του Μανώλη Βαρδή
Στις 3 Φεβρουαρίου του 1836 ο αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 Δήμος Τσέλιος με 100 ενόπλους καταλαμβάνει τα χωριά Αστακός και Μύτικας και καταλύει τις τοπικές αρχές. Ο σχεδιασμός ήταν να γίνει συντονισμένη επίθεση των στασιαστών σε Αιτωλικό και Μεσολόγγι. Κοινωνική αιτία για την εξέγερση ήταν ο περίφημος νόμος περί προικοδοτήσεως, σύμφωνα με τον οποίον κάθε αγωνιστής του 1821 είχε το δικαίωμα ν’ αποκτήσει ένα κομμάτι γης για τις υπηρεσίες του. Αυτές οι μικροϊδιοκτησίες θα προέρχονταν όμως από δωρεάν παράχωρηση γης αγροτών, οι οποίοι ξεσηκώθηκαν[1].
Η ομάδα του Δήμου Τσέλιου, η τρίτη από το σύνολο των εξεγερμένων, ήθελε να διακηρύξει την αντίθεσή της στον βαυαρό αντιβασιλέα Armansperg, υιοθετώντας την πίστη και αφοσίωση στον βασιλιά Όθωνα, αν αυτός κυβερνούσε συνταγματικά. Τους εξεγερμένους αγρότες συνέδραμαν «αλβανοί ληστές», ταπεινοί καλόγεροι των καταργημένων μοναστηριών και ό,τι είχε απομείνει από τα στρατιωτικά σώματα των ατάκτων. Κυκλοφορούσαν μάλιστα οι φήμες ότι ρουμελιώτες οπλαρχηγοί, ανάμεσα στους οποίους ήταν οι Γριβαίοι, ο Τζαβέλας, ο Ράγκος και ο Μαμούρης, είχαν ενθαρρύνει την εξέγερση για να κερδίσουν την ευγνωμοσύνη του καθεστώτος Armansperg, μετέχοντας στην προσπάθεια για την καταστολή της.
Αυτό επιβεβαιώνεται και από την αντίδραση του αντιβασιλέα. Αυτός για την αντιμετώπιση της κρίσης δεν χρησιμοποίησε βαυαρικά ή πελοποννησιακά στρατεύματα, αλλά ανάθεσε στους σημαντικότερους ρουμελιώτες οπλαρχηγούς του «ρωσικού» και του «γαλλικού» κόμματος, τον Κίτσο Τζαβέλα, τον Θεόδωρο Γρίβα, τον Βάσο Μαυροβουνιώτη και τον Τσόγκα να συγκεντρώσουν 2.000 άνδρες για την καταστολή του κινήματος. Ήταν μέλη των ίδιων κομμάτων που κατηγορούνταν ότι υπέθαλπαν την εξέγερση. Τελικά η μέθοδος Armansperg πέτυχε λόγω και της απουσίας εκείνη την εποχή του Όθωνα, ο οποίος έφυγε τον Μάιο του 1836 για παρατεταμένο ταξίδι στη Βαυαρία, προκειμένου ν’ αναζητήσει σύζυγο[2].
Πέρα από τις διακηρύξεις και τον επαναστατικό ζήλο φάνηκε ότι τα πελατειακά δίκτυα ήταν πανίσχυρα στον αγροτικό χώρο. Όπως οι δυσαρεστημένοι οπλαρχηγοί μπορούσαν σχετικά εύκολα να προκαλέσουν εξεγέρσεις, βοηθούμενοι από φτωχούς αγρότες και περιφερόμενους «ληστές», το ίδιο εύκολα και αποτελεσματικά το σύστημα εξουσίας μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα ίδια πελατειακά δίκτυα των παλιών αγωνιστών για να καταστείλουν τις εξεγέρσεις.
[1] Η εξέγερση της Αιτωλοακαρνανίας, http://ngnm.vrahokipos.net/index.php/part02-60?showall=&start=9
[2] John A. Petropoulos, Πολιτική και συγκρότηση κράτους στο Ελληνικό Βασίλειο (1833-1843), τόμος Α΄, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 1985, σσ. 299-301.
πηγή : democracycrisis.com
