Γράφει η Αρετή
Το ερώτημα “Τι είναι τέχνη” θα ήταν παράτολμο να το θέσω σε ένα τέτοιο άρθρο. Οι φιλοσοφικές συζητήσεις στηρίζονται ή τουλάχιστον θα έπρεπε να στηρίζονται στην τέχνη της διαλεκτικής. Η αλήθεια δεν μπορεί να είναι μια, κι αν ακόμη είναι, θα πρέπει να αποτελείται από μικρότερα κομμάτια αλήθειας του καθενός.
Στο κεφάλαιο “Σημείωση περί τέχνης” από το βιβλίο “Μικρά δοκίμια για την τέχνη” ο Rainer Maria Rilker αναφέρει ότι:”Ο καλλιτέχνης εξυψώνει τα πράγματα που επιλεγεί να απεικονίσει, τα αποσπά από τις πολλές τυχαίες, συμβατικές σχέσεις, τα απομονώνει και τα τοποθετεί, αυτά τα μοναχικά πράγματα, σε μια απλή, καθαρή επικοινωνία μεταξύ τους.”Η δική μου αλήθεια για την τέχνη συναντά τον Rilker. Ο καλλιτέχνης, κατά την γνώμη μου, έχει περισσότερο ευαίσθητους αισθητήρες, παρατηρεί περισσότερο, “δίνει ζωή” σε αντικείμενα που θεωρούμε άψυχα. Μέσα από όλα αυτά γεννιέται ένα ποίημα, μια σκηνή, μια φωτογραφία, μια μελωδία.
Παρόλα αυτά όμως, η δύσκολη δουλειά του πομπού δεν είναι τίποτα (όσες αλήθειες και αν εμπεριέχει) μέχρι να βρεθεί ο δέκτης που θα την αναγνωρίσει. Δεν μας ακουμπούν όλα τα τραγούδια ή οι στίχοι. Οι αισθητήρες του δέκτη απέναντι στην τέχνη δεν είναι μόνο θέμα αισθητικής. Είναι περισσότερο θέμα παιδείας, εξάσκησης και αντοχής στα βαθειά νερά της τέχνης. Ο,τιδήποτε καλαίσθητο με σκοπό να αναδείξει μια αλήθεια ή απλά να προκαλέσει συναισθήματα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι τέχνη; Η υστεροφημία και η διαχρονικότητα είναι κριτήρια για να ονομάσουμε κάτι “καλλιτεχνικό”; Έχει να κάνει η τέχνη με την αφοσίωση, με την ανάγκη του καλλιτέχνη να ζει με αυτή αλλά και μέσα από αυτή;Πολλά από αυτά τα ερωτήματα μας δίνουν έναν μικρό, αλλά και στενό ορισμό για το τι είναι τέχνη.
Μα εμένα, πάντα ο μεγαλύτερος μου φόβος μου ήταν όχι ο καλλιτέχνης (πομπός) αλλά ο δέκτης. Τι είναι ένα ποίημα του Bukowski και τι η δυστυχία εάν δεν έχει νιώσει κάποιος βαθειά το συναίσθημα αυτό για να εκτιμήσει τους στίχους του; Ή μήπως η άξια λόγου δημιουργία ταρακουνά και τον απαίδευτο; Τον βαριεστημένο άνθρωπο μπροστά σ’ ένα βιβλίο;
Το πρόβλημα για μένα είναι το “σκάψιμο”. Ναι! Το πόσο βαθειά αφήνουμε τα ερεθίσματα να φτάσουν, το πόσο η μελωδία τρυπώνει μέσα μας για να ξυπνήσει μνήμες και συναισθήματα. Πόσοι έχουμε το κουράγιο πια να λυτρωθούμε από λόγια που έγραψαν και είπαν άλλοι για την αγάπη, την φτώχεια, την δυστυχία, την αμαρτία. Ή μήπως το βράδυ που γυρίζουμε από την δουλειά η τηλεόραση μας ξεκουράζει και κοιμίζει τους δαίμονες μας;
Η τέχνη υπάρχει στα μικρά και στα μεγάλα πράγματα της ζωής. Η τέχνη λυτρώνει αλλά μπορεί να κινήσει και επαναστάσεις. Η τέχνη υπάρχει γιατί θελήσαμε να υπάρξουμε άνθρωποι ζωντανοί, ολοκληρωμένοι κάνοντας μια καμπύλη μεταξύ θανάτου – ζωής. Η τέχνη μιλά και για τα δύο αυτά ζητήματα χωρίς να βάζει το πριν και το μετά. Στη ζωή και στο θάνατο η ψυχή συνεχίζεται.Αφουγκραστείτε, αφεθείτε! Η τέχνη θα είναι πάντα η δίοδος, η γέφυρα, η λύση μεταξύ πομπού και δέκτη γιατί κανένας από τους δυο δεν είναι σημαντικότερος του άλλου στο παιχνίδι της τέχνης. Είναι και οι δύο ο λόγος για να υπάρχει.
Κλείνοντας θα συνοψίσω όλες μου τις σκέψεις μέσα από ένα ποίημα του Charlies Bukowski:
Ποίηση
χρειάζεται
πολλή
απελπισία
δυσαρέσκεια
και
απογοήτευση
για να
γράψεις
λίγα
καλά
ποιήματα.
Δεν
μπορεί
ο καθένας
ούτε να
την
γράψει
ούτε να
την
διαβάσει.
