Του Δημήτρη Παπαδάκη
Όσοι προτίμησαν χθες να δούν στο αρχαίο θέατρο Οινιάδων τον «Φιλοκτήτη» του Σοφοκλή από τους Μαρμαρινό, Χειλάκη και Μαρκουλάκη σίγουρα ευχαριστήθηκαν περισσότερο από όσους επέλεξαν να δουν τον τελικό του Μουντιάλ.
Μια παράσταση απόλυτα αφαιρετική σε όλα της έριχνε συνεχώς βάρος στο σπουδαίο κείμενο του Σοφοκλή. Χωρίς εντυπωσιακά κοστούμια, εφέ, και χωρίς… σκηνικό, μόνο με μια μεταλλική ορχήστα μέσα στην ορχήστρα του Θεάτρου, η παράσταση στηρίχθηκε αποκλειστικά στις υποκριτικές ικανότητες των πρωταγωνιστών του και τη σκηνοθετική αρτιότητα. Τα περισσότερα σκηγνοθετικά τρυκ βοήθησαν την παράσταση, τις εγκιβωτισμένες αφηγήσεις, ενώ ακόμη και η ξύλινη τραμπάλα και το παιχνίδι ισορροπίας των ηθοποιών προσέδιδε στη παράσταση υποβλητική ατμόσφαιρα. Με μόνη μικρή παραφωνία την ανασφάλεια του Μαρκουλάκη σε κάμια σημεία όταν στην άλλη άκρη της τραμπάλας βρίσκονταν ο κατά πολύ ψηλότερος και λογικά βαρύτερος Χειλάκης. Μουσική και φωτισμοί παίρνουν μάλλον άριστα, αφού σε κανένα σημείο δεν υπερέβησαν το έργο. Ο χορός των ανδρών πολύ προσεγμένος, ωστόσο θα πρέπει στις θεατρικές σχολές να διδάσκεται και η ορθοφωνία, γιατί η άρθρωση μερικών έδινε την εντύπωση ότι δεν διδάσκεται.
Ο Οδυσσέας του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη υπέδειξε και το κωμικό στοιχείο του χαρακτήρα αλλά και το δόλιο φτάνοντας σε σημεία κυνισμού, έτσι ίσως να μην “πέρασε” όσο θα έπρεπε το κίνητρο των ενεργειών του χαρακτήρα, κάτι που θα αναδείκνυε τη διαμάχη ανάμεσα στο συλλογικό και ατομικό συμφέρον. Ο Νεοπτόλεμος Αιμίλιου Χειλάκη έφτασε σε σημείο να ισοφαρίσει τη δόξα του πρωταγωνιστή Φιλοκτήτη, ανέδειξε την βαθιά τραγική φύση του χαρακτήρα και υπογράμμισε την εσωτερική μεταστροφή στην απόδοση δικαιοσύνης. Στο μέλλον ίσως είχε ενδιαφέρον να δούμε τον Χειλάκη ως Φιλοκτήτη. Τέλος ο Φιλοκτήτης του Μιχαήλ Μαρμαρινού, μπήκε στην ορχήστρα σέρνοντας το κορμί του κάτω από τη μεταλλική ορχήστρα -σκηνικό και κατάφερε να σταθεί όρθιος και νικητής. Ο Μαρμαρινός έδειξε για άλλη μια φορά τη σπουδή του στο σωματικό θέατρο. Η ερμηνεία του ένα υπόδειγμα θεατρικής λιτότητας, εσωτερικευμένης απλότητας, κατάφερε να προσδώσει στο Φιλοκτήτη την ήρεμη στοχαστική ενατένιση του σοφού ανδρός και λιγότερο -αλλά όχι καθόλου- το προφίλ του σθεναρού ήρωα πιστού στον αξιακό του κώδικα.
Οι παραστάσεις κρίνονται από τις λιγότερες ατέλειες και εδώ όσες υπήρξαν ήταν αρκετά στιγμιαίες και παροδικές. Ο Φιλοκτήτης σε σκηνοθεσία Κώστα Φιλίππογλου ήταν μια σπάνια αναπαράσταση, αφού στην τραγωδία των ανθρώπων όπως χαρακτηρίστηκε το έργο του Σοφοκλή, κατάφερε να δώσει με τρόπο αέρινο ένα στοχασμό φιλοσοφικού χαρακτήρα και ένα αφαιρετικό αισθητικό αποτέλεσμα.
