Σήμερα στο Μεσολόγγι διατηρούνται δύο προεπαναστατικές κατοικίες. Η μια είναι αυτή των Τρικούπηδων και η άλλη των Παλαμάδων. Η τελευταία αυτή οικογένεια εμφανίστηκε στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα στο Μεσολόγγι. Γενάρχης της θεωρείται ο γεννημένος μάλλον στο ομώνυμο χωριό της Θεσσαλίας, Παναγιώτης Παλαμάς. Εικάζεται οτι το αρχικό επώνυμο ήταν Παλαμάρης και οτι το άλλαξε προς τιμή του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά (1296-1360).
Ο Παναγιώτης Παλαμάς (1722-1802) εμφανίστηκε γύρω στα 1750 στην Κωνσταντινούπολη ως δάσκαλος ενώ την περίοδο 1753-59 φαίνεται να δίδασκε στην Αθωνιάδα. Μάλιστα ένας απο τους μαθητές του εκεί ήταν ο Κοσμάς ο Αιτωλός. Η αποτυχία του να διαδεχτεί τον Ευγένιο Βούλγαρη στην διεύθυνση της σχολής τον οδήγησε στην ίδρυση δικιάς του σχολής στο Μεσολόγγι. Η σχολή αυτή έγινε γνωστή ως Παλαμαία. Για ένα μικρό διάστημα αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Μεσολόγγι λόγω της συμμετοχής του στα κίνημα των αδερφών Ορλώφ. Εδώ να σημειωθεί οτι ο Παναγιώτης είχε και έναν αδερφό, τον Ευστάθιο Παλαμά (Θαν.1828), δάσκαλο στη Κωνσταντινούπολη και στη νήσο του Κάλαμου. Την διεύθυνση της σχολής ανέλαβε ο δευτερότοκος γιος του Γρηγόριος Παλαμάς, ο οποίος και παρέμεινε σε αυτή μέχρι τον θάνατό του, το 1824. Ο αδερφός του Ιωάννης Παλαμάς ήταν επίσης δάσκαλος και μάλιστα με εξαιρετική πείρα αφού δίδαξε στη σχολή Ντέκα των Αθηνών, στη Μεγάλη σχολή του Γένους και στο ελληνικό γυμνάσιο της Οδυσσού.
Ο Ιωάννης απέκτησε δύο γιούς, τον Μιχαήλ και τον Δημήτριο. Ο Μιχαήλ Παλαμάς (1814-1865) σπούδασε νομικά και διετέλεσε πρωτοδίκης Πατρών. Παντρεύτηκε την Μεσολογγίτισσα Πηνελόπη Πεταλά (Θαν.1864), με την οποία απέκτησε τρείς γιούς: τον Χρήστο, τον Κωστή, τον διάσημο ποιητή και τον Νικόλαο. Ο Χρήστος Παλαμάς (1849-1925) σπούδασε νομικά και χρημάτισε έπαρχος Αιγίου και Κέρκυρας καθώς και νομάρχης Αχαϊοήλιδος (1900-1907). Μέχρι τον θάνατό του ιδιώτευσε ως δικηγόρος στο Μεσολόγγι. Αξίζει να σημειωθεί οτι είχε νυμφευθεί την Αγγελική Κανάρη μάλλον(?) απόγονο του Κωνσταντίνου Κανάρη. Ο μικρότερος αδερφός Νικόλαος Παλαμάς (1861-1914) μεγάλωσε στην Τεργέστη, τη Βιέννη και τη Ζυρίχη δίπλα στην οικογένεια Καρούσου, έγινε πολιτικός μηχανικός και απεβίωσε την 1 Ιουλίου του 1914 στην Αθήνα. Τέλος ο Κωστής Παλαμάς (1859-1943), γεννημένος στην Πάτρα, μεγάλωσε λόγω της απώλειας των γονιών του στο Μεσολόγγι δίπλα στον θείο του Δημήτριο Παλαμά, διευθυντή της Παλάμαιας σχολής και αδερφό του πατέρα του. (Γιος του Δημητρίου ήταν ο Ιωάννης Δ. Παλαμάς διευθυντής της Παλάμαιας σχολής). Ο Κωστής άρχισε να σπουδάζει νομικά, σπουδές που δεν τελείωσε ποτέ, και ασχολήθηκε ως γνωστόν με την ποίηση. Διακρίθηκε, έγινε ακαδημαϊκός ενώ με την παρουσία του σημάδεψε για πάνω απο 50 χρόνια τα ελληνικά γράμματα. Όσον αφορά την προσωπική ζωή του ήταν παντρεμένος απο το 1887 με την Μαρία Βάλβη, της γνωστής Μεσολογγίτικης οικογένειας των πολιτικών και αγωνιστών (Θυμηθείτε τον Δημήτριο και Ζηνόβιο Βάλβη, τα αδέρφια πρωθυπουργούς), και είχε αποκτήσει τρία παιδιά: τον Λέανδρο (1891-1959), ποιητή & υπάλληλο της εθνικής τραπέζης, τον οποίο ο Κωνσταντίνος Τσάτσος περιγράφει ως «έναν ασυνεννόητο εγωιστή, εναν απο τους αντιπαθέστερους ιδιότροπους» κυρίως λόγω της στάσης του στην κηδεία του πατέρα του, αφού δεν θέλησε να εκφωνηθούν λόγοι γιατι φοβόταν μην δεν του δώσουν διαβατήριο οι Ιταλοί(!), την Ναυσικά και τον Άλκη, που απεβίωσε σε ηλικία 5 ετών και γι’αυτό τον λόγο ο Κωστής Παλαμάς έγραψε το ποίημα “Ο Ταφος”. Ανηψιός του Κωστή Παλαμά ήταν ο Χρήστος Ξανθόπουλος – Παλαμάς, υπουργός εξωτερικών επι χούντας.
