Του Δημήτρη Παπαδάκη
Είχε πλάκα η αντίδραση των νεοελλήνων χθες που η Google, η κορυφαία μηχανή αναζήτησης, με ένα doodle στην αρχική της σελίδα, “τίμησε” τον μεγάλο μας ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, με αφορμή τη συμπλήρωση 101 χρόνων από τη γέννηση του νομπελίστα ποιητή. Όλοι πόσταραν στο facebook το doodle, όλοι έκαναν like, όλοι ένιωσαν περήφανοι, πολλοί “ενημέρωσαν την κατάστασή τους” αντιγράφωντας κάποιους στίχους του ποιητή. Εκείνο που μου προξένησε ενύπωση ήταν ότι χθες στο social media κυριάρχησε το ποστάρισμα μιας “επίκαιρης” δήλωσης που έκανε ο Οδυσσέας Ελύτης σε συνέντευξη τύπου που δόθηκε στις 19 Οκτωβρίου 1979, στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία με αφορμή την αναγγελία για τη βράβευσή του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
“Ήδη, σας το είπα. Είναι η βαρβαρότητα. Τη βλέπω να ‘ρχεται μεταμφιεσμένη, κάτω από άνομες συμμαχίες και προσυμφωνημένες υποδουλώσεις. Δεν θα πρόκειται για τους φούρνους του Χίτλερ ίσως, αλλά για μεθοδευμένη και οιονεί επιστημονική καθυπόταξη του ανθρώπου. Για τον πλήρη εξευτελισμό του. Για την ατίμωσή του”…. για αυτή τη φράση τα like και τα comments έδωσαν και πήραν… “Επίκαιρη” τη ρήση του ποιητή χαρακτήρισαν και τα media που μετέδωσαν τη “είδηση”… Tώρα τον ανακάλυψαν τα media και οι αναγνώστες τους. Επίκαιρος ο λόγος του ποιητή; Όχι!!! Ο λόγος του ποιητή, ενός αληθινού ποιητή σαν τον Ελύτη, είναι διαχρονικός, είναι παντοτινός, έχει καθολική ισχύ κάθε στιγμή… Είναι “επίκαιρος κάθε στιγμή” και αυτό δεν σημαίνει “επίκαιρος”.
Μόνο που οι νεοέλληνες δεν διαβάσανε ούτε το νομπελίστα τους… και τώρα που τους βρήκε η Google στα μπόσικα τους φάνηκε επίκαιρος… Δεν διαβάσανε τα ποιήματά του, τα άρθρα του, και πολύ περισσότερο δεν μελετήσανε τη φιλοσοφία της ποίησής του. Λίγα χρόνια μετά τη απονομή του Νόμπελ στον Ελύτη στην Ελλάδα ήρθε η “αλλαγή”… Και το ρίξαμε στο σορολόπ, με τη παγκόσμια λογοτεχνία και τους ποιητές της αριστεράς και της “ήττας”, όπως τους χαρακτήρισαν οι κριτικοί λογοτεχνίας…
Και λογικό είναι oι νεοέλληνες να μην τον έχουν διαβάσει, αφού ακόμα και εξαιρέσεις το απαράδεκτο τρόπο με το οποίο διδάσκεται η λογοτεχνία στα σχολεία, ο Ελύτης διδάσκεται στις τρεις τάξεις του Λυκείου, στα χρόνια δηλαδή που θα μπορούσε κανείς να τον καταλάβει, ελάχιστα! Ενα ποίημα στη Γ Λυκείου ως μάθημα επιλογής ή κατεύθυνσης και ένα στη Β Λυκείου. Είναι λογικό λοιπόν να κάνουμε ένα like στον ποιητή μας και ένα like στην πνευματική μας αφασία… Αφού, αν δεν ήμασταν σε πνευματική αφασία, τη ρήση του ποιήτη όχι μόνο θα τη ξέραμε, αλλά και θα την είχαμε και οδηγό στις αποφάσεις μας, για να μην είμαστε μόνο ό,τι φάμε και ό,τι πιούμε, για να μην ψηφίζαμε τόσα χρόνια αυτούς που ψηφίζαμε, μπας και αποτρέπαμε τη βαρβαρότητα…
