντημα μιας χώρας με ιστορία και παρακαταθήκες που διαχρονικά προκαλούσαν δέος και συμπάθεια.

Όταν το 1980 η Ελλάδα έμπαινε στην οικογένεια της Ενωμένης Ευρώπης, ως το «δέκα το καλό» μέλος, ο Εθνάρχης Κωνσταντίνος Καραμανλής γνώριζε ότι έριχνε στα βαθιά έναν μάλλον ανώριμο λαό. Και τον υποχρέωνε να μάθει να κολυμπά, προκειμένου να περιορίσει τις πιθανότητες πνιγμού.

Όταν το 1997, η ΔΟΕ ανέθετε στην Αθήνα τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, ξεκινούσε ένα εθνικό θρίλερ διαρκείας, με αλλαγές στην Οργανωτική Επιτροπή, κάρτες… κίτρινου χρώματος και υπερκοστολογήσεις μεγάλων αλλά απαραίτητων έργων.

Όταν το 2002 η Ελλάδα έμπαινε στην ΟΝΕ αποκτώντας κοινό νόμισμα με άλλες «προηγμένες» οικονομίες της Ευρώπης, όσοι διάβαζαν τα πραγματικά δημοσιονομικά μεγέθη της χώρας μας, απορούσαν και ανησυχούσαν.

Τρεις κομβικές στιγμές για την εθνική διαδρομή της σύγχρονης Ελλάδας, που ωστόσο έχουν έναν κοινό παρανομαστή: Το αποτύπωμα μιας… μονίμως απροετοίμαστης Ελλάδας, που ωστόσο θα έπρεπε να αξιοποιήσει τις συγκεκριμένες συγκυρίες ως εφαλτήριο για να αλλάξει. Να προοδεύσει. Και να διαμορφώσει το κατάλληλο πλαίσιο για κοινωνική και εθνική ευημερία.

Ως μέλος της ΕΟΚ και αργότερα της Ε.Ε., η Ελλάδα δεν κατάφερε να αξιοποιήσει τα κοινοτικά πακέτα στήριξης για ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό της χώρας. Στα χέρια των κυβερνήσεων, των διαφορετικών ηγεσιών και κυρίως της νοοτροπίας με την οποία μπόλιασε το ΠΑΣΟΚ τη χώρα, το «πλιάτσικο» εξελίχτηκε σε αυτονόητη εθνική καθημερινότητα. Χωρίς αιδώ, αλλά και χωρίς τιμωρία.

Ως η χώρα που διοργάνωσε τους μάλλον πιο λαμπερούς Ολυμπιακούς Αγώνες των τελευταίων δεκαετιών, η Ελλάδα κατάφερε να ολοκληρώσει έργα υποδομής, πάνω στα οποία θα έπρεπε να στηριχτεί για να ταξιδέψει στο μέλλον με προϊούσα εθνική αυτοπεποίθηση. Μια ματιά στην ολυμπιακή κληρονομιά, αρκεί για να συσσωρεύσει απογοήτευση, μελαγχολία και απόγνωση.

Ως η χώρα που μπήκε νωρίς στην ευρωζώνη, η Ελλάδα μπορούσε να επωφεληθεί από τη διεθνή συγκυρία να εξελιχθεί σε μοναδική οικονομική δύναμη στα Βαλκάνια και την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, να ανοίξει δρόμους ανάπτυξης, δημιουργίας και καινοτομίας. Αντί αυτών, ήρθε το Μνημόνιο.

Τα τρία παραπάνω ιστορικά περιστατικά, έρχονται να μας θυμίσουν την εθνική κακοδαιμονία της ελάχιστης προσπάθειας, της αστοχίας… πολιτικού υλικού, της επιδερμικής προσέγγισης της πραγματικότητας. Μια Ελλάδα του δήθεν, που ποτέ δεν αποφάσισε να δουλέψει για να καλλιεργήσει τα εθνικά προτερήματά της. Ούτε όμως και να αξιοποιήσει τις ιστορικές συγκυρίες.