Άλλα μέλη της επιφανούς αυτής οικογένειας, για τα οποία όμως δεν βρήκα πως συνδέονται συγγενικά με τα παραπάνω, ήταν οι Βασίλειος Παλαμάς (1821-1867), γεννημένος στο Μεσολόγγι, αξιωματικός του στρατού, σκοτώθηκε απο τους Τούρκος σε μάχη στο Μαλεβίζι, Αναστάσιος Παλαμάς, γεννημένος επίσης στο Μεσολόγγι και μέλος της επιτροπής κήρυξης της επανάστασης του 1821, Παναγιώτης Παλαμάς, αντιεισαγγελέας Πατρών το 1847 και πιθανόν (Αυτό το λέω εγώ) εγγονός του γενάρχη της οικογένειας (αν αναλογιστούμε οτι ο αντεισαγγελέας Π. Παναγιώτης το 1843 ήταν 28 ετών τότε χρονολογικά ταιριάζει), Παντολέων Παλαμάς, κάτοικος Πατρέων, Ανδρέας Ε. Παλαμάς, αντεισαγγελέας Πατρών το 1878, Πέτρος Παλαμάς, γεννημένος στην Πάτρα, διευθυντής της ασφαλιστικής εταιρείας “Ανατολής”. Γιος του, σύμφωνα με τον Πατρινό ιστορικό Χρήστο Μούλια, ήταν ο Ελευθέριος Παλαμάς, δημοσιογράφος και διευθυντής της ασφαλιστικής εταιρείας “Ανατολής”. Τέλος η οικογένεια Παλαμά ήταν συγγενική με αυτή των Τρικούπηδων αφού ο Ιωάννης Τρικούπης, πατέρας του πρωθυπουργού Σπυρίδωνος Τρικούπη (1750-1824), ήταν παντρεμένος με την Αλεξάνδρα Παλαμά, προφανώς μέλος των Παλαμάδων, και με αυτή των Πόλων, της γνωστής πατρινής οικογένειας.
Σχετικά με την Παλαμαία σχολή. Αυτή ιδρύθηκε το 1760 απο τον Παναγιώτη Παλαμά και αρχικά το συντηρούσε η κοινότητα του Μεσολογγίου. Στη συνέχεια μετονομάστηκε Μεσολλογγίτις Ακαδημία. Κατα τη διάρκεια της επανάστασης λειτουργούσε κανονικά, με εξαίρεση την περίοδο 1825-29. Η σχολή ήταν στεγαζόταν στο σπίτι των Παλαμάδων που όπως είπαμε υπάρχει ακόμα και σήμερα. Το 1825 καταστράφηκε απο τις οβίδες των Τούρκων και επαναλειτούργησε το 1829 με πρωτοβουλία του Ιωάννη Καποδίστρια. Η σχολή απέκτησε στα χρόνια της τουρκοκρατίας και τα μεταεπαναστατικά μεγάλη φήμη και έφτασε να αριθμεί 300 μαθητές. Απο τη σχολή αυτή αποφοίτησαν μεγάλες μορφές των γραμμάτων όπως οι Κωστής Παλαμάς, Δροσίνης, Μαλακάσης, Γκόλφης κ.α.
Πληροφορίες για την παρουσία της οικογένειας Παλαμά στην Πάτρα μπορείτε να βρείτε απο το ιστορικό λεξικό των Πατρών του Κ. Τριανταφύλλου ή απο τα Ιστορικά Σημειώματα (Εκδόσεις περί Τεχνών, Πάτρα 2007) του Χρήστου Αθ. Μούλια.
πηγή : istorika-8emata.blogspot.gr